Η εργασία καταναλώνει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του χρόνου μας μέσα στη μέρα. Κάτι που σημαίνει ότι είναι ευχής έργον να αφιερώνουμε αυτές τις ώρες όχι μόνο επειδή πρέπει να εξασφαλίσουμε τα προς το ζην, αλλά επειδή μας αρέσει αυτό που κάνουμε και η εν λόγω δουλειά έχει προοπτικές. Να συγκαταλέγεται, δηλαδή, στην περίφημη «λίστα με τα επαγγέλματα του μέλλοντος». Το μέλλον άγνωστο, άρα υποκειμενική και η λίστα, θα πείτε. Ισχύει, αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν μηδενίζει την αξία των προβλέψεων που κάνουν οι ειδικοί μελετώντας τις τάσεις της αγοράς και τις ραγδαίες εξελίξεις σε παγκόσμιο επίπεδο: τη γήρανση του πληθυσμού, την επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης, τις αλλαγές στον τρόπο ζωής λόγω κλιματικής κρίσης. Προφανώς, οι νέοι και οι γονείς τους ενδιαφέρονται περισσότερο γι’ αυτή τη συζήτηση. Πολύ απλά επειδή είναι οι νέοι εκείνοι που καλούνται να λάβουν αποφάσεις και να χαράξουν δρόμους αντιμετωπίζοντας το μεγάλο εμπόδιο της αβεβαιότητας.
Ποια είναι, λοιπόν, τα επαγγέλματα του μέλλοντος και τι πρέπει να σπουδάσει κανείς για να στραφεί προς αυτά; Συνεργαστήκαμε με τα στελέχη της εταιρείας Συμβούλων Σταδιοδρομίας Orientum, αναζητώντας απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα, και δημιουργήσαμε μια (ενδεικτική) λίστα με άγνωστους για τον περισσότερο κόσμο όρους, όπως blockchain lawyer και prompt engineer. Μπορεί κανείς να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει με το περιεχόμενό της − αυτό που δεν πρέπει να κάνει είναι να αγχωθεί για τις όποιες επιλογές του. Άλλωστε, υπάρχει μια διαπίστωση πέρα για πέρα αληθινή: στην εκπαίδευση πλέον δεν υφίσταται λανθασμένη επιλογή, ούτε αδιέξοδο.
Sustainability / ESG Expert
Οι ειδικοί στη βιωσιμότητα και στο ESG (Environmental, Social, Governance) βοηθούν τις επιχειρήσεις να γίνουν πιο φιλικές προς το περιβάλλον και πιο υπεύθυνες απέναντι στην κοινωνία. Στην πράξη, ασχολούνται με το πώς ένα ξενοδοχείο μπορεί να μειώσει την ενεργειακή του κατανάλωση, πώς μια βιομηχανία μπορεί να περιορίσει τα απόβλητα ή πώς μια τράπεζα να χρηματοδοτεί έργα με θετικό κοινωνικό αποτύπωμα. Σπουδάζοντας μηχανικός, μπορείς να θέσεις τις βάσεις, ενώ ένα μεταπτυχιακό στη διαχείριση περιβάλλοντος και βιωσιμότητας ενισχύει τις προοπτικές. Στην Ελλάδα, υπάρχει ζήτηση σε τομείς που ήδη «πιέζονται» να αποδείξουν ότι λειτουργούν με πράσινα κριτήρια, όπως για παράδειγμα οι κατασκευές.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Χημικών Μηχανικών, Μηχανικών Περιβάλλοντος, Μηχανολόγων Μηχανικών, Πολιτικών Μηχανικών. Όσο για μεταπτυχιακά; MSc in Environmental Management and Sustainability.
↳ Πού δουλεύουμε: Τουρισμός, ενέργεια, κατασκευές/υποδομές, λιανικό εμπόριο, ναυτιλία.
Fintech Specialist
Οι ειδικοί στο fintech συνδυάζουν τις γνώσεις των οικονομικών με τις νέες τεχνολογίες, φέρνοντας τα πάνω κάτω στις συναλλαγές. Από τα ψηφιακά πορτοφόλια και τις πληρωμές με το κινητό μέχρι τις πλατφόρμες crowdfunding και τα κρυπτονομίσματα, οι εφαρμογές είναι πολλές. Ένας fintech specialist μπορεί να σχεδιάσει ένα σύστημα «Buy Now Pay Later» για μια τράπεζα, να δουλέψει σε startup που αναπτύσσει blockchain εφαρμογές ή να βοηθήσει μια ασφαλιστική εταιρεία να εφαρμόσει regtech λύσεις (από το regulation που σημαίνει ρύθμιση) για καλύτερη συμμόρφωση με κανονισμούς. Οι σπουδές μπορεί να αφορούν σε οικονομικά, λογιστική, διοίκηση, πληροφορική, στατιστική ή μαθηματικά, ενώ ένα MSc σε Fintech και Blockchain ανοίγει τις πόρτες για επαγγελματική σταδιοδρομία σε έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς της αγοράς.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Οικονομικών Επιστημών, Λογιστικής & Χρηματοοικονομικής, Διοίκησης Επιχειρήσεων, Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Πληροφορικής, Στατιστικής/Μαθηματικών. Μεταπτυχιακό: MSc in Fintech and Blockchain.
AI Specialist / Ειδικός Τεχνητής Νοημοσύνης
Η τεχνητή νοημοσύνη βρίσκεται παντού γύρω μας: από τα συστήματα αυτόματης μετάφρασης και τα chatbots στις τράπεζες μέχρι τη χρήση αλγορίθμων για την πρόβλεψη καταναλωτικής συμπεριφοράς. Ο AI specialist αναπτύσσει και βελτιώνει τέτοιες εφαρμογές, εκπαιδεύει μηχανές να «μαθαίνουν» από δεδομένα και σχεδιάζει έξυπνες λύσεις για διαφορετικούς κλάδους. Στην Ελλάδα, η ζήτηση ανεβαίνει ραγδαία όχι μόνο στον χώρο της τεχνολογίας, αλλά και σε τράπεζες, τηλεπικοινωνίες, λιανική, τουρισμό, ναυτιλία, αγροτική παραγωγή και logistics.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Μηχανικοί Υπολογιστών, Μηχανικών Πληροφορικής, Στατιστικής, Μαθηματικών, Φυσικής κ.λπ. Μεταπτυχιακό: MSc in Artificial Intelligence.
↳ Πού δουλεύουμε: Τράπεζες, τηλεπικοινωνίες, λιανική, τουρισμός, ναυτιλία, «έξυπνη» γεωργία, logistics.
↳ Πού δουλεύουμε: Ψηφιακές πληρωμές, Open Banking (ηλεκτρονικές συναλλαγές, ψηφιακά πορτοφόλια), Crowdfunding, Robo-Advisors, Blockchain & Κρυπτονομίσματα (έξυπνα συμβόλαια, ψηφιακά assets, fintech εφαρμογές blockchain).
Legal AI Ethicist
Πρόκειται για μια νέα και ιδιαίτερα εξειδικευμένη ειδικότητα: νομικοί που ασχολούνται με την ηθική και τις κανονιστικές προεκτάσεις της τεχνητής νοημοσύνης. Εξετάζουν ερωτήματα όπως: «Είναι δίκαιο να χρησιμοποιείται ένας αλγόριθμος για να αποφασίζει αν ένας πολίτης δικαιούται δάνειο;» και «Πώς διασφαλίζεται ότι τα συστήματα AI σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ιδιωτικότητα;». Οι legal AI ethicists καθοδηγούν εταιρείες και οργανισμούς στο πώς να εφαρμόζουν την τεχνητή νοημοσύνη με υπεύθυνο τρόπο. Απαιτείται νομικό υπόβαθρο και εξειδίκευση σε δίκαιο και τεχνολογίες πληροφορικής.
Blockchain Lawyer
Η εξάπλωση των κρυπτονομισμάτων και του blockchain δημιούργησε νέες νομικές προκλήσεις. Οι blockchain lawyers είναι δικηγόροι που γνωρίζουν πώς λειτουργούν τα έξυπνα συμβόλαια (smart contracts), πώς ρυθμίζονται οι συναλλαγές με ψηφιακά νομίσματα και πώς πρέπει να προσαρμοστούν οι επιχειρήσεις στις διεθνείς κανονιστικές απαιτήσεις. Από την έκδοση ενός token μέχρι τη νομική θωράκιση μιας αποκεντρωμένης πλατφόρμας, ο ρόλος τους είναι να διασφαλίζουν νομιμότητα και ασφάλεια.
Cybersecurity Lawyer
Η κυβερνοασφάλεια δεν είναι μόνο τεχνικό ζήτημα, αλλά και νομικό. Οι δικηγόροι που ειδικεύονται στην προστασία από κυβερνοεπιθέσεις και στην εφαρμογή κανονισμών, όπως ο GDPR, έχουν όλο και μεγαλύτερη ζήτηση. Συμβουλεύουν επιχειρήσεις πώς να προστατεύουν δεδομένα πελατών, πώς να διαχειρίζονται κρίσεις μετά από παραβιάσεις ασφαλείας και πώς να αντιμετωπίζουν την ψηφιακή εγκληματικότητα. Πρόκειται για επαγγελματίες με σπουδές στη Νομική και εξειδίκευση στις τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών.
E-commerce Specialist
Οι ειδικοί στο ηλεκτρονικό εμπόριο έχουν καθοριστικό ρόλο στη σύγχρονη επιχειρηματικότητα. Ασχολούνται με το πώς ένα προϊόν θα φτάσει στον καταναλωτή μέσω διαδικτύου: από το στήσιμο ενός e-shop, την ανάλυση δεδομένων για το ποια προϊόντα πουλάνε περισσότερο μέχρι τη διαφήμιση στα social media. Οι σπουδές σε διοίκηση, μάρκετινγκ, διοικητική επιστήμη και τεχνολογία ή επικοινωνία αποτελούν αφετηρία, ενώ ένα MSc στο e-Business και στο Digital Marketing ενισχύει τις δεξιότητες. Στην πραγματικότητα, σχεδόν κάθε επιχείρηση πλέον χρειάζεται έναν ειδικό στο e-commerce για να αυξήσει τις πωλήσεις της online.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Διοίκησης Επιχειρήσεων, Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας ΟΠΑ. Μεταπτυχιακά: MSc in e-Business and Digital Marketing, ΔΙΠΑΕ.
↳ Πού δουλεύουμε: Παντού. Δεν περιορίζεται σε έναν κλάδο, αλλά εφαρμόζεται σε κάθε επιχείρηση ή οργανισμό που χρειάζεται πελάτες, προβολή ή online πωλήσεις.
Επαγγελματίας υγείας με έμφαση στην Ψηφιακή Υγεία
Ο κλάδος της υγείας εξελίσσεται ραγδαία με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Νέες ειδικότητες, όπως οι επαγγελματίες τηλεϊατρικής, οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι που αξιοποιούν εφαρμογές ψυχικής υγείας, οι λογοθεραπευτές που δουλεύουν με ψηφιακά εργαλεία αποκατάστασης, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη σημασία. Οι σπουδές ξεκινούν από ιατρική, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, φυσικοθεραπεία ή ψυχολογία, με μεταπτυχιακά στην ψηφιακή υγεία και στη διοίκηση υπηρεσιών υγείας. Η απασχόληση στην Ελλάδα περιλαμβάνει νοσοκομεία, κέντρα αποκατάστασης, ΜΚΟ αλλά και υπηρεσίες ψηφιακής υγείας που επεκτείνονται δυναμικά.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Ιατρικής, Εργοθεραπείας, Λογοθεραπείας, Φυσικοθεραπείας, Ψυχολογίας. Μεταπτυχιακά σε ψηφιακή υγεία και Διοίκηση Υπηρεσιών Υγείας (Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας).
↳ Πού δουλεύουμε: Δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, Κέντρα Αποκατάστασης και Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων, ΜΚΟ και Κοινωνικές Δομές Υγείας, Υπηρεσίες Τηλεϊατρικής και Ψηφιακής Υγείας.
Μηχανικός ενέργειας ΑΠΕ
Οι μηχανικοί ενέργειας που ειδικεύονται στις ανανεώσιμες πηγές (ΑΠΕ) σχεδιάζουν και επιβλέπουν έργα αιολικών, φωτοβολταϊκών ή υβριδικών συστημάτων. Στην Ελλάδα, όπου η πράσινη ενέργεια αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς, οι επαγγελματίες αυτοί συμβάλλουν στην απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα και στη μείωση του ενεργειακού κόστους. Οι σπουδές περιλαμβάνουν ηλεκτρολόγους, μηχανολόγους, περιβαλλοντολόγους ή πολιτικούς μηχανικούς, με μεταπτυχιακά στα βιώσιμα ενεργειακά συστήματα.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Ηλεκτρολόγων Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολιτικών Μηχανικών κ.α. Μεταπτυχιακό: MSc in Sustainable Energy Systems.
Prompt Engineer
Ο prompt engineer είναι ο άνθρωπος που ξέρει πώς να «μιλήσει» σε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης ώστε να πάρει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Από τη δημιουργία ενός chatbot που απαντά σε πελάτες μέχρι την παραγωγή κειμένου ή εικόνας για διαφημιστικές καμπάνιες, η ικανότητα να σχεδιάζεις σωστά τα prompts είναι πολύτιμη. Απαιτεί γλωσσική ευχέρεια, δημιουργικότητα, κατανόηση των λειτουργιών των Μεγάλων Γλωσσικών Μοντέλων (Large Language Models) και βασικές γνώσεις προγραμματισμού. Οι απόφοιτοι φιλολογίας, αγγλικής φιλολογίας, επικοινωνίας ή πληροφορικής μπορούν να ακολουθήσουν αυτή τη διαδρομή, με μεταπτυχιακές σπουδές στη γλωσσική τεχνολογία. Στην Ελλάδα, οι προοπτικές απλώνονται από startups τεχνολογίας μέχρι τράπεζες, call centers, πολιτιστικούς φορείς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Φιλολογίας, Αγγλικής Φιλολογίας, Επικοινωνίας & ΜΜΕ, Πληροφορικής και μεταπτυχιακό στη Γλωσσική Τεχνολογία (ΕΚΠΑ).
↳ Πού δουλεύουμε: Τεχνολογικές εταιρείες, Startups (σχεδίαση chatbots, εφαρμογές AI), Μάρκετινγκ (παραγωγή περιεχομένου με AI εργαλεία), Τράπεζες (call centers), Εκπαίδευση (e-learning), Πολιτιστικοί & Δημόσιοι Φορείς (αυτόματη μετάφραση, υποστήριξη πολιτών).
Virtual Tour & AR/VR Specialist
Η εικονική και η επαυξημένη πραγματικότητα (AR/VR) ανοίγουν νέους δρόμους σε τουρισμό, πολιτισμό και εκπαίδευση. Ένας virtual tour specialist μπορεί να δημιουργήσει μια τρισδιάστατη περιήγηση σε ένα μουσείο, ενώ ένας AR developer μπορεί να φτιάξει μια εφαρμογή που δίνει πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο σε έναν επισκέπτη αρχαιολογικού χώρου. Οι σπουδές συνδυάζουν τουρισμό, ιστορία, αρχαιολογία, γραφιστική και πολιτισμική τεχνολογία, και οδηγούν σε επαγγέλματα που συνδέουν τη δημιουργικότητα με την τεχνολογία. Στην Ελλάδα, όπου ο τουρισμός και ο πολιτισμός αποτελούν βασικούς πυλώνες της οικονομίας, η συγκεκριμένη ειδικότητα έχει ήδη ανοίξει δρόμους.
↳ Σε ποιες σχολές σπουδάζουμε: Τουριστικών Σπουδών, Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Γραφιστικής, Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας (Παν. Αιγαίου).
