Πριν από λίγους μήνες, η προεδρική εκλογή είχε δραματοποιηθεί σαν δοκιμασία ζωής ή θανάτου για την κυβέρνηση. Πόσοι βουλευτές θα ψήφιζαν την επιλογή του πρωθυπουργού; Πόσοι θα έσπαγαν τη γραμμή; Το δράμα όμως σχόλασε προτού ανέβει στη σκηνή. Χρειάζεται προσπάθεια ακόμη και για να θυμηθεί κανείς ποιος επιχειρούσε να σκηνοθετήσει αυτά τα σενάρια αποσταθεροποίησης. Εχει εντελώς διαγραφεί (από τη συλλογική μνήμη).
Παρά την αποφόρτισή της, η προεδρική εκλογή εξακολουθεί να τροφοδοτεί την παραπολιτική φαντασία. Δεν έχει μεγάλη σημασία ποιος/ποια θα είναι Πρόεδρος. Ο ρόλος δεν μπορεί να ξεφύγει από το εθιμοτυπικό σχήμα που του επιφυλάσσει το Σύνταγμα. Η εκλογή προκαλεί, παρ’ όλα αυτά, ζωηρή συζήτηση, επειδή δεν υπάρχει τίποτε άλλο να συζητηθεί. Επειδή στον ορίζοντα μέχρι το τέλος της τετραετίας δεν ξεχωρίζει κανένα άλλο γεγονός που να δικαιολογεί τη σεναριολογία και τη σπέκουλα, με την οποία έχουν μάθει να ζουν τα πολιτικοδημοσιογραφικά καφενεία.
Σε αυτό το παιχνίδι των συμβολισμών, ο Μητσοτάκης έχει να ξεπεράσει τη δυσκολία που έβαλε μόνος του στον εαυτό του. Η προηγούμενη επίδοσή του στη διαχείριση των προεδρικών συμβόλων είχε προβληθεί από τον ίδιο ως ιστορική τομή. Οχι μόνο επειδή για πρώτη φορά είχε προτείνει μια γυναίκα για το ύπατο αξίωμα, αλλά κι επειδή για να φτάσει σε αυτή είχε αψηφήσει την παράδοση που ήθελε την Προεδρία σαν μέσο πολυτελούς αποκατάστασης συνταξιούχων πολιτικών.
Καταστρώνοντας την ισορροπία των συμβολισμών.
Το δύσκολο τώρα είναι, αν όχι να ξεπεραστεί αυτός ο πήχυς, τουλάχιστον να μην εκληφθεί η όποια επιλογή του Μητσοτάκη σαν επιστροφή στην πεπατημένη που ο ίδιος είχε ξεπεράσει. Η σύστοιχη δυσκολία θα είναι η εντύπωση που θα προκαλέσει μια υποψηφιότητα που θα αποσπάσει μόνο τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας, χωρίς να αξιωθεί την ευρύτερη κοινοβουλευτική αποδοχή της οποίας έχαιραν όλοι οι Πρόεδροι μετά το 1995. Το πολιτικό σύστημα, που τα τελευταία τριάντα χρόνια έχει ασκηθεί σε συναινετική ανάδειξη Προέδρου, δεν πρόκειται να κλονιστεί αν ο επόμενος Πρόεδρος είναι νεοδημοκράτης – όπως δεν επρόκειτο να κλονιστεί ακόμη κι αν ο Μητσοτάκης πρότεινε για Πρόεδρο τον Πίνατ. Ο πρωθυπουργός άλλωστε έχει δείξει ότι ξέρει πώς να «ρεφάρει» τους συμβολισμούς: κάθε δεξιά επιλογή του εξισορροπείται από μια χειρονομία προς το κέντρο. Και αντιστρόφως: Ενας θερμός επικήδειος στον Σημίτη μπορεί να ετοιμάζει μια δεξιά Προεδρία, ακόμη κι αν μια «ασφαλής», συντηρητική επιλογή κινδυνεύει να εκληφθεί ως αμυντική κίνηση, για κομματική περιχαράκωση.
Το πιο πιθανό είναι ότι σε δυο-τρεις μήνες –όταν πια ο/η νέα Πρόεδρος θα έχει ορκιστεί– θα έχουμε ξεχάσει όλη αυτή τη φιλολογία, που φορτώνει τώρα την πρωθυπουργική επιλογή με τόσα νοήματα. Επιτυχημένος Πρόεδρος είναι αυτός που μένει αχρείαστος και σεβασμίως απαρατήρητος.
Ο Μητσοτάκης στο τέλος δεν θα κριθεί για την/τον Πρόεδρό του. Θα κριθεί για τον Μητσοτάκη.
