Τα συμπληρώματα διατροφής μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση διαγνωσμένης ανεπάρκειας βιταμινών, όπως έλλειψη βιταμίνης D, B6 ή B12, που είναι συχνό φαινόμενο στους ενήλικες. Τι γίνεται όμως με τον προστάτη σας;
Τα μη συνταγογραφούμενα συμπληρώματα διατροφής που παρουσιάζονται ως μέσα που προάγουν την υγεία του προστάτη είναι δημοφιλή και έρευνες δείχνουν ότι οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη έχουν περισσότερες πιθανότητες να τα χρησιμοποιούν.
Αυτά τα χάπια υποτίθεται ότι προλαμβάνουν και αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα της διόγκωσης του προστάτη (καλοήθης υπερπλασία προστάτη – ΚΥΠ).
Ορισμένα συστατικά λέγεται ότι παρέχουν προστασία από την εμφάνιση καρκίνου του προστάτη ή ότι επιβραδύνουν την εξέλιξή του. Υπάρχει όμως άραγε καμία δόση αλήθειας σε αυτούς τους ισχυρισμούς;
«Οι έρευνες έχουν εξετάσει τον ρόλο των συμπληρωμάτων στην υγεία του προστάτη, δείχνοντας θετικά αποτελέσματα», λέει ο δρ Quoc-Dien Trinh, χειρουργός ουρολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. «Πολλές φορές όμως τα ευρήματα είναι αποτέλεσμα παρατήρησης και δεν φανερώνουν τίποτε άλλο παρά μια συσχέτιση, χωρίς όμως να έχουν αποδεικτική ισχύ».
Η γενικότερη εικόνα
Η ευρύτερη κατηγορία των συμπληρωμάτων διατροφής περιλαμβάνει μεμονωμένες βιταμίνες, όπως A, B, C, D και E, και ιχνοστοιχεία, όπως το ασβέστιο. Υπάρχουν επίσης πολυβιταμίνες και εξειδικευμένες συνθέσεις που περιέχουν διάφορους συνδυασμούς βιταμινών και ιχνοστοιχείων.
Πολλά συμπληρώματα διατροφής για τον προστάτη περιέχουν διάφορα συστατικά τα οποία θεωρείται ότι προάγουν την υγεία του προστάτη. Τα πιο συχνά είναι η Σερενόα η πριονωτή (Saw palmetto), το σελήνιο, ο ψευδάργυρος και η β-σιτοστερόλη.
Μέχρι στιγμής η υποστηρικτική έρευνα είναι ενθαρρυντική, αλλά δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί κατά πόσον είναι ωφέλιμος ο συνδυασμός αυτών των συστατικών με άλλα σε ένα χάπι για όλες τις περιπτώσεις.
Ας δούμε τι αποκαλύπτουν τα επιστημονικά στοιχεία.
Πολλές φορές τα ευρήματα των ερευνών είναι αποτέλεσμα παρατήρησης και δεν φανερώνουν τίποτε άλλο παρά μια συσχέτιση, χωρίς να έχουν αποδεικτική ισχύ.
Saw palmetto. Αυτός ο θαμνώδης φοίνικας φύεται στις νοτιοανατολικές Ηνωμένες Πολιτείες. Το εκχύλισμα των καρπών του μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη, όπως η συχνοουρία ή η αδύναμη ροή ούρων.
Οι μελέτες έχουν ανάμεικτα συμπεράσματα: δύο μεγάλες, υψηλής ποιότητας μελέτες χρηματοδοτούμενες από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ έδειξαν ότι το Saw palmetto δεν ήταν σε καμία περίπτωση αποτελεσματικότερο από ένα εικονικό φάρμακο. Άλλες μελέτες, όμως, έδειξαν ότι αυτά τα συμπληρώματα διατροφής θα μπορούσαν να προσφέρουν μέτρια οφέλη.
Σελήνιο. Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι το σελήνιο θα μπορούσε να έχει προστατευτική δράση ενάντια στον καρκίνο του προστάτη και να επιβραδύνει την εξέλιξή του, άλλες μελέτες όμως δεν έδειξαν κανένα όφελος. Επομένως, δεν έχει διαπιστωθεί ακόμη ποιοι άνδρες θα μπορούσαν να ωφεληθούν από το συμπλήρωμα σεληνίου και ποια μπορεί να είναι η κατάλληλη δόση.
Ψευδάργυρος. Τα προστατικά κύτταρα συσσωρεύουν περισσότερο ψευδάργυρο από ό,τι τα κύτταρα σε οποιονδήποτε άλλο ανθρώπινο ιστό και το ιχνοστοιχείο αυτό έχει κάποιο ρόλο στη φυσιολογική λειτουργία του προστάτη. Μελέτες βασικής έρευνας υποδηλώνουν ότι η ανεπάρκεια ψευδαργύρου μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διόγκωσης του προστάτη και εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Ωστόσο, μελέτες παρατήρησης που εξετάζουν τα συμπληρώματα ψευδαργύρου δεν δείχνουν σταθερή βελτίωση στην υγεία του προστάτη. Μάλιστα, η λήψη υψηλών δόσεων ψευδαργύρου (100 mg ημερησίως) θα μπορούσε ουσιαστικά να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.
Β-σιτοστερόλη. Ένας τύπος χημικής ουσίας που ονομάζεται φυτική στερόλη, η β-σιτοστερόλη βρίσκεται σε φρούτα, λαχανικά, ξηρούς καρπούς και σπόρους. Η ουσία που μπορεί να μειώσει τα επίπεδα χοληστερόλης, θεωρείται ότι επίσης περιορίζει την πιθανότητα διόγκωσης του προστάτη αλλά και τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη. Ωστόσο, δεν θα συρρικνώσει έναν διογκωμένο προστάτη.
Μια διπλά τυφλή μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 3 Ιουλίου 2020 στην ηλεκτρονική έκδοση του επιστημονικού περιοδικού BMC Urology, διαπίστωσε ότι στους άνδρες που λάμβαναν έλαιο Saw palmetto, εμπλουτισμένο με β-σιτοστερόλη, καθημερινά για 12 εβδομάδες, τα συμπτώματα ΚΥΠ εμφάνιζαν βελτίωση, συμπεριλαμβανομένης της ροής των ούρων.
Αντιμετώπιση με τη διατροφή παρά με χάπια
Όποιος κι αν είναι ο ρόλος των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων στη διατήρηση της υγείας του προστάτη, αντί να στηρίζεστε στα συμπληρώματα, ο δρ Trinh συνιστά να ακολουθείτε μια διατροφή με βάση τροφές φυτικής προέλευσης, όπως η μεσογειακή ή η δίαιτα DASH.
Αυτοί οι τύποι διατροφής δίνουν έμφαση στις μεγάλες ποσότητες μη επεξεργασμένων φρούτων και λαχανικών (ειδικότερα σταυρανθών λαχανικών), σιτηρών ολικής άλεσης, ξηρών καρπών και ελαιόλαδου, με προτίμηση στην κατανάλωση ψαριού αντί κόκκινου κρέατος. Έρευνες έχουν δείξει επανειλημμένα ότι τα είδη διατροφής που βασίζονται σε τροφές φυτικής προέλευσης συμβάλλουν στη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και του βάρους, παρέχοντας έτσι προστασία από την καρδιοπάθεια.
«Και ό,τι είναι καλό για την καρδιά, είναι καλό για ολόκληρο τον οργανισμό, μαζί και τον προστάτη», λέει ο δρ Trinh.
Τι ακριβώς περιέχουν τα συμπληρώματα διατροφής;
Το μεγαλύτερο πρόβλημα με τα συμπληρώματα διατροφής για τον προστάτη είναι το ίδιο που παρατηρείται και στην περίπτωση άλλων μη συνταγογραφούμενων συμπληρωμάτων διατροφής: διέπονται από κανονισμούς του FDA, που αφορούν υποκατηγορίες τροφίμων. Αυτό σημαίνει ότι ο FDA παρακολουθεί τα προϊόντα που προβάλλουν παραπλανητικούς ισχυρισμούς, αλλά δεν ελέγχει τα συμπληρώματα για την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητά τους. «Επομένως, δεν μπορείτε να είστε βέβαιοι σε κάθε περίπτωση πώς παρασκευάζεται ένα συμπλήρωμα ή αν περιέχει τα συστατικά που αναγράφονται στην ετικέτα του», λέει ο δρ Quoc-Dien Trinh, χειρουργός ουρολόγος στο συνεργαζόμενο με το Χάρβαρντ Brigham and Women’s Hospital. Άλλο ένα ζήτημα είναι ότι η ποσότητα και ο συνδυασμός πιθανών ωφέλιμων συστατικών για τον προστάτη διαφέρουν ανά προϊόν.
«Εφόσον δεν υπάρχει ομοφωνία ως προς την ποσότητα και κατά πόσο είναι επαρκής, δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν ένα συμπλήρωμα για τον προστάτη θα μπορούσε να προσφέρει αυτό που ίσως χρειάζεστε», λέει ο δρ Trinh.
