Κανείς δεν είπε πως η πολιτική κωμωδία είναι ένα εύκολο είδος. Πρέπει να ξεψαχνίσεις μέσα στο υλικό και στις αφορμές που προσφέρει απλόχερα το πολιτικό προσωπικό της χώρας όλα αυτά τα χρόνια, να το φιλτράρεις και να απομονώσεις κάποιες στιγμές που μπορούν να σχηματοποιηθούν θεατρικά, ώστε να πιάσουν τον σφυγμό της κοινωνίας και του σήμερα. Θέλει τέχνη, ένα πολιτικό και κωμικό αισθητήριο και μια φευγάτη ιδέα, η οποία θα αναδεικνύει τα κακώς γραμμένα κείμενα της εποχής. Σωστά;
Ας πούμε, για παράδειγμα: μία υπουργός Πολιτισμού ρίχνει καταλάθος την έκτη Καρυάτιδα που βρίσκεται φυλαγμένη στο γραφείο της (αντί για το μουσείο της Ακρόπολης) και η κυβέρνηση σκέφτεται να την αντικαταστήσει με μία από τις υπάρχουσες του μουσείου – ίσα ίσα για το παιχνίδι των εντυπώσεων στους δημοσιογράφους. Ακούγεται τραβηγμένο; Σε μια θεατρική συνθήκη, όμως, αυτή είναι η παράδοξη αφορμή που αφήνει ελεύθερο το πεδίο για σχόλια, ειρωνείες, κωμικές ατάκες και απανωτά εμπόδια, τα οποία ξετυλίγουν το κουβάρι της δράσης.
Όσο πιο τραβηγμένο, τόσο πιο αστείο και ίσως, τόσο πιο αληθινό. «Προσγειώνομαι ξανά στο συμπέρασμα πως η τέχνη έχει την ικανότητα να δημιουργεί παράδοξα ή να επισημαίνει τα ήδη υπάρχοντα», γράφει η σκηνοθέτιδα της δημοφιλούς παράστασης του Εθνικού Θεάτρου, «Η Καρυάτιδα!», Κατερίνα Μαυρογεώργη, στην έκδοση του κειμένου που γράφτηκε από τον σεναριογράφο και συγγραφέα Γιώργο Καπουτζίδη.
«Η Καρυάτιδα!» ανήκει σε αυτό το θεατρικό είδος της. Το κοινό αντιδρά θετικά. Πραγματοποιεί sold out και γελάει δυνατά. Η κωμωδία λειτουργεί ως βαλβίδα αποσυμπίεσης της γενικευμένης απογοήτευσης. Γελάει με τα απρόοπτα και την αμορφωσιά της υπουργού, κοροϊδεύει φωναχτά την εγωμανία του πολιτικού προσωπικού που βρίσκεται πίσω από τις κλειστές πόρτες του υπουργείου, περιμένει να δει τι άλλο θα σχολιαστεί, καθώς και την κατεύθυνση που θα στραφούν τα βέλη του συγγραφέα. Θα γίνει αιχμηρός; Θα τολμήσει να κριτικάρει συμπεριφορές; Θα δώσει ένα τέλος που θα ικανοποιήσει το κοινό, κι ας μοιάζει κάπως ανεδαφικό;
Και εκεί, στο σημείο μηδέν του έργου, όπου τα θεατρικά μονοπάτια διασταυρώνονται και υπάρχουν δύο επιλογές, ο συγγραφέας επιλέγει να επιβεβαιώσει πως τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει, όλα τα ίδια θα παραμείνουν. Όποιος πιστεύει στο αίσθημα απονομής δικαίου και στη δικαιοσύνη εν γένει, θα θυσιαστεί μπροστά στον βωμό των προσωπικών φιλοδοξιών των πολιτικών. Όποιος πιστεύει ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν σε αυτή τη χώρα, καλύτερα να ετοιμάσει τη βαλίτσα του και να διαλέξει κάποιον από τους προορισμούς που υπάρχουν στον πίνακα αναχωρήσεων του «Ελ. Βενιζέλος». Γιατί αυτό κάνει η «Καρυάτιδα!». Δεν δίνει μια άλλη λύση, ενδεχομένως πιο ιδεαλιστική.
Είναι σαν να λέει στο κοινό: «Είναι ανώφελο να ελπίζεις για αλλαγή. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να αναζητήσεις αυτό το αίσθημα που προσδοκάς σε κάποια άλλη χώρα που σέβεται πιο πολύ τους κατοίκους της», ενώ στο τέλος, θάβει βαθιά στη γη την ελπίδα πως η γελοιοποίηση μπορεί, έστω και στιγμιαία, να κλονίσει το αλώβητο πολιτικό σύστημα. Είναι άραγε αυτό ωμή αλήθεια ή μέρος της μυθοπλασίας; Σε κάθε περίπτωση, η κοσμοσυρροή και τα γέλια του κοινού στη σκηνή του Εθνικού «Ελένη Παπαδάκη» δεν αφήνουν περιθώρια αμφιβολίας πως ο κόσμος έχει ανάγκη τις κωμωδίες, καθώς το γέλιο δημιουργεί μια μικρή χαραμάδα ελπίδας ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν προς το καλύτερο. Ακόμα και όταν μιλάμε για θέατρο.
