Μία από τις παραμέτρους για να κατανοήσουμε καλύτερα πόσο έχει αλλάξει ο κόσμος, τουλάχιστον σε αυτήν τη γωνιά της γης, είναι να αναλογιστούμε πώς ζούμε πλέον τα καλοκαίρια μας. Είναι ένας δείκτης κοινωνικός, οικονομικός, πολιτικός, ψυχικός.
Η σύγκριση γίνεται με τα αντίστοιχα καλοκαίρια του περασμένου αιώνα, όταν η εμπειρία του ελληνικού θέρους συντηρούσε όλα τα βασικά και οικεία στερεότυπα, που συνοψίζονταν σε μιαν αίσθηση ανεμελιάς, ασφάλειας και προσβασιμότητας.
Στα δικά μας χρόνια, βιώνουμε το ελληνικό καλοκαίρι με τη σωρευμένη τραυματική εμπειρία της οικονομικής κρίσης, της πανδημίας και των πολέμων. Μέσα από αυτή τη σήραγγα, σημαδεμένοι ψυχικά και οικονομικά, βιώνουμε δύο συμπληρωματικές και αντίρροπες καταστάσεις: την αυξημένη τουριστική κίνηση και τη μεταβολή της αγοράς ακινήτων. Και οι δύο αυτές παράμετροι επηρεάζουν τον τρόπο που ο μέσος Ελληνας, η μέση ελληνική οικογένεια, ζει το καλοκαίρι.
Αν προσθέσει κανείς και τη διόλου αμελητέα διάσταση της κλιματικής κρίσης και το άγχος των διαδοχικών κυμάτων υψηλών θερμοκρασιών σε μια πόλη σαν την Αθήνα, με ολοένα και δυσχερέστερες συνθήκες μετακίνησης, συνωστισμού, καθαριότητας και συμβίωσης, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι ένα καλοκαίρι του 1980 ή του 1990 ανήκει πλέον σε μια σφαίρα φαντασίας. Το ατενίζουμε μέσα από φίλτρα νοσταλγίας και εξωραϊσμού.
Γίνεται, λοιπόν, το καλοκαίρι ένα μέγεθος οικονομικό και γεωπολιτικό, που το βιώνουμε με έναν τρόπο που απέχει από το επιθυμητό, από το ιδεατό και το πατροπαράδοτο. Η έννοια των διακοπών πόρρω απέχει από εκείνα τα καλοκαίρια που πηγαίναμε από το ένα νησί στο άλλο με λίγα χρήματα και λιγότερες απαιτήσεις. Το ελληνικό καλοκαίρι δεν είναι πλέον οι τρεις μήνες με μπάνια, σιέστα, θερινό σινεμά, καρπούζι και βόλτες.
Είναι μια μεταβολή που έχει επιπτώσεις και διαστάσεις ψυχικές, όσο και οικονομικές, ακόμη και πολιτικές. Ενα μεγάλο μέρος του πληθυσμού δεν μπορεί να πάει με το αυτοκίνητο ακτοπλοϊκώς στα νησιά. Ενα μεγάλο μέρος του πληθυσμού με εξοχικό κοντά σε δάση αγωνιά για τις μεγα-πυρκαγιές. Ενα μεγάλο μέρος του πληθυσμού νοσταλγεί με συνειδητή υπερβολή τα καλοκαίρια του παρελθόντος, τα ξοδεμένα με μαγιό και σαγιονάρες σε αθηναϊκά προάστια, νησιά και εξοχικά.
Η μεταβολή στο πώς βιώνουμε το ελληνικό καλοκαίρι καθορίζει πλέον μια πραγματικότητα που σε ελάχιστους είναι αρεστή.
