Κορσές στενός το μονόστηλο του Υποβολείου την περασμένη Κυριακή – και ως εκ τούτου… πέσαμε στα πατώματα; Μπα, ου φροντίς Ιπποκλείδη, αυτή η στήλη συμφύρθηκε, εν τη γενέσει της και για χρόνια, με τα χρηστικά της προτελευταίας τότε σελίδας, πλην αυτό, ίσα ίσα, βοηθούσε τους φίλους του Υποβολείου να το βρίσκουν πιο εύκολα. Ηθικόν υψηλόν, επομένως, και πάμε για νέα 25ετία!
Για σεφτέ του νέου λουκ της στήλης (που λέει κι η μαντάμ Σάρα φον Μάρα του Οίκου Κακοσυναπάντημα), αλλά κι επειδή μπουχτίσαμε το πολύ «επικαιρικό» Κύριε Ελέησον, θα ασχοληθούμε σήμερα με βιβλία που διαβάσαμε τελευταία: Πεντάδα αυτοβιογραφικών, λίγο πολύ, βιβλίων, αρχικά, από δημιουργούς-μύθους, όπως οι Αλμοδόβαρ, Μάρκες, Μισίμα, Παζολίνι και ο ημέτερος Διονύσης Σαββόπουλος. Το βιβλίο του «Γιατί τα χρόνια τρέχουν χύμα» (Πατάκης) σκίζει, καθότι ο δημιουργός του χαρισματικός και στην αφήγηση. Να το περιεργαστώ πήγα μόλις τ’ αγόρασα και το διάβασα σερί σε μία μέρα. Μέθεξη, που λέμε, συγκίνηση, το καζάνι όπου όλοι οι άνθρωποι βράζουμε, τα έργα, τα λάθη, οι συγγνώμες, η ζωή του. Και το χιούμορ του! Τα μύρα των δημιουργών τους αναδύονται και στα νέα βιβλία του Μάρκες και του Αλμοδόβαρ. Είτε πρόκειται για το ύστατο του Μάρκες «Τα λέμε τον Αύγουστο» (Ψυχογιός), που διασώζει τον στιβαρό λόγο και την βαθιά κατανόησή του για τ’ ανθρώπινα· είτε για το εξομολογητικό «Το τελευταίο όνειρο» (Διόπτρα) του Αλμοδόβαρ, όπου ο εκλεκτός σεναριογράφος και σκηνοθέτης εκμυστηρεύεται γεγονότα, αισθήματα και πληγές που καθόρισαν τη ζωή και το έργο του.
Μισίμα έχουμε στο «Εξομολογήσεις μιας μάσκας» (Αγρα) – εξοντωτική αυτοανάλυση, αδιανόητη για το 1949 της Ιαπωνίας. Ο 24ετής Γιούκιο Μισίμα αποτυπώνει την επερχόμενη έκρηξη της ψυχής και του στερημένου σώματός του, η οποία έμελλε να τον οδηγήσει στη σύνθεση πολύκροτου βίου και πολύτομου έργου, ως το χαρακίρι στα 45 του χρόνια, το 1970. Και του Παζολίνι πρώτο έργο (1955) είναι τα «Αλάνια» (Γκούτενμπεργκ), όπου ο μετέπειτα δημιουργός αγέραστων ταινιών πρωτοφανερώνει την ιδιαίτερη ματιά του στον κόσμο. Ιστορίες από την άμοιρη καθημερινότητα φτωχόπαιδων στην μεταπολεμική Ρώμη – οι οποίες θα κέρδιζαν αν αποδίδονταν σε λιγότερες σελίδες.
Αιφνιδιάζει πάλι ο Σωτήρης Δημητρίου με το νέο βιβλίο του «Αντιπαθητικές λέξεις» (Πατάκης). Ολιγοσέλιδο κι απολαυστικό αφήγημα για λέξεις κι εκφράσεις που αναχαράζει μηχανικά ο αφασικός μας βίος και τις οποίες ο συγγραφεύς κατευθύνει ευστόχως εις κάλαθον. Τον δε βίον ψάλλει σε ήχο πλάγιο σαρκαστικό. «Πραγματεία» για το όχι σπάνιο φαινόμενο της διπλής ερωτικής ζωής δίνει ταυτόχρονα ο Κώστας Λογαράς μέσα στο νέο του μυθιστόρημα «Διπλή ζωή» (Καστανιώτης). Στο «Φελίνι, Λογοκρισία, Χούντα» (Παράγραφος) ο βετεράνος δημοσιογράφος Γιάννης Παπαδημητρόπουλος καταγράφει γεγονότα που έζησε ως σπουδαστής και πρωτάρης του Τύπου στην Ιταλία του ’60, αλλά και μετέπειτα στην Ελλάδα. Η γνωριμία με τον Φελίνι, η κόντρα εκείνου με τη λογοκρισία, η λογοκρισία εδώ της χούντας, ποικιλία διηγήσεων – σύνθεση καλειδοσκοπική κι ευχάριστη.
Η Μαρία Ηλιού (σύζυγος Φίλιππου Ηλιού), με την πολύπλαγκτη ζωή και την εξαιρετική ακαδημαϊκή πορεία της εδώ και στο εξωτερικό, συγκεντρώνει εργασίες της για «Μεταρρυθμιστές και Πρωτοπόρους» στην εκπαίδευση (Θεμέλιο). Σ’ «Ενα σχεδίασμα εργογραφίας» μετράμε 294 λήμματα βιβλίων, μελετών κ.ά. δημοσιευμάτων της.
Αφιερωμένο το επόμενο Υποβολείο σ’ ένα βιβλίο για τη γλώσσα μας – πάθος ζωής ενός κατά τα άλλα διεθνώς κορυφαίου Πολιτικού Μηχανικού: του Αναγεννησιακού μας Θεοδόση Π. Τάσιου.
