Η διεθνής αποστολή του ερευνητικού σκάφους «Falkor» του Ινστιτούτου Ωκεανών Schmidt ήταν η πρώτη που κατάφερε να κινηματογραφήσει ένα «φάντασμα»: Το κολοσσιαίο καλαμάρι (Mesonychoteuthis hamiltoni) στο φυσικό του περιβάλλον.
Η επιστημονική αποστολή αναζητούσε, στην περιοχή των νησιών Σάντουιτς, νέα, άγνωστα είδη θαλάσσιας ζωής, όταν «σκόνταψε», σε βάθος 600 μέτρων, πάνω σε ένα νεαρό του είδους, μόλις 30 εκατοστών, με διάφανο σώμα, κοντά και λεπτά πλοκάμια και καφετί κηλίδες.
The colossal squid—one of nature’s most elusive animals, and the world’s most massive squid species—was first identified 100 years ago using remains found in the stomach of a sperm whale. Now, one has been filmed alive in its natural oceanic environment for the first time. pic.twitter.com/yeqLs6b0Xq
— National Geographic (@NatGeo) April 15, 2025
Οι επιστήμονες εντόπισαν και κινηματογράφησαν το νεαρό γιγάντιο καλαμάρι όλως συμπτωματικώς στην 100ή επέτειο από τον πρώτο εντοπισμό του και τα «βαφτίσια» του ως είδους.
Ενας μύθος των ωκεανών
Τα κολοσσιαία καλαμάρια εκτιμάται ότι φτάνουν σε μήκος τα επτά μέτρα και ξεπερνούν σε βάρος τον μισό τόνο, μέγεθος που τα καθιστά τα μεγαλύτερα ασπόνδυλα στον πλανήτη. Οσο εντυπωσιακά, όμως, φαίνεται να είναι σε όψη, τόσο ακριβοθώρητα είναι.
Για την ακρίβεια, ελάχιστα στοιχεία είναι γνωστά στους επιστήμονες για τον κύκλο ζωής τού συνήθως αθέατου αυτού είδους – που πιστεύεται πως χάνει τη διάφανη μορφή του καθώς ενηλικιώνεται.
Η πρώτη φορά που καταγράφηκε, το 1925, δεν προσέφερε πολλά νέα στοιχεία στους ερευνητές, αφού επρόκειτο μόνο για τμήματα πλοκαμιών δύο καλαμαριών στην κοιλιά μιας φάλαινας. Εκτοτε, κινηματογραφήθηκαν κάποια από ψαράδες είτε να τρώνε από την ψαριά τους είτε σε δίχτυα αλιευτικών. Ωστόσο, έως σήμερα, δεν είχε καταγραφεί ποτέ κολοσσιαίο καλαμάρι στο φυσικό του οικοσύστημα, στα βάθη των νερών της Ανταρκτικής.
Είχε προηγηθεί, στις 25 Ιανουαρίου, από την αποστολή «Falkor» η κινηματογράφηση του πρώτου επιβεβαιωμένου «γυάλινου» καλαμαριού (Galiteuthis glacialis), ενός άλλου είδους καλαμαριού που δεν είχε καταγραφεί έως σήμερα στο οικοσύστημά του, στον Νότιο Ωκεανό κοντά στην Ανταρκτική.
«Η πρώτη παρατήρηση δύο διαφορετικών καλαμαριών σε διαδοχικές αποστολές είναι αξιοσημείωτη και δείχνει πόσο λίγα έχουμε δει από τους υπέροχους κατοίκους του Νότιου Ωκεανού», δήλωσε η εκτελεστική διευθύντρια του Ινστιτούτου Ωκεανών Schmidt, δρ Jyotika Virmani. «Ευτυχώς, τραβήξαμε αρκετές εικόνες υψηλής ανάλυσης αυτών των πλασμάτων ώστε να επιτρέψουμε σε ειδικούς, οι οποίοι δεν ήταν στην αποστολή μας, να αναγνωρίσουν και τα δύο είδη».
Μάτια σαν μπάλες του μπάσκετ
Ενας λόγος για τον οποίο είναι τόσο ακριβοθώρητα είναι το τεράστιο μέγεθος του… σπιτιού τους, εκτιμούν οι επιστήμονες. Επιπλέον, τα γιγάντια καλαμάρια πιθανότατα μας αποφεύγουν, προσθέτει η Κάθριν Μπόλσταντ, βιολόγος κεφαλόποδων στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο του Οκλαντ στη Νέα Ζηλανδία και σύμβουλος της διεθνούς αποστολής. «Γνωρίζουν πολύ καλά το οικοσύστημά τους, επειδή οποιαδήποτε διαταραχή στο υδάτινο περιβάλλον γύρω τους μπορεί να σημαίνει θηρευτή».
Οι φάλαινες φυσητήρες, βασικός θηρευτής του καλαμαριού, μπορούν να καταδυθούν έως και δύο χιλιόμετρα για την τροφή τους. Ισως γι’ αυτόν τον λόγο, την προσπάθειά τους να αποφύγουν τις φάλαινες δηλαδή, τα κολοσσιαία καλαμάρια έχουν αναπτύξει εξελικτικά τα μεγαλύτερα μάτια στον κόσμο – μεγαλύτερα από μια μπάλα του μπάσκετ.
Διαθέτουν επίσης «έναν μοναδικό συνδυασμό από βεντούζες και τσιμπίδες στα πλοκάμια τους», εξηγεί η δρ Μπόλσταντ, χαρακτηριστικό που τη βοήθησε να επιβεβαιώσει πως όντως το νέο βίντεο του «Falkor» κατέγραφε γιγαντιαίο καλαμάρι σε νεαρή ηλικία.
Πηγή: New York Times, Schmidt Ocean Institute
