Κοιτάζοντας πολλές φορές στις πηγές τους, οι ιστορικοί διερωτώνται πώς είναι δυνατόν οι πρωταγωνιστές των περιόδων τις οποίες ερευνούν να μην είχαν διαγνώσει σωστά σημάδια, προειδοποιήσεις, εξελίξεις. Η εκ των υστέρων γνώση των ανθρώπων του μέλλοντος είναι ένα στοιχείο που λείπει πάντα από τους δρώντες στο παρόν, οι οποίοι δεν αντιμετωπίζουν όσα τους συμβαίνουν από χρονολογικής και φυσικής αποστάσεως, αλλά από πολύ κοντά. Δεδομένου ότι οι πρωταγωνιστές είναι συνήθως ηγέτες, η κρίση τους πολύ συχνά επηρεάζεται από την εκάστοτε πολιτική κατάσταση.
Η Ελλάδα διανύει τα τελευταία 15 χρόνια μια χρονική περίοδο η οποία χαρακτηρίστηκε από πολύ έντονη πόλωση, με τη δημιουργία δύο στρατοπέδων, σε σημαντικό βαθμό τεχνητών. Το 2025, παρότι μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι ανήκει σε εκείνη τη περίοδο που εγκαινιάστηκε το 2010 με τη χρεοκοπία, απέχει παρασάγγας από πλευράς προκλήσεων.
Παρ’ όλα αυτά ο δημόσιος πολιτικός διάλογος, οι συγκρούσεις, οι εντάσεις ανάμεσα στις κύριες πολιτικές δυνάμεις, πολλές φορές αντικατοπτρίζουν μια πολλαπλώς χρεοκοπημένη μικροπολιτική τακτική, η οποία συμβάλλει απλώς και μόνον για να αποπροσανατολίσει την κοινή γνώμη, που μέσα στην παραφορτωμένη πληροφοριακά εποχή που ζούμε, συχνά αδυνατεί να ιεραρχήσει τις πραγματικές ισορροπίες. Το τι συνέβη το 2010 είναι γνωστό. Πράγματι, η Ευρώπη διέσωσε την Ελλάδα από τη χρεοκοπία, επιβάλλοντάς της, ωστόσο, ένα φάρμακο το οποίο υπονόμευσε σε σημαντικό βαθμό αναπτυξιακές προοπτικές. Και όλες οι κυβερνήσεις που έκτοτε διαχειρίστηκαν τις υποθέσεις της χώρας απέτυχαν σε κρίσιμα στοιχήματα, όπως το άνοιγμα των αγορών και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Δημοσίου.
Σήμερα, όμως, είμαστε αλλού. Για πρώτη φορά μεταπολεμικά (αν εξαιρεθεί η εθνική τραγωδία του 1974) η Ελλάδα βρίσκεται σε μια περιοχή όπου διεξάγονται δύο μεγάλοι πόλεμοι. Το κράτος αγκομαχά να προσαρμοστεί στις πρωτόγνωρες συνθήκες ασφαλείας, με μεγάλο μέρος του Δημοσίου να είναι εκτός τόπου και χρόνου. Η πολιτική ηγεσία της χώρας κατανοεί τις προκλήσεις, αν και όχι πάντα με τον ίδιο τρόπο. Την ίδια ώρα στην ανομοιογενή αντιπολίτευση υπάρχουν κάποιοι θύλακοι αντίληψης της πραγματικότητας. Ωστόσο, το σημαντικότερο πρόβλημα είναι οι εσωτερικές αντιστάσεις που υπάρχουν σε όλα τα επίπεδα των ελίτ της χώρας, που προφανώς θεωρούν ότι η τρέχουσα συμφέρουσα γι’ αυτές κατάσταση μπορεί να διαιωνιστεί.
Η απάντηση είναι σαφώς αρνητική. Η Ελλάδα είτε θα μεταρρυθμιστεί με τρόπο που θα προκαλέσει και κάποια απώλεια ισχύος από τις κατεστημένες ομάδες εξουσίας, είτε θα έλθει αντιμέτωπη με το σκληρό πρόσωπο της πραγματικότητας. Η Ιστορία δεν έχει «σωστή» και «λάθος» πλευρά. Εχει μόνο μία, εκείνη των νικητών.
