Τέλη 2024, πριν από μερικές εβδομάδες δηλαδή, φαινόταν ότι η χώρα μας έπαιρνε αποστάσεις από τον επικίνδυνο στροβιλισμό που ταλανίζει άλλες δυτικές χώρες, δύσκολης οικονομικής κατάστασης και ανόδου των λεγόμενων αντισυστημικών κομμάτων. Θυμίζουμε: Με απόφαση Κυρ. Μητσοτάκη είχε τεθεί εκτός Ν.Δ. η πιο ακραία εθνικιστική λογοκοπία, και η ίδια η Ν.Δ. έδειχνε ικανή να συγκρατήσει την απήχηση των κομμάτων δεξιότερά της. Το ΠΑΣΟΚ ως αξιωματική αντιπολίτευση είχε δημοσκοπικές επιδόσεις που από το 2019 δεν είχε η μέχρι τότε αξιωματική αντιπολίτευση. Και το κομματικό σύστημα, μετά μια μακρά περίοδο άρρωστης αυτοαναφορικότητας, προσγείωνε τις αντιπαραθέσεις του στα πραγματικά προβλήματα του τόπου – κατέληγε, μάλιστα, και σε κάποιες λύσεις. Κι οι αναδιατάξεις στο εσωτερικό του έτειναν να ενισχύουν την αίσθηση σταθερότητας. Μερικές εβδομάδες μετά, όλα αυτά φαίνονται σαν ένα μακρινό, βραχύ διάλειμμα.
Η κυβερνητική ηγεσία, που θα περίμενε κανείς πρώτη να νοιάζεται για τη διατήρηση κι ενίσχυση της πολιτικής σταθερότητας, έχει ανακρούσει πρύμναν και κινείται στην κατεύθυνση που πριν από δύο χρόνια τής υποδείκνυαν εκείνοι που προσφάτως διέγραψε, ήτοι δεξιότερα – κάτι που ενισχύει τα πιο δεξιά κόμματα. Αφετέρου, όσο της αμφισβητούνται διαχειριστικές ικανότητες και ειλικρίνεια, τόσο ρέπει προς τον συγκεντρωτισμό: Εχουμε μια κυβέρνηση που διοικείται από το «επιτελικό κράτος» και κάνει ό,τι θέλει παρότι –για να μην ξεχνιόμαστε– ψηφίστηκε μόνο από 1 σε κάθε 4 εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους, κι έναν πρωθυπουργό που εκτός από την ίδια την κυβέρνηση διορίζει και την ηγεσία της Δικαιοσύνης, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον πρόεδρο της Βουλής και την ηγεσία των επιτροπών της Βουλής – στις καλές ή στις κακές στιγμές τους.
Δεν βοηθά και το έλλειμμα εμπιστοσύνης που βαραίνει τα κόμματα της δημοκρατικής αντιπολίτευσης. Ενώ η κυβέρνηση φθείρεται, αυτά μένουν στάσιμα ή πέφτουν δημοσκοπικά, και κερδίζει η Δεξιά της Δεξιάς, το τραμπικό κίνημα. Βεβαίως, τα ταλαιπωρούν ορισμένες αυταπάτες. Το σοβαρότερο, όμως, ίσως είναι μια επικρατούσα ψευδαίσθηση: Επώνυμοι της Κεντροαριστεράς πιστεύουν ότι αν σχηματιστεί ένα εκλογικό μέτωπο (και δη α λα γαλλικά!..), αυτομάτως θα πνεύσει ισχυρός άνεμος αλλαγής και θα τους προσφέρει την εκλογική νίκη στο πιάτο.
Οι μεγάλες αλλαγές κυοφορούνται επί μακρόν και ξεσπούν απότομα, με ένα «Ως εδώ!».
Διά ταύτα: Η σταθερότητα είναι ένα πολύτιμο αγαθό, που ιστορικά και λογικά μπορεί να αποδειχτεί ανεκτίμητο για μια μικρή και ταλαιπωρημένη χώρα, σε ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από καινοφανείς αναστατώσεις και εγκυμονεί μεγάλους, γνωστούς ή/και προσώρας άγνωστους κινδύνους. Ο δρόμος της σταθερότητας περνά μέσα από πολιτικές που ανοίγουν νέους ορίζοντες, περιορίζουν τις επιδεικτικές ανισότητες, ανακουφίζουν τα πιεστικά προβλήματα του κόσμου της εργασίας και των νέων ανθρώπων, ανταποκρίνονται στη μεγάλη ζήτηση για αλληλεγγύη, δικαιοσύνη, αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ξέρετε, όλες οι μεγάλες αλλαγές κυοφορούνται επί μακρόν, αθόρυβα. Και κάποια στιγμή, με ένα «Ως εδώ!» ξεσπούν απότομα, ορμητικά, αιφνιδιάζοντας τους ανυποψίαστους και φέρνοντας μαζί τους όρους μιας νέας σταθερότητας. Καλό θα ήταν, πάντως, να μην εξαντλήσουμε τα περιθώρια.
