Του είπαν να είναι υποψήφιος και είπε ναι. Αλλά μετά είδε ότι οι άλλοι δεν θέλουν και έτσι δεν ήθελε ούτε αυτός. Ο Χρήστος Ράμμος δεν το λέει έτσι ακριβώς. Αφιερώνει περισσότερη πρόζα για να λιβανίσει την ατυχήσασα υποψηφιότητα την οποία τελικώς αποφάσισε να αποσύρει. Η αποσυρθείσα δεν ήταν απλή υποψηφιότητα. Είχε «θεσμικό σκεπτικό» και ιερό σκοπό να δώσει «σε μια κοινωνία απογοητευμένη και ιδιωτεύουσα… το θετικό μήνυμα ότι αξίζει να δίνει κανείς μάχες για τη θεσμική ευπρέπεια».
Αφού ήταν τόσο καλή η αφυπνιστική υποψηφιότητα, ώστε να διακινδυνεύει κανείς υπέρ της και δημόσιο αυτο-εγκωμιασμό, γιατί αποσύρεται; Διότι ο κόσμος ήταν κακός και ανώριμος να τη δεχθεί. Διότι δεν «επικράτησε το θεσμικό μήνυμά της», αλλά οι «μικροπολιτικοί υπολογισμοί» και οι «κομματικές αντιπαραθέσεις».
Είναι άραγε αθέμιτες αυτές οι αντιπαραθέσεις όταν συζητείται το πρόσωπο για το ύπατο αξίωμα; Ηταν μήπως άμοιρη πολιτικών σκοπιμοτήτων η αρχική πρόταση από το κόμμα τής (πολύ) ελάσσονος αντιπολίτευσης; Δεν ήταν ομολογημένη η πρόθεση να λειτουργήσει ο πρόεδρος της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών ως μαγνήτης αντιπολιτευτικής συσπείρωσης – ως πρόσωπο που θα διέθετε το θεσμικό του κεφάλαιο προκειμένου να συναντηθούν σε αυτό εν είδει αντικυβερνητικού μετώπου οι δυνάμεις της «προοδευτικής» αντιπολίτευσης;
Πώς μετράμε τη θεσμικότητα των προσώπων;
Την πολιτικώς παρθένα υποψηφιότητα την είχαν αποσύρει τα κόμματα προτού την αποσύρει θιγμένος ο υποψήφιος. Την είχε «αποσύρει» πρώτο το ΠΑΣΟΚ και ο πρόεδρός του, την υποστήριξη του οποίου σκόπευε εξαρχής να εκμαιεύσει. Ως θύμα των υποκλοπών, ο Ανδρουλάκης λογιζόταν «ευάλωτος» στην πρόταση. Θα ήταν εύκολο, νόμιζαν, να τον ρυμουλκήσουν στη λογική του «μετώπου». Ο ίδιος προφανώς δεν θέλησε να μοιραστεί το νεοαποκτηθέν status της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τις αποσχισθείσες συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ. Δεν ήθελε να δώσει τροφή στη φιλολογία που καλλιεργεί η κυβέρνηση περί «πράσινου» ΣΥΡΙΖΑ.
Εναντι του «υπολογισμού» της Νέας Αριστεράς επικράτησε ο υπολογισμός του ισχυρότερου. Η πρόταση, άλλωστε, δεν είχε υποβληθεί για να τελεσφορήσει – για να είναι όντως ο Ράμμος ο επόμενος Πρόεδρος. Είχε μόνο «συμβολικό» –δηλαδή μάταιο– χαρακτήρα, αφού δεν επρόκειτο να στηριχθεί από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Αν απομένει τώρα συμβολισμός να διασωθεί, αυτός είναι ο μείζων: Η δυνατότητα του πολιτικού συστήματος να βρίσκει κοινό τόπο σε ένα υπερκομματικό πρόσωπο ικανό να ενσαρκώσει έναν υπερκομματικό θεσμό, και όχι να χρησιμοποιεί τον θεσμό σαν εργαλείο εκσκαφής βαθύτερων διαχωριστικών γραμμών.
Το «θεσμικό σκεπτικό» της Προεδρίας το υπαγορεύει το Σύνταγμα. Η «θεσμικότητα» του προσώπου όμως δεν είναι μεταφυσική αξία. Προσδιορίζεται από τις ψήφους που μπορεί το πρόσωπο να συγκεντρώσει στη Βουλή – από το εύρος της συναίνεσης που μπορεί να αξιωθεί στην πράξη. Οχι στον καθρέφτη.
