Ο Γιάννης Σαρακατσάνης δεν είναι μόνο ένας ταλαντούχος ηθοποιός, αλλά και ένας δεινός βιβλιοφάγος. Το αποδεικνύει μέσα από το Ανοιχτό Βιβλίο στην ΕΡΤ3, όπου μας ξεναγεί στη σύγχρονη ελληνική συγγραφική και εκδοτική σκηνή. Δώσαμε ραντεβού ένα απόγευμα στη δική του βιβλιοθήκη, που απλώνεται διαρκώς στο σαλόνι του, σαν να θέλει να τυλίξει με σκέψεις ολόκληρο το σπίτι.
«Μικρός είχα σχέση αγάπης-μίσους με τα βιβλία. Η πραγματική επαφή ήρθε στα 27 μου, στη Δραματική, σε μια περίοδο απώλειας αθωότητας, που με έστρεψε στα βιβλία. Θυμάμαι είδα σε ένα ράφι το Πέρα από το καλό και το κακό και σκέφτηκα: «Εδώ ίσως υπάρχουν απαντήσεις». Κάπως έτσι βυθίστηκα στον κόσμο του Νίτσε. Το μήνυμα; Να κάνεις την επιθυμία σου κανόνα, να μη φοβάσαι τη σύγκρουση, να μαθαίνεις από τις συνέπειες. Ως εσωστρεφές και δειλό παιδί, με βοήθησε να αποκτήσω αυτοπεποίθηση και να κυνηγήσω αυτό που θέλω», μου λέει.
Η βιβλιοθήκη του έχει αρκετό Νίτσε αλλά και Κούντερα. «Την Αβάσταχτη ελαφρότητα του είναι τη διάβασα στον στρατό και έπαθα πλάκα. Εκεί διάβασα περισσότερα βιβλία απ’ όσα τώρα…» λέει, ξεφυλλίζοντας το Έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα, όπου φυλάει ακόμη τα τετράφυλλα τριφύλλια που μάζευε τότε για καλή τύχη.
Πολλά ράφια είναι γεμάτα παιδικά βιβλία. Τα διαβάζει κάθε βράδυ στον γιο του. «Τώρα έχουμε μπει στα σκληρά: Χάρι Πότερ!» λέει γελώντας. Το Ανθρωπότητα, μια απροσδόκητα αισιόδοξη ιστορία του Ρούτγκερ Μπρέγκμαν έχει φροντίσει να το τοποθετήσει μπροστά μπροστά, σαν να θέλει να το βλέπει κάθε μέρα. «Αυτό το βιβλίο σού θυμίζει ότι το εξελικτικό πλεονέκτημα του ανθρώπου είναι η καλοσύνη, η αθωότητα και η εμπιστοσύνη».
Η βιβλιοθήκη του Γιάννη δεν είναι τακτοποιημένη με συνηθισμένο τρόπο. Ένας Έρμαν Έσσε στέκεται ανάμεσα σε μια βιογραφία του Έλον Μάσκ και στη Γενιά του άγχους του Τζόναθαν Χάιντ, ενώ παραδίπλα βρίσκεται το Σάπιενς του Χαράρι, που του άλλαξε τον τρόπο σκέψης. Όσο για τις υπαρξιακές του ανησυχίες σχετικά με τον χρόνο, τώρα που έκλεισε τα 50, βρίσκει παρηγοριά στις σελίδες του Τέσσερις χιλιάδες εβδομάδες του Όλιβερ Μπέρκμαν.
Έλληνες συγγραφείς, λέει, δεν διάβαζε ιδιαίτερα, μέχρι που τους ανακάλυψε με αφορμή την εκομπή. «Συνειδητοποίησα πως, όταν διαβάζεις ένα κείμενο γραμμένο απευθείας στη γλώσσα σου, η επικοινωνία γίνεται πιο βαθιά. Με εντυπωσίασε το Τι είδε η γυναίκα του Λωτ της Ιωάννας Μπουραζοπούλου. Εξαιρετικό βρήκα και το Πράγματα που σκέφτεται η παρθένος Μαρία καπνίζοντας κρυφά στο μπάνιο της Αλεξάνδρας Κ*. Βούτηξα σε μύχιες γυναικείες σκέψεις, που ένας άντρας δύσκολα μπορεί να φανταστεί».
Πιστεύει ότι το διάβασμα, πέρα από γνώση, μας διδάσκει υπομονή, κόντρα στο μοτίβο της βιαστικής ακύρωσης που γεννά η γρήγορη εποχή μας. Αυτό ακριβώς το μήνυμα θέλει να περάσει και με την εκπομπή του. Παίρνω αφορμή από τον τίτλο και τον ρωτάω πόσο «ανοιχτό βιβλίο» νιώθει σαν άνθρωπος. «Λέω πάντα την άποψή μου με ειλικρίνεια, αλλά και διακριτικότητα. Από την εμπειρία μου στα σόσιαλ, καταλαβαίνω πως, ό,τι και να πεις, κάποιος θα θυμώσει. Αν ήθελα θυμό, θα γινόμουν πολιτικός. Κάνω ό,τι κάνω για να αγαπιέμαι, όχι για να θυμώνω κόσμο», τονίζει.
Ακουμπισμένο σε ένα ράφι και το Κάθε Τρίτη με τον Μόρι του Μιτς Άλμπομ, που ανεβάζει ξανά με τον Γρηγόρη Βαλτινό, τον προσεχή Οκτώβριο, στο θέατρο Ιλίσια. Πριν πούμε αντίο, του ζητώ να μου διαβάσει μια αγαπημένη φράση από ένα αγαπημένο βιβλίο. Πιάνει, χωρίς δεύτερη σκέψη, το Ο δρόμος ο λιγότερο ταξιδεμένος του Σκοτ Πεκ. «Αγάπη, λέει, είναι “η βούληση ενός ανθρώπου να ανοιχτεί και να διευρύνει τα όριά του με σκοπό να συμβάλει στην πνευματική ανάπτυξη τη δική του ή ενός άλλου”. Με αυτόν τον ορισμό της αγάπης πορεύομαι ακόμη».
*Η εκπομπή Ανοιχτό Βιβλίο με τον Γ. Σαρακατσάνη προβάλλεται κάθε Πέμπτη στις 20.00 στην ΕΡΤ3 και είναι διαθέσιμη στο Ertflix.
Η παράσταση Κάθε Τρίτη με τον Μόρι με τους Γ. Βαλτινό και Γ. Σαρακατσάνη κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο Ιλίσια Βολανάκης στις 3/10. Προπώληση: more.com
