Αντισημιτισμού πράξη πρώτη. 1η Σεπτεμβρίου 2024. Μετά τον εντοπισμό έξι νεκρών Ισραηλινών, ομήρων της Χαμάς, μια ανάρτηση στο Χ καταγγέλλει την κυβέρνηση Νετανιάχου: «Αν δεν ήταν οι σαμποτέρ [των διαπραγματεύσεων], οι δικαιολογίες και οι περιστροφές, οι όμηροι πιθανότατα θα ήταν ζωντανοί». Ποιος υπογράφει; Το Φόρουμ Οικογενειών Ομήρων και Αγνοουμένων. Ισραηλινοί δηλαδή. Αντισημίτες;
Αντισημιτισμού πράξη δεύτερη. 18.3.2025. Αντιδρώντας στους σαρωτικούς βομβαρδισμούς της Γάζας, το ίδιο Φόρουμ κατηγορεί την ισραηλινή κυβέρνηση ότι «επιλέγει να εγκαταλείψει τη ζωή των ομήρων». «Είμαστε τρομοκρατημένοι, οργισμένοι και φοβισμένοι», δηλώνουν, «από την εσκεμμένη συντριβή της διαδικασίας επιστροφής των αγαπημένων μας προσώπων από την τρομερή αιχμαλωσία της Χαμάς». Και αποδομούν ως παραπλανητικές τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις πως η «σθεναρή δράση» στη Γάζα αποβλέπει στην επιστροφή των ομήρων. Αντισημίτες;
Πράξη τρίτη. 20.4.2025. Το Φόρουμ απαντά σε ένα επιπλέον πολεμιστήριο σάλπισμα του Ισραηλινού πρωθυπουργού: «Ο Νετανιάχου δεν έχει κανένα σχέδιο. Απόψε φλυάρησε ακατάσχετα για το τι δεν θα κάνει. Υπάρχει όμως εφαρμόσιμη και κατεπείγουσα λύση: να συναφθεί συμφωνία που θα επιτρέψει να γυρίσουν όλοι σπίτι, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει ότι θα σταματήσουν οι μάχες». Αντισημίτες;
Πράξη τέταρτη. 5.5.2025. Το Φόρουμ αγανακτεί με την απόφαση του ισραηλινού υπουργικού συμβουλίου να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο «Τα Αρματα του Γεδεών». Δηλαδή να καταλάβει ο στρατός τη Γάζα και να παραμείνει μόνιμα εκεί, εκτοπίζοντας τους Παλαιστινίους προς το πουθενά. «Το σχέδιο αυτό», λένε, «συνιστά παραδοχή της κυβέρνησης ότι επιλέγει τα εδάφη έναντι των ομήρων, κάτι που αντιτίθεται στη θέληση τουλάχιστον του 70% των Ισραηλινών». Αντισημιτισμός;
Ο αντισημιτισμός, το έχω ξαναγράψει εδώ, προϋπήρχε του χριστιανισμού, γιγαντώθηκε όμως σε όλες τις χριστιανικές χώρες, ριζώνοντας βαθιά στη λαϊκή κουλτούρα και στις κεφαλές της λογιοσύνης. Προφανώς, το «ουκ ένι Ιουδαίος ουδέ Ελλην…» του Παύλου χάθηκε στη μετάφραση. Δεν είναι όμως εκ προοιμίου αντισημιτικό οτιδήποτε το (επι)κριτικό για το Ισραήλ. Για την ηγεσία του δηλαδή. Οχι συλλήβδην για τον λαό του, που αποδεικνύει και στην τωρινή δεινή περίσταση ότι δεν δηλητηριάζεται στο σύνολό του από τα πολεμοχαρή κηρύγματα των ακροδεξιών κυβερνητών του. Οι κυβερνήτες αυτοί χρησιμοποιούν δολίως τη μομφή του αντισημιτισμού για οποιονδήποτε τολμάει να τους ελέγξει, και Ισραηλινός αν είναι, και Εβραίος της διασποράς. Το χειρότερο, το εφιαλτικό, είναι ότι χρησιμοποιούν σαν άλλοθί τους ακόμα και το Ολοκαύτωμα.
Δεν είναι εκ προοιμίου αντισημιτικό οτιδήποτε το (επι)κριτικό για το Ισραήλ. Για την ηγεσία του δηλαδή. Οχι συλλήβδην για τον λαό του, που αποδεικνύει και στην τωρινή δεινή περίσταση ότι δεν δηλητηριάζεται στο σύνολό του από τα πολεμοχαρή κηρύγματα των ακροδεξιών κυβερνητών του.
Στο Ισραήλ ξέρουν, βέβαια, ποιος ήταν ο Γεδεών και καταλαβαίνουν γιατί ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου, πάντα με τα πιο αιμοχαρή χωρία της Βίβλου κατά νουν, βάφτισε «Αρματα του Γεδεών» την επιχείρηση μετατροπής της Γάζας σε εθνοεκκαθαρισμένο οικόπεδο για τις μπουλντόζες του Ντόναλντ Τραμπ. Ορισμένα κεφάλαια της εβραϊκής μυθοθεολογίας και ιστορίας τα ξέρουμε κι εμείς εδώ. Ή, τέλος πάντων, πιστεύουμε ότι τα ξέρουμε, γιατί το Χόλιγουντ πλάθει δικές του μεταφηγήσεις στις «επικές» ταινίες του. Τη στρογγυλεμένη χολιγουντιανή εκδοχή γνωρίζουμε κατά βάση για τα πάθη των Εβραίων στην Αίγυπτο και την πορεία τους προς τη Γη της Επαγγελίας ή για τον Σαμψών. Σεναριογράφοι και σκηνοθέτες δεν έχουν λόγο να βασανίζουν τον εαυτό τους και τους θεατές με λεπτομέρειες, αντιφάσεις, αμφιβολίες, παραλλαγές. Παραμύθια ετοιμάζουν. Ούτε θεολογούν ούτε ιστοριογραφούν.
Για τα περισσότερα κεφάλαια της Βίβλου, πάντως, ή δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτε ή έχουμε μιαν αμυδρή εικόνα. Αίφνης, για τους Κριτές. Και ειδικά για τον Γεδεών, που πιθανολογείται ότι έζησε στο χρονικό διάστημα 1250-1150 π.Χ., άλλοι μελετητές όμως τον κατεβάζουν στον 11ο αιώνα. Μετά την κλήση του από τον Γιαχβέ, ο Γεδεών κατέστρεψε ένα ειδωλολατρικό θυσιαστήριο του Βάαλ, γι’ αυτό και αποκλήθηκε Ιεροβάαλ (ή Ιερουβάαλ ή Ιαρβάαλ ή Ιαρβάλ, αφού τα χειρόγραφα, καίτοι «θεόπνευστα», δεν συμφωνούν).
Για να σιγουρευτεί πάντως ο Γεδεών πως είναι όντως άγγελος Κυρίου αυτός που τον διαβεβαιώνει ότι, αν και από ταπεινή οικογένεια, θα απελευθερώσει τους Ισραηλίτες από τους Μαδιανίτες, που με απανωτές επιδρομές κατέστρεφαν τις καλλιέργειές τους έως την είσοδο της Γάζας, απαιτεί να δει κάποιο «σημείον». Και το βλέπει το θαύμα. Ο άγγελος προστάζει τον Γεδεών να φτιάξει άζυμα ψωμιά και να μαγειρέψει κατσίκι και να τα αποθέσει όλα σ’ ένα βράχο. Κι έπειτα (στη μετάφραση της Βιβλικής Εταιρίας) «άπλωσε το χέρι του και με την άκρη του ραβδιού του άγγιξε το κρέας και τα άζυμα ψωμιά. Και βγήκε φωτιά από το βράχο κι έκαψε εντελώς το κρέας και τα ψωμιά». Ζήτησε κι άλλα θαύματα ο Γεδεών, παραμυθένια, σαν τα «δοκίμια της αγάπης» που ιστορούν τα δημοτικά μας τραγούδια, δεν είναι όμως του παρόντος.
Να πολλαπλασιάζεις τα ψωμιά για να χορτάσουν οι πεινασμένοι είναι ένα θαύμα κατανοητό και φιλάνθρωπο. Να τα κατακαίς όμως με το «άκρον της ράβδου σου» είναι σαν να ταυτίζεις τη θεότητα με την καταστροφή, με την τυφλή ισχύ. Να εμπνεύστηκε από αυτή την παράδοξη απόδειξη της θεϊκής δύναμης ο Νετανιάχου; Πιθανό. Ισως έτσι εξηγείται η απάνθρωπη απόφασή του να χρησιμοποιήσει σαν όπλο ακόμα και την πείνα, καταστρέφοντας ανελέητα κάθε σχέδιο του ΟΗΕ, των Γιατρών του Κόσμου ή του Ερυθρού Σταυρού να συνδράμουν επισιτιστικά τους πεινασμένους Παλαιστινίους.
Ισως πάλι να τον συγκινούν οι περικοπές της Βίβλου που περιγράφουν πώς ο Γεδεών, με 300 διαλεγμένα παλικάρια, κατατρόπωσε τον εχθρό: «Από το στράτευμα των νομάδων της Ανατολής σκοτώθηκαν 120.000 ετοιμοπόλεμοι στρατιώτες». Μπορεί επίσης να τον τέρπει η βιβλική διαβεβαίωση πως «όταν σάλπισαν και οι τριακόσιοι με τις σάλπιγγες, ο Κύριος έκανε ώστε μέσα στο εχθρικό στρατόπεδο ο ένας να στρέψει το ξίφος του εναντίον του άλλου και ν’ αλληλοσκοτωθούν». Αυτά τα εδάφια θα σε παρακινήσουν αν είσαι περιουσιολαϊκιστής. Αν πιστεύεις δηλαδή πως ο λαός σου είναι περιούσιος, ο δε Θεός αιμοχαρής συμμαχητής σου. Και θα ορμήσεις πάνοπλος για να κατακτήσεις ξένα εδάφη, ξεκληρίζοντας το έθνος που τα κατοικεί επί αιώνες.
«Η τρέχουσα φάση του πολέμου εξυπηρετεί μεσσιανικές ψευδαισθήσεις αποκομμένες από την πραγματικότητα», δήλωσε ο Ισραηλινός κριτικός λογοτεχνίας Οντέντ Βολκστάιν στον Νικόλα Ζώη («Κ», 13.5). Θα ‘πρεπε να τον ακούσουμε να τα λέει αυτά τα «αντισημιτικά» και από το βήμα της Διεθνούς Εκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης. Ελεύθερος και ανεμπόδιστος. Το δικό του δημόσιο και τεκμηριωμένο κατηγορώ κατά του μεσσιανιστή (ή Μεσσία;) Μπίμπι θα ανέτρεπε οποιονδήποτε προπαγανδιστικό σχεδιασμό της ισραηλινής πρεσβείας. Και θα ηχούσε, αν όχι σαν βιβλική σάλπιγγα, σίγουρα σαν μαζική αντιπολεμική διαδήλωση.
