Είναι δέσμευση. Σε δεκαοκτώ μήνες, τέλος 2026 – αρχές 2027, το μεταρρυθμιστικό βήμα θα έχει γίνει. Η χώρα θα έχει αποκτήσει διαχειριστικά σχέδια βόσκησης. Μπορεί βέβαια ευλόγως κανείς να αναρωτηθεί πού έβοσκε τόσα χρόνια η χώρα. Πώς εξαιρέθηκε από το ψηφιακό κύμα το σκέλος εκείνο της διοίκησης που μοίραζε τις επιδοτήσεις για τους βοσκοτόπους; Πώς βρέθηκε από τα 6,8 εκατ., που λάμβαναν το 2018 για εκτάσεις βόσκησης οι κτηνοτρόφοι της Κρήτης, να απορροφούν 30,2 εκατ. το 2020;
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης μηρυκάζει τώρα την υπόσχεση για «άπλετο φως». Ακούγεται σαν να ήρθε χθες στα πράγματα και αιφνιδιάστηκε με την πραγματικότητα, με την οποία βρέθηκε ξαφνικά αντιμέτωπος. Ο ίδιος ο Τσιάρας, βέβαια, λέει, ευγενικά και διακριτικά, ότι όσα ερευνά τώρα η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία στον Οργανισμό που είναι υπεύθυνος για τις αγροτικές επιδοτήσεις, αφορούν σε «χρόνο παρελθόντα». Δεν έγιναν στη βάρδιά του. Ομως, αυτή η απολογία δεν μπορεί να ισχύσει για την κυβέρνηση. Δεν μπορεί η εξαετής διακυβέρνηση να εμφανίζεται ως διαπρύσια τιμωρός ενός σκανδάλου που επωάστηκε επί των ημερών της. Εξ ου και γίνεται τώρα η προσπάθεια να υποτιμηθούν τα εικονικά βοσκοτόπια ως γραφειοκρατική αρρυθμία που μπορεί να μπαλωθεί σε συνεργασία με τις ευρωπαϊκές αρχές. Εξ ου και ξορκίζεται ο κίνδυνος να χάσει ο Οργανισμός την ευρωπαϊκή του πιστοποίηση, και να αναγκαστεί η χώρα να επινοήσει πατέντες προκειμένου να διανείμει τις επιδοτήσεις στους αγρότες.
Κι όμως. Ακούει κανείς τους κυβερνητικούς να μιλούν με αλλόκοτη αποστασιοποίηση για το πρόβλημα – σαν να μην εγγράφεται στο μητρώο τους η αποτυχία. Σαν να μην μπορούσε αυτή η υπόθεση να κηλιδώσει το προφίλ της χώρας που αναγεννάται μετά την κρίση – ξεπληρώνει τα δάνεια πριν από την ώρα τους και παραγράφει τις καταστατικές αμαρτίες που την είχαν οδηγήσει στη χρεοκοπία.
Η αγροτική πολιτική ως εποχικό πρόβλημα.
Αυτό ακριβώς το αφήγημα υποσκάπτουν τα βοσκοτόπια: Θυμίζουν τη χώρα που είχε μοιράσει πάνω από 400 εκατ. ευρώ τη διετία 2008-2009, για να κληθεί αργότερα να επιστρέψει τα ποσά ως παρανόμως καταβληθέντα. Τα χρήματα υποτίθεται ότι έπρεπε να τα επιστρέψουν οι ωφελούμενοι. Τα επέστρεψαν τελικώς για λογαριασμό τους όλοι οι φορολογούμενοι.
Ακόμη κι αν βρεθεί τρόπος να αποφευχθεί ένα γραφειοκρατικό μπλακ άουτ, πώς επουλώνεται το ξανα-ανοιγμένο τραύμα; Πώς αποφεύγει η κυβέρνηση την κριτική ότι απλώς υπνοβατούσε στη μεταπολιτευτική πεπατημένη: Θυμόταν το αγροτικό πρόβλημα σαν εποχική όχληση, κατά τους μήνες των μπλόκων· το διευθετούσε σαν συνδικαλιστική εκκρεμότητα, και μετά το απωθούσε σε δεκάμηνη νάρκη, μέχρι να γυρίσει πάλι ο τροχός της απειλής των μπλόκων;
Μπορεί βέβαια να επαναπαυθεί στη βεβαιότητα ότι το θέμα δεν αφορά τα δύο τρίτα του εκλογικού σώματος. Οτι, ακόμη και εικονικά, τα βοσκοτόπια είναι μια γραφικότητα, που θα περάσει. Ακόμη κι αν κοστίσει σε όλους άλλα 400 εκατομμύρια.
