Στο πλοίο για τις Κυκλάδες, ένα ζευγάρι γύρω στα 50 κάθεται στο κατάστρωμα. Στο αυτοκίνητο έχουν μόνο μία μεγάλη βαλίτσα. Οχι πια κουβαδάκια και σωσίβια, όπως πριν από μια δεκαετία, ούτε στοίβες σχολικών βιβλίων που δεν θα διαβαστούν ποτέ. Λείπουν και τα δεκάδες σορτσάκια, μαζί με την ισιωτική μαλλιών που μοιράζονταν εκ περιτροπής οι δίδυμες κόρες τους, που φέτος τελείωσαν το Λύκειο. «Είναι η πρώτη φορά μετά από τόσα χρόνια που φύγαμε μόνοι μας», λέει η Μαρία. «Στην αρχή ένιωθα περίεργα. Είχαμε μάθει όλες μας οι διακοπές να περιστρέφονται γύρω από τα παιδιά -τι θα πάρουμε μαζί, πώς θα περάσουν καλά, πότε θα βαρεθούν. Και τώρα ξαφνικά φτιάξαμε μια βαλίτσα και φύγαμε».
Αυτό το πρώτο καλοκαίρι μετά την αποφοίτηση από το Λύκειο είναι μια στιγμή-σταθμός. Για τους 18άρηδες σηματοδοτεί ανεξαρτησία και καινούργια ξεκινήματα· για τους γονείς, εγκαινιάζει μια νέα εποχή ελευθερίας.
Ο Αντώνης προσθέτει ότι οι κόρες τους, που έμειναν στην Αθήνα, έχουν ήδη ξεκινήσει τα τηλέφωνα. «Μέχρι στιγμής μας έχουν ρωτήσει για το φαγητό που τους αφήσαμε στην κατάψυξη και για τον συναγερμό του αυτοκινήτου. Δεν είναι πράγματα που δεν ξέρουν, απλώς τις έχει πιάσει κι αυτές μια μικρή ανασφάλεια». Αυτό το πρώτο καλοκαίρι μετά την αποφοίτηση από το Λύκειο είναι μια στιγμή-σταθμός. Για τους 18άρηδες σηματοδοτεί ανεξαρτησία και καινούργια ξεκινήματα· για τους γονείς, εγκαινιάζει μια νέα εποχή ελευθερίας.
Και δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. Σε έρευνα της Tripadvisor (2024), που ανέλυσε διαφορετικές «φάσεις ζωής», οι γονείς με «άδεια φωλιά» ανέφεραν ότι σκοπεύουν να διαθέσουν σημαντικό μέρος του εισοδήματός τους στα ταξίδια. Συγκεκριμένα, το 63% αυτών δήλωσε ότι τα ταξίδια αποτελούν μία από τις τρεις κορυφαίες κατηγορίες δαπανών τους. Αντίστοιχα, σε έρευνα στην Αυστραλία, πάνω από τους μισούς γονείς είπαν ότι νιώθουν λιγότερες ενοχές πλέον να ξοδέψουν χρήματα για τον εαυτό τους, με πρώτη επιλογή τις διακοπές – το 55% ανέφερε πως τα ταξίδια/διακοπές είναι η συχνότερη νέα τους δαπάνη από τότε που τα παιδιά έφυγαν από το σπίτι.
«Να θυμηθούμε πώς είναι να είμαστε ζευγάρι και όχι μόνο γονείς»
Αυτή η μετάβαση φέρνει μαζί της και πρακτικά οφέλη: χωρίς τον περιορισμό των σχολικών αδειών και των φροντιστηρίων, οι γονείς μπορούν πια να ταξιδεύουν εκτός υψηλής περιόδου. Αυτό μεταφράζεται σε λιγότερο συνωστισμό, πιο ήσυχα μέρη και καλύτερες τιμές, μια πολυτέλεια που για χρόνια τους ήταν απαγορευμένη. Είναι η πρώτη φορά που το ημερολόγιο δουλεύει υπέρ τους.
Η Σοφία και ο Γιώργος, επίσης γονείς διδύμων που μόλις τελείωσαν το Λύκειο, οι οποίοι σχεδιάζουν εκτός από τις διακοπές του Ιουλίου να πάνε και τον Σεπτέμβριο για πέντε μέρες στις Σπέτσες, περιγράφουν το φετινό καλοκαίρι σαν «γενική πρόβα» για την ακαδημαϊκή χρονιά που ξεκινάει. «Καταλαβαίνουμε ότι μπαίνουμε σε μια νέα φάση, ότι η οικογένεια μας δεν θα είναι πια όπως πριν», σχολιάζει η Σοφία.
Ο Γιώργος το παραδέχεται ανοιχτά: «Τα τελευταία δύο χρόνια ήταν δύσκολα για την οικογενειακή μας ισορροπία. Τα παιδιά πιέστηκαν πολύ στις πανελλήνιες και μαζί τους πιεστήκαμε κι εμείς. Η ηρεμία του σπιτιού χάθηκε, όλα γύριζαν γύρω από το διάβασμα. Είπαμε λοιπόν να πάρουμε αποστάσεις – όχι μόνο επειδή το χρειάζονται εκείνα, αλλά επειδή το χρειαζόμαστε κι εμείς. Να θυμηθούμε πώς είναι να είμαστε ζευγάρι και όχι μόνο γονείς. Οταν γνωριστήκαμε με τη Σοφία, πηγαίναμε διακοπές με σακίδιο και κοιμόμασταν σε σκηνές. Αυτή η ανεμελιά μας έχει λείψει και είναι στοίχημα το αν θα μπορέσουμε να την ξαναβρούμε». Η Σοφία προσθέτει πως αν και αυτό το καλοκαίρι δεν ξαναδίνει στο ζευγάρι τη νεότητά του, του δίνει κάτι ακόμα πιο σημαντικό: «Το να δούμε πώς βρισκόμαστε και πώς θα είναι η ζωή μας από εδώ και πέρα».
«Καθίσαμε για φαγητό και μιλάγαμε σχεδόν αποκλειστικά για τα παιδιά: πού θα περάσουν, τι θα κάνουν το καλοκαίρι τα γνωστά. Μετά από λίγο γελάσαμε με την κατάστασή μας και σχολιάσαμε πως είμαστε σαν ομάδα υποστήριξης».
Δεν είναι ωστόσο για όλους εξίσου εύκολο.Η αίσθηση της ελευθερίας έρχεται κάποιες φορές και κουμπώνει με μια αίσθηση απώλειας που δεν περιγράφεται πάντα εύκολα. «Στην αρχή με έπιασε το παράπονο», λέει η Νίκη, μητέρα τριών παιδιών από τη Θεσσαλονίκη, με το μικρότερο να ετοιμάζεται για σπουδές. «Είδα κάτι παιδάκια στη Χαλκιδική να τρώνε παγωτό με τους γονείς τους και με πήρε από κάτω. Οχι γιατί ήθελα πίσω αυτά τα χρόνια – αλλά γιατί για καιρό ήμουν μόνο αυτό: η μαμά που οργανώνει τις διακοπές. Τώρα πρέπει να θυμηθώ τι άλλο είμαι», αναφέρει.
Ανάλογα αισθήματα είχε και η Ελένη, μητέρα ενός 18χρονου. «Του το ζητήσαμε», λέει. «Εχουμε σπίτι στο Πήλιο και τον παρακαλέσαμε, έλα και φέτος για λίγες μέρες, να κάνουμε διακοπές μαζί μια τελευταία φορά. Αλλά το είδαμε στα μάτια του, ήθελε την παρέα του, όχι εμάς. Μας υποσχέθηκε πως θα έρθει κάποια στιγμή τον Αύγουστο, πολύ όμως το αμφιβάλλω. Και το καταλαβαίνω, και εγώ στην ηλικία του το ίδιο ήθελα. Ετσι φύγαμε μόνοι μας. Και τελικά νομίζω το είχαμε ανάγκη και εμείς και αυτός». Το πρώτο βράδυ, συναντήθηκαν με ένα φιλικό τους ζευγάρι, στην ίδια φάση. «Το σχολιάσαμε αμέσως, “και εσείς μόνοι ήρθατε;”. Καθίσαμε για φαγητό και μιλάγαμε σχεδόν αποκλειστικά για τα παιδιά: πού θα περάσουν, τι θα κάνουν το καλοκαίρι τα γνωστά. Μετά από λίγο γελάσαμε με την κατάστασή μας και σχολιάσαμε πως είμαστε σαν ομάδα υποστήριξης. Και κάπως προσαρμοστήκαμε. Δεν έχουμε κλείσει μια εβδομάδα από όταν ήρθαμε, και μεταξύ μας, ίσως και να το απολαμβάνουμε».
