Η Ανγκελα Μέρκελ δεν διακατέχεται από τον ιδεολογικό δογματισμό που ενδημεί στην Ελλάδα. Μένει πιστή στις απόψεις της, αλλά, όπως φάνηκε κι από τη συζήτησή της με τον Αλέξη Παπαχελά στο ΚΠΙΣΝ πριν από λίγες ημέρες, αισθάνεται αρκετά ασφαλής ώστε να αφήνει χώρο και στους άλλους να υπάρχουν, χωρίς να ασπάζονται την κοσμοθεωρία της. Η συμπάθεια που εκφράζει για τον Αλέξη Τσίπρα ηχεί παράλογη μόνο σε όσους ερμηνεύουν τις πολιτικές σχέσεις με βάση το ελληνικό κριτήριο, δηλαδή μέσα από το πρίσμα του φανατισμού και της αυτοματικής έχθρας που αυτός γεννάει μεταξύ προσώπων αντίθετων πεποιθήσεων. Για μια Ευρωπαία πολιτικό, όμως, το να συμπαθήσει έναν άλλο πολιτικό δεν είναι θέμα φρονηματικής σύμπτωσης. Η Μέρκελ εκτίμησε τον Τσίπρα επειδή θεώρησε ότι δεν προσπάθησε να την κοροϊδέψει. Επειδή ούτε τις αριστερές καταβολές του έκρυψε ούτε τη δυσκολία του να τις παρακάμψει, προκειμένου να εφαρμόσει πολιτικές λιτότητας. Οποιος επιχειρεί να εντοπίσει τα θετικά ή μελανά σημεία του πολιτικού παραδείγματος Τσίπρα στις σχέσεις του με τη Μέρκελ, κάνει λάθος. Ενώπιόν της, ο Τσίπρας δεν είχε και πολλές επιλογές. Τις ποιότητές μας τις δείχνουμε σε αυτούς που εξαρτώνται από εμάς, όχι σ’ εκείνους από τους οποίους εξαρτιόμαστε.
Πρακτικά ως πρόσχημα
Η επέτειος των δέκα ετών από το δημοψήφισμα του 2015 συμπίπτει με το rebranding του Αλέξη Τσίπρα. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επιθυμία του για δημοσιοποίηση των πρακτικών του συμβουλίου των πολιτικών αρχηγών της 6ης Ιουλίου 2015 ή, ακριβέστερα, η προσποίηση ότι τρέφει μια τέτοια επιθυμία. Στην πραγματικότητα, ο πρώην πρωθυπουργός ξέρει ότι αυτό που ζητάει είναι αδύνατο και ακριβώς γι’ αυτό το ζητάει. Εφόσον το rebranding δεν φαίνεται να πηγαίνει καλά με το πολιτικό κεφάλαιο που ο Τσίπρας διαθέτει, το σχέδιο προβλέπει αύξηση του κεφαλαίου με αναθεώρηση της Ιστορίας. Ο Αλέξης Τσίπρας μάς λέει τώρα πως ό,τι ζήσαμε πριν από δέκα χρόνια δεν ήταν παρά «προπαγάνδα» και «διαστρέβλωση της αλήθειας». Μας καλεί να αποτιμήσουμε «νηφάλια» εκείνη την ιστορική περίοδο (ο ίδιος άνθρωπος που χώρισε τον λαό σε πατριώτες και προδότες!), βασιζόμενοι σε «ντοκουμέντα». Ως ντοκουμέντα ορίζει τα πρακτικά που ξέρει ότι δεν θα δημοσιοποιηθούν – λες και αν δημοσιοποιούνταν θα άλλαζε κάτι. Το άνευ αντικειμένου δημοψήφισμα, οι κλειστές τράπεζες, οι ουρές στα ATM, τα χαμένα κεφάλαια, οι επιχειρήσεις που αφανίστηκαν, το φλερτ με την έξοδο από την Ευρωζώνη, το τρίτο μνημόνιο, ο διχασμός· ήταν όλα τους προϊόντα της φαντασίας μας.
Ξεχάστε όσα ξέρατε
Δεν αναθεωρεί όμως μόνο την Ιστορία ο Αλέξης Τσίπρας. Αναθεωρεί και το δικό του ιστορικό αφήγημα. Στη σχετική ανάρτησή του, τον αναδρομικό χαρακτήρα της οποίας θέλησε να μπολιάσει και με επίκαιρες αντιπολιτευτικές αιχμές, βάλλει κατά της κυβέρνησης της Ν.Δ. για την υπόθεση του ΟΠΕΚΕΠΕ, καταλήγοντας σε ένα ασυνήθιστο για τον ίδιο συμπέρασμα: «Οχι, λοιπόν, δεν έφταιγαν οι ξένοι για το δράμα της χώρας. Αμιγώς ελληνική ήταν η ευθύνη». Αλήθεια, δεν έφταιγαν οι ξένοι τελικά; Δεν έφταιγαν οι ανάλγητοι δανειστές και η συντηρητική νομενκλατούρα της Ευρώπης; Κάτι τα καλά λόγια της Μέρκελ, κάτι η πτώχευση του αρχαϊκού ΣΥΡΙΖΑ, ο Αλέξης Τσίπρας έφτασε στο σημείο να οραματίζεται έναν προοδευτισμό με ορθολογικό και φιλοδυτικό προσανατολισμό. Ψέγει μάλιστα τη Ν.Δ. όχι ως σύμβολο του μνημονιακού παρελθόντος, αλλά ως δύναμη που απομακρύνει τη χώρα από την Ευρώπη! Υπάρχει ένα πρόβλημα, όμως, στη νέα στρατηγική Τσίπρα: το ακροατήριό του δεν έχει καμία σχέση με το πνεύμα της. Το πνεύμα του θιγμένου Ευρωπαίου το καταλαβαίνουν οι «νοικοκυραίοι», τους οποίους μια ζωή εμπαίζει· εκείνοι από τους οποίους τώρα ζητάει να ξεχάσουν όσα βίωσαν το 2015. Αν όντως ο Αλέξης Τσίπρας στηρίζει την επάνοδό του στον προσεταιρισμό του Κέντρου, ας το «διαβάσει» λίγο πιο προσεκτικά. Το Κέντρο δεν συμπαθεί όπως η Μέρκελ ούτε αποθεώνει όπως τα άκρα. Βλέπει καθαρά, κρίνει αντικειμενικά και θυμάται.
