Δυστυχώς δεν μεταφράζεται. Προσπαθώντας να εξηγήσει την ενστικτώδη έλξη που ασκεί ο Τραμπ στο πλήθος, κάποιος είχε εμπλουτίσει μια αλησμόνητη φράση του ίδιου του Τραμπ: He has grabbed the american psyche by the pussy.
Η θριαμβευτική επανεκλογή του άρπαγα της λαϊκής ψυχής έχει καταπλήξει τις πολιτικές ηγεσίες στη Δύση – και εδώ, ανατολικά της Δύσης. «Τι έχει πιάσει εκείνος που δεν έχουμε πιάσει εμείς;», φαίνεται να αναρωτιούνται. Μήπως πρέπει να μιλάμε κι εμείς για τα σύνορά μας σαν να απειλούσαν να τα ρίξουν ορδές αιμοδιψών ξένων; Μήπως πρέπει να μιλάμε για τις παλιές, καλές ημέρες; Να μην ψυχοπλακώνουμε τον κόσμο για την κλιματική κρίση. Να μην υποστηρίζουμε άλλο τους αμυνόμενους στον κακό τον πόλεμο που έφερε τον πληθωρισμό. Και προς Θεού, να μη μιλάμε άλλο για ελευθερίες. Ο κόσμος θέλει λεφτά. Δεν θέλει αέρα κοπανιστό.
Είναι ισχυρή η επήρεια του τραμπισμού. Αλλά και πριν από την εκλογική του επικράτηση, οι φιλελεύθερες ηγεσίες δεν έλεγαν στον «κόσμο» όλη την αλήθεια, γιατί ήταν βέβαιες ότι δεν θα την αντέξει. Πώς να πεις στον αγρότη ότι πρέπει να τα αλλάξει όλα στον τρόπο που καλλιεργεί, επειδή το επιβάλλουν πλέον οι κλιματικές συνθήκες – εκείνες που απειλούν πρωτίστως τα παιδιά του και τα εγγόνια του; Πώς να πεις στους νοικοκυραίους ότι η δημογραφικώς απισχνασμένη οικονομία μας έχει ανάγκη τους μετανάστες – για να μαζεύουν τους καρπούς, για να χτίζουν τα δημόσια έργα και τις οικοδομές, για να φροντίζουν τους γέροντες; Πώς να εξηγήσεις ότι στον πόλεμο είμαστε με τον αμυνόμενο όχι επειδή μας το υπαγορεύει κάποιος συμμαχικός καταναγκασμός, αλλά επειδή ο αναθεωρητισμός της εισβάλλουσας δύναμης είναι ακριβώς η ιστορική ανορθογραφία που απειλεί και τα δικά μας σύνορα. Πώς να κακοκαρδίσεις τους πολλούς, αποκαλύπτοντάς τους ότι, ακόμη κι αν ο πόλεμος τελείωνε αύριο το πρωί, ο πληθωρισμός δεν θα εξαφανιζόταν, γιατί τα τρόφιμα ολοένα και θα σπανίζουν λόγω κλιματικής κρίσης. Γιατί ο εμπορικός πόλεμος, που εμφανίζεται ως οικονομικός πατριωτισμός, θα κάνει πολλά προϊόντα πιο ακριβά.
Οχι, δεν είναι αυτά για τα αυτιά του «κόσμου». Γι’ αυτό και ήδη, πριν μας ραντίσουν από τον Ατλαντικό οι ψεκάδες του τραμπισμού, πολλές συστημικές ηγεσίες απευθύνονταν στον «κόσμο» με φοβισμένα μισόλογα. Αυτός μοιάζει να είναι σήμερα ο πιο δραστικός ελιτισμός: Οχι ότι οι ελίτ μιλούν στους πολλούς διδακτικά γι’ αυτά που πιστεύουν, αλλά ότι τα αποσιωπούν, επειδή δεν θεωρούν ικανούς τους πολλούς να τα αντιληφθούν. Ξέρω τι σας συμφέρει. Αλλά δεν είστε σε θέση να καταλάβετε το συμφέρον σας. Γι’ αυτό θα σας πω μόνο ό,τι κολακεύει τις δυσαρέσκειές σας – κι ας είναι και παράλογες.
Αυτός ο λαϊκίζων ελιτισμός φιλοδοξεί να τιθασεύσει έτσι τις ορμές της λαϊκής ψυχής – να αναχαιτίσει την προϊούσα αποξένωση. Θα είναι όμως αποτελεσματικός; Μπορεί, ας πούμε, ο γόνος μιας πολιτικής δυναστείας που έχει σταδιοδρομήσει ως αντιλαϊκιστής του φιλελεύθερου Κέντρου να αλλάξει brand μεσοπόταμα, χωρίς να βουλιάξει στην αντίφαση; Μπορεί ο μεγαλοδικηγόρος του Κολεγίου με το στρατιωτικό τζάκετ και τη στραταρχική καθαρεύουσα να συγκινήσει τον «κόσμο» σερβίροντας αντισηπτικό χυλό κατά της «σήψεως» της εθνικής ταυτότητας;
Ελιτισμός είναι να νομίζεις ότι ο λαός θα σε περάσει για Τραμπ επειδή φόρεσες πορτοκαλιά περούκα.
Ο επάρατος
Τελικά, τόσες γυναίκες, τη μία μετά την άλλη, μάλλον τις σφάζει ο γουοκισμός.
Ορόσημο
Δεν έχει και τόση σημασία ποιος/ποια θα βγει Πρόεδρος. Ποτέ δεν είχε. Αλλά σε αυτή τη συγκυρία η επικείμενη προεδρική εκλογή θα έχει αξία πολιτικού οροσήμου, όχι για το πρόσωπο per se. Θα βρεθεί υποψηφιότητα που θα αποκαταστήσει τη συνοχή της κυβερνητικής πλειοψηφίας, χωρίς να την απομονώσει στους 158· χωρίς να την αποκόψει από το έθιμο της συναινετικής επιλογής για την Προεδρία; Θα επαναφορτίσει έτσι η κυβέρνηση το πολιτικό της κεφάλαιο για να ολοκληρώσει την τετραετία ή θα δεχθεί ακόμη ένα πλήγμα μετά τις ευρωεκλογές; Ισης σημασίας είναι το ορόσημο και για την επίδοξη αξιωματική αντιπολίτευση. Κάποιοι πιστεύουν ότι ο Ανδρουλάκης έχει την ευκαιρία να υπερφαλαγγίσει το Μαξίμου – που στο θέμα του Προέδρου εκπέμπει διστακτικότητα, αν όχι φοβικότητα. Με λίγη φαντασία στην επιλογή, ο επανεκλεγείς πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μπορεί να φέρει την κυβερνητική πλειοψηφία ενώπιον των αντιφάσεών της. Μπορεί να της βάλει δίλημμα. Ακόμη όμως κι όσοι βλέπουν την ευκαιρία, δεν προβλέπουν ότι ο Ανδρουλάκης θα βγει από την πεπατημένη για να την εκμεταλλευθεί. Γι’ αυτό καλό είναι να μην κοιτάμε μέχρι τότε τις δημοσκοπήσεις. Το κοντέρ θα αρχίσει να μετράει μετά τη στροφή της Προεδρίας.
