Κόλαση είναι εκεί που οι Ιταλοί βάζουν τα τρένα και οι Ελληνες βάζουν τους σταθμάρχες και το σιδηροδρομικό δίκτυο.
Ηταν πολύ της μόδας κάποτε αυτά τα αστεία με τα εθνικά στερεότυπα. Οι Βόρειοι πρωταγωνιστούσαν στην οργάνωση και στην εργατικότητα. Οι Νότιοι στις απολαύσεις του ουρανίσκου και του υπογαστρίου.
Τώρα πια τα στερεότυπα δεν βοηθούν. Αρκεί να ακολουθήσει κανείς το πρόγραμμα του Κυριάκου Μητσοτάκη αυτή την εβδομάδα. Τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός θα πάει στη Ρώμη, στη Μελόνι. Και αμέσως μετά, την Τρίτη, στο Βερολίνο, στον Μερτς. Στην Ιταλία θα συναντήσει μια πρωθυπουργό που λογιζόταν στην αρχή ακόμη και σαν διαλυτική απειλή για την Ε.Ε. και έχει πλέον εξελιχθεί σε μία από τις πιο σταθερές ηγεσίες στην Ενωση. Στη Γερμανία της μεταπολεμικής αταραξίας, ο Μητσοτάκης θα συναντήσει τον πρώτο καγκελάριο που πριονίστηκε, προτού ορκιστεί, από τους βουλευτές των δύο συστημικών κομμάτων τα οποία στηρίζουν την κυβέρνησή του.
Η Ιταλία είναι η μεγαλύτερη ευρωπαϊκή χώρα που έχει, λόγω των ροπών της πρωθυπουργού της, τις καλύτερες σχέσεις με τη νέα κατάσταση στον Λευκό Οίκο. Η Γερμανία, που οφείλει εν μέρει την ύπαρξή της στην αμερικανική ομπρέλα για 45 χρόνια –από το 1945 έως το 1989– αντιμετωπίζει την ωμή εισπήδηση των τραμπικών υπέρ της AfD – της πιο ρωμαλέας αντισυστημικής δύναμης τα τελευταία 70 χρόνια στη Γερμανία.
Πώς να μιλήσει, λοιπόν, κανείς για στερεότυπα;
Εχει – δεν έχει περάσει μία δεκαετία από την εποχή που οι επιτροπές των τεχνοκρατών στο μέγαρο της Βιλχελμστράσε (έδρα του υπουργείου Οικονομικών και πρώην έδρα της Λουφτβάφε) επεξεργάζονταν σχέδια «ανθρωπιστικής βοήθειας» για την περίπτωση που το Grexit θα προκαλούσε έλλειψη φαρμάκων και τροφίμων στην Ελλάδα. Σήμερα, ο νέος ανασφαλής καγκελάριος θα μπορούσε να πάρει συμβουλές από τον Ελληνα πρωθυπουργό για την ψηφιοποίηση του κράτους (αν δεν σπαταλούσε όλη την ενέργεια των διμερών σχέσεων στο μεταναστευτικό).
Η θέση της Ελλάδας, μέσα στο περιβάλλον θραύσης των στερεοτύπων, δεν είναι ορατή από την Ελλάδα. Πρέπει να βγεις έξω για να τη δεις. Πρέπει να κοιτάξεις τον χάρτη από ψηλά, για να αρχίσεις να ψυλλιάζεσαι ότι, σε σχέση με τον ευρωπαϊκό της περίγυρο, η χώρα είναι σήμερα όαση πολιτικής σταθερότητας.
Η σταθερότητα, όμως, δεν είναι από μόνη της αξία. Δεν είναι πρόοδος. Είναι προϋπόθεση της προόδου. Γι’ αυτό και η εικόνα της Ελλάδας μέσα από την Ελλάδα δεν φαίνεται τόσο ενθαρρυντική, όσο φαίνεται στην οικουμενική ματιά.
Τι την κάνουμε τη σταθερότητα; Την αξιοποιούμε για να αλλάξουμε το κράτος – εκεί όπου όλα μπορεί να αλλάξουν σε μία μέρα, αλλά σε πενήντα χρόνια δεν αλλάζει τίποτε; Ή τη διαχειριζόμαστε για να εξαγοράσουμε πολιτικό κεφάλαιο με επιδοματικές «εφόδους» στο κουρασμένο μας ακροατήριο;
Αξιοποιούμε τη σταθερότητα για προλάβουμε την επόμενη κρίση; Ή για να ετοιμάσουμε τις επόμενες εκλογές;
Εξαετία
Το 2019 –και το 2020 και το 2021– για τα μπάχαλα στα πανεπιστήμια μπορούσε να φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ. Μπορούσε να φταίει ακόμη και η χιλιοτραγουδισμένη «ιδεολογική ηγεμονία» της Αριστεράς, που «κυβερνούσε» τα ΑΕΙ, χρόνια πριν η Αριστερά κυβερνήσει τη χώρα. Υστερα όμως από έξι χρόνια μιας διακυβέρνησης, ο πρώτος νόμος της οποίας ήταν η κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου, ποιος μπορεί να φταίει για τα μπάχαλα; Η κυβέρνηση έχει μόνο τον εαυτό της να κατηγορήσει για τους νόμους που έμειναν κενό γράμμα – για τη φαντεζί ιδέα της πανεπιστημιακής αστυνομίας, που φόρεσε για μία ημέρα τις πράσινες στολές της, για μια φευγαλέα πασαρέλα που την οδήγησε σούμπιτη στη μεταπολιτευτική χωματερή των ανεφάρμοστων μεταρρυθμίσεων. Το ίδιο ισχύει και για τις έκδηλες αρρυθμίες του κράτους – από το οποίο ο πολίτης μπορεί, ευτυχώς, να μείνει σε ψηφιακή απόσταση στην καθημερινότητά του, αλλά δεν μπορεί ακόμη να αποφύγει το βάρος των γραφειοκρατικών απολιθωμάτων του: Η κυβέρνηση δεν μπορεί να οικτίρει τις «διαχρονικές παθογένειες» του κράτους. Γιατί, μετά έξι χρόνια, αυτό είναι το δικό της κράτος.
