Αυτοκράτορες και σφουγγοκράτορες

2' 5" χρόνος ανάγνωσης

Κουροπαλάτης. Λογοθέτης. Μάγιστρος. ∆ομέστικος. Κατεπάνω. Πραίτωρ. Κλεισουράρχης. Πατρίκιος. Πρωτονοτάριος. Σακελλάριος. Στρατηγός. Καίσαρ. Τοπάρχης. Μέγας Δουξ. Νιψιστιάριος. Πριμικήριος. Κοντόσταυλος. Παρακοιμώμενος. Μερικά από τα πλέον γνωστά αξιώματα και τους τίτλους τιμής στα χρόνια τα βυζαντινά. Κατά τη χιλιετή πορεία της αυτοκρατορίας λίγα άντεξαν αδιάλειπτα, άλλα μεταλλάχθηκαν ή καταργήθηκαν, αναβαθμίστηκαν ή υποβιβάστηκαν στην κλίμακα της ισχύος, κι άλλα νέα εφευρίσκονταν, καλύπτοντας ανάγκες και απαιτήσεις κάθε λογής ημετέρων. Εννοείται πως οι συχνότατες αλλαγές, από φυσικά και μη αίτια, στην κορυφή της πυραμίδας επέφεραν αναταράξεις σε όλο το κρατικό οικοδόμημα.

Μία δειγματοληπτική αναφορά από τα πάμπολλα λιγότερο γνωστά καθήκοντα.

• Πιγκέρνης: Ο αυτοκρατορικός οινοχόος που είχε τα τυχερά του καθώς αφενός γνώριζε εξέχοντες προσκεκλημένους και αφετέρου σε στιγμές άκρατου κεφιού οι υπηρεσίες του μπορούσαν να διευρυνθούν.

• Πρωτοβεστιάριος: Θα λέγαμε ο αρχιθαλαμηπόλος αλλά και τελετάρχης δημόσιων εκδηλώσεων και πανηγύρεων. Ενίοτε η επιρροή του ανταγωνιζόταν ακόμα κι αυτή του Παρακοιμώμενου.

• Μυστικός: Εξ απορρήτων, τέρας εχεμύθειας, διαχειριζόταν την αλληλογραφία του αυτοκράτορα, αναλαμβάνοντας αποστολές και επαφές που απαιτούσαν λεπτούς χειρισμούς ή συνωμοσιολογικές δρομολογήσεις.

• Επί των Δεήσεων: Αυτός που μετέφερε στον ηγεμόνα αιτήματα του λαού και επαγγελματικών συντεχνιών (συχνά με το αζημίωτο).

• Ο επί του Κανικλείου: Υπεύθυνος για το μελανοδοχείο και την αυτοκρατορική πένα. Θέση με υψηλές αποδοχές λόγω της απαιτούμενης υπευθυνότητας και των εξειδικευμένων δεξιοτήτων. Κάποιοι λύγιζαν από την πίεση και παραιτούντο.

• Μεσάζων: Διακινούσε τις εντολές του αυτοκράτορα στους πρωτοκλασάτους αξιωματούχους. Πρόσωπο συνήθως μισητό, στο οποίο ωστόσο δίνονταν ευκαιρίες αλλαγής στρατοπέδου οπότε γινόταν κατά περίσταση αρεστό.

• Βόθρος: Δεν είναι αυτό που νομίζετε. Ηταν ο εκτιμητής της αξίας αλόγων στην αγορά, ανεβοκατεβάζοντας τις τιμές, σε μια δουλειά όπου έρρεε μαύρο χρήμα. Ηταν επίσης ο διαπιστευμένος ειδικός ερευνητής υποθέσεων ζωοκλοπών.

• Νυκτέπαρχος: Φρόντιζε, επικεφαλής πάνοπλης συνοδείας, για την ασφάλεια των κατοίκων τις βραδινές ώρες. Αντιμετώπιζαν και ομάδες κακοποιών που φορούσαν ράσα για να μη φαίνονται στο σκοτάδι.

• Πανυπερσέβαστος: Τίτλος χωρίς αντικείμενο που δινόταν κυρίως σε μέλη της βασιλικής οικογένειας –προνομιακά στους ανόητους– για να μη νιώθουν φορτίο επί γης.

Προλαμβάνοντας πιθανούς μορφασμούς, δεν θα αναφέρω, παρότι είναι ιστορικά τεκμηριωμένος, και με τη μεταφορική του διάσταση διατηρητέος, τον τίτλο αξιώματος για το οποίο οι υποψήφιοι έδιναν μάχες. Τον περιγράφω σκιωδώς. Ο εν λόγω λειτουργός δεν κρατούσε ούτε πένα, μήτε όπλο. Μόνο σπόγγο υπερπολυτελείας. Επιμελείτο με αυταπάρνηση, σε έκτακτες περιπτώσεις νυχθημερόν, την καθαριότητα και υγιεινή του ηγεμόνα. Ανάμεσα στον αυτοκράτορα και στον, ας πούμε, επίσημο σφουγγοκράτορα της Αυλής, αναπτυσσόταν σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης, η συνήθεια γινόταν φιλία, συζητούσαν ακόμα και για απόρρητα ζητήματα, κάτι που ο δεύτερος εκμεταλλευόταν για την ανάρρησή του σε ακόμα υψηλότερα αξιώματα.

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT