1. Θέατρο: Διασκευή Φλομπέρ στο Μέγαρο
Πριν από τέσσερα καλοκαίρια είχα βρεθεί στην Πειραιώς 260, για να παρακολουθήσω το Εθνικό ντεφιλέ του Παντελή Φλατσούση. Δεν γνώριζα τίποτα για το έργο ούτε για τον δημιουργό του, πήγα απλώς για να κάνω το χατίρι σε έναν φίλο, αφού είχα ορκιστεί μέσα μου πως, ακόμα και αν βρισκόμασταν στα μέσα του επετειακού 2021, δεν θα ξαναέβλεπα ούτε θα έγραφα κάτι άλλο για τον Αγώνα των Ελλήνων για την Ανεξαρτησία. Αιφνιδιάστηκα. Αντί για τον γνωστό στόμφο που χαρακτηρίζει ανάλογα εγχειρήματα, ο Παντελής Φλατσούσης είχε σκεφτεί να στήσει μια πασαρέλα και να αφηγηθεί τη νεότερη ελληνική ιστορία μέσα από τον ρυθμό ενός catwalk. Ακολούθησαν τα Λάθος χώρα, Η άκρα ταπείνωση και Άτλας της δεκαετίας του 2000, που παρουσίασε τελευταία στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Το νέο του πρότζεκτ είναι η Αισθηματική αγωγή: ερευνώντας ένα αρχείο ρωγμών, μια διασκευή πάνω στο σπουδαίο μυθιστόρημα του Φλομπέρ. Έχει δείξει ότι μπορεί να πει με μαεστρία μια μεγαλύτερη ιστορία που να εκτείνεται στον χρόνο και να αψηφά τα σύνορα, εστιάζοντας σε συγκεκριμένα περιστατικά και ήρωες, όπως ο Φρεντερίκ Μορό και ο έρωτάς του για μια παντρεμένη γυναίκα. ―Ξ.Γ.
Από 15 Ιανουαρίου έως 2 Φεβρουαρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
2. Σειρά: Επιστροφή στο Γουέστερος
Ο Ντανκ είναι ένας γιγαντόσωμος περιπλανώμενος ιππότης και ο Εγκ ο μικροσκοπικός του ακόλουθος (που όμως κρύβει ένα τεράστιο μυστικό), και μαζί μπλέκουν σε ένα σωρό περιπέτειες με φόντο τις τρομερές δολοπλοκίες του Γουέστερος. Ναι, αυτό είναι άλλο ένα spin-off από το σύμπαν του Game of Thrones, εκατό χρόνια πριν από τα γνωστά γεγονότα, και άλλη μία πολύ καλή ευκαιρία για να μην ολοκληρώσει ποτέ τη σάγκα του ο Τζορτζ Ρ. Ρ. Μάρτιν, αφού μπορεί να απολαύσει λίγη ακόμα τηλεοπτική δόξα, αντί να παλεύει με τον τρόμο της λευκής σελίδας. Μπορεί, λοιπόν, ως φανατικός αναγνώστης του να γκρινιάζω εδώ και χρόνια, αλλά περιμένω το A Knight of the Seven Kingdoms για δύο πολύ καλούς λόγους: πρώτον, επειδή ο κεντρικός ήρωας είναι τόσο «καθημερινός» ώστε να δημιουργεί ισχυρές ταυτίσεις και, δεύτερον, επειδή πάντα υπάρχει η (κρυφή) ελπίδα ότι ένα πρίκουελ θα διορθώσει την άνοστη γεύση που άφησαν τα τελευταία επεισόδια της σειράς. ―Γ.Ρ.
Η πρώτη σεζόν θα προβληθεί στα τέλη του 2025 στο ΗΒΟ Max και στη Vodafone TV.
3. Συναυλία: Ποπ αναμνήσεις
Πήγαινα στην Α΄ Γυμνασίου όταν έστεκα σαν υπνωτισμένος μπροστά στην τηλεόραση όποτε έπαιζε το Confide in me της Κάιλι Μινόγκ στο MTV και όταν σταματούσα τη βελόνα των ερτζιανών με το που το αναγνώριζα στο ραδιόφωνο. Κάτι έκαναν μέσα μου ο ήχος και οι στίχοι του – ήταν ποπ, με έγχορδα· ήταν ποπ, με κοινωνικό σχόλιο. Συνέχισα να τη λατρεύω και στη Β΄ Γυμνασίου, όταν έβγαλε με τον Νικ Κέιβ το Where the wild roses grow, το κατ’ εμέ καλύτερο τραγούδι της. Όταν έδινα Πανελλήνιες, κυκλοφόρησε το Spinning around, κάνοντας μια επιστροφή στις ’80s, bubblegum pop ρίζες της. Τα hits της που ακολούθησαν (On a night like this, Your disco needs you, Can’t get you out of my head) τα συνδύασα με τα νιάτα μου. Εις ανάμνησιν αυτών και για το «γαμώτο» που δεν την είδα το 2008 στη Μαλακάσα, θέλω διακαώς να τη δω στο Release Athens Festival αυτό το καλοκαίρι. ―Π.Κ.
Στις 18 Ιουλίου, στην Πλατεία Νερού.
4. Θέατρο: Η Βερενίκη κατά τον Καστελούτσι
Νιώθω μια βαθιά σύνδεση με τον κόσμο και τη σκέψη του Ρομέο Καστελούτσι, ενώ την Ιζαμπέλ Ιπέρ την ειδωλοποίησα βλέποντας το ένα μετά το άλλο τα φιλμ όπου πρωταγωνίστησε: την Τελετή, τη Δασκάλα του πιάνου, τη Λευκή υπεροχή και τόσα ακόμα. Μάλιστα, τριάμισι χρόνια μετά τον Γυάλινο κόσμο και αρκετά μετά τις Φαίδρες (2016), τις Ψευδοεξομολογήσεις (2014), το Ένα λεωφορείο (2010) και το Κουαρτέτο (2007), που την είχαν φέρει στα μέρη μας ως θεατρική πρωταγωνίστρια, η Ιπέρ με τη γοητευτική μανιέρα είναι ο κύριος λόγος που δεν θέλω να χάσω τη Βερενίκη του Ρακίνα, ένα πολυπρόσωπο έργο του 17ου αιώνα που ο Καστελούτσι μετέτρεψε για χάρη της σε μονόλογο. Ίσως επειδή έχω πλήρη επίγνωση ότι μάλλον θα δω περισσότερο την Ιπέρ από τη Βερενίκη, όπως συμβαίνει στις τελευταίες της ταινίες να βλέπω περισσότερο την Ιπέρ από τον ρόλο που ερμηνεύει. ―Π.Κ.
Στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, από τις 26 έως τις 30 Μαρτίου.
5. Video Game: Στα χνάρια του Κουροσάβα
Όταν ακολούθησα για πρώτη φορά τον σαμουράι Τζιν στην προσπάθειά του να απελευθερώσει την πατρίδα του από τους Μογγόλους που είχαν εισβάλει στις νήσους Τσουσίμα της Ιαπωνίας, πίσω στο 1274 μ.Χ., δεν περίμενα αυτό που θα ακολουθούσε. Το Ghost of Tsushima της εταιρείας Sucker Punch Productions ζωντάνεψε μπροστά μου ένα ελάχιστα γνωστό, αλλά τρομερά γοητευτικό αν και συχνά απόκοσμο σύμπαν. Τα κόκκινα φύλλα που χορεύουν στον αέρα, τα πορφυρά ηλιοβασιλέματα, ο άνεμος που σου δείχνει τον δρόμο, οι κώδικες συμπεριφοράς των σαμουράι, όλα έγιναν κομμάτι ενός νέου κόσμου στον οποίο βουτούσα όλο και περισσότερο καθώς η μία σκηνή διαδεχόταν την άλλη. Μέσα στους επόμενους μήνες, το σίκουελ του open world αριστουργήματος με τίτλο Ghost of Yōtei θα προσθέσει άλλο ένα κεφάλαιο σε αυτή την κατάδυση στον χώρο και τον χρόνο της ιαπωνικής ιστορίας. Ένα video game αγγίζει την ατμόσφαιρα από το σινεμά του Κουροσάβα. ―Γ.Ψ.
Το Ghost of Yōtei θα κυκλοφορήσει μέσα στο 2025. Αναμένονται λεπτομέρειες.
6. Σειρά: Cobra Kai never dies
Το 1984, όταν ο Ντάνιελ Λαρούσο γνώριζε τον κ. Μιγιάγκι στο πρώτο Karate Kid και φορούσε το πρώτο του γκι (στολή), δεν είχα γεννηθεί. Το είδα αποσπασματικά χρόνια μετά, κάτι Κυριακές μεσημέρια σε γνωστό κανάλι, και δεν έγινα φαν. Παρ’ όλα αυτά, η υπέροχα φωτισμένη νοσταλγία που το Cobra Kai πουλάει με το κιλό, με παρέσυρε από το πρώτο επεισόδιο, λες και είχα μεγαλώσει στα ’80s. Κόλλησα. Η σειρά πιάνει το νήμα τρεις δεκαετίες μετά, όταν οι δύο βασικοί αντίπαλοι, μεσήλικες πια, εκπαιδεύουν την επόμενη φουρνιά μαχητών λες και η ζωή τους κρέμεται από αυτό. Πήγε ανέλπιστα καλά για reboot, σεβόμενη τις αρχές των ταινιών (φοβερές μουσικές, άτσαλο χιούμορ, καμία ανάγκη για ρεαλισμό, πολύ καράτε σε slow motion). Όπως και πολλοί άλλοι νεοφώτιστοι του Miyagi-verse, γύρισα πίσω για να δω και τις ταινίες, και έτσι, μαζί με το πολυαναμενόμενο φινάλε του Cobra Kai, φέτος περιμένω και το Karate Kid: Legends, που διαδραματίζεται στο ίδιο σύμπαν δύο-τρία χρόνια μετά, με πρωταγωνιστές τον Ραλφ Μάκιο (Λαρούσο) και τον Τζάκι Τσαν. ―Ε.Σ.
Το τρίτο μέρος της έκτης σεζόν του Cobra Kai έρχεται στις 13 Φεβρουαρίου, στο Netflix. Η ταινία Karate Kid: Legends θα κυκλοφορήσει στις 29 Μαΐου από τη Feelgood.
7. Σινεμά: Ενα μεγάλο σινεφίλ όραμα
Την προηγούμενη ταινία του 36χρονου Μπράντι Κόρμπετ (Vox Lux) τη βρήκα μάλλον μέτρια και την προ-προηγούμενη (The Childhood of a leader) δεν την έχω δει, οπότε δεν είμαι σίγουρος γιατί περιμένω πώς και πώς να δω το The Brutalist. Μάλλον με εντυπωσίασαν οι χιλιάδες λέξεις που αφιέρωσε το New Yorker ή ο χαρακτηρισμός «νέο μεγάλο αμερικανικό αριστούργημα» από το Rolling Stone. Μου άρεσε και το τρέιλερ (αν και τα τρέιλερ είναι πάντα ωραία) με το αιώνιο μελαγχολικό βλέμμα του Έιντριαν Μπρόντι (υποδύεται έναν Ούγγρο αρχιτέκτονα, επιζήσαντα του Ολοκαυτώματος, ο οποίος φτάνει στις ΗΠΑ μεταπολεμικά και ζει το «όνειρο», μέχρι που κάτι συμβαίνει). Μπορεί να με γοήτευσε και η φιλοδοξία του νεαρού σκηνοθέτη, που θέλησε να μιλήσει για τις μεγάλες ιδέες, που δούλευε το ίδιο πρότζεκτ επί επτά χρόνια και που με ένα πολύ «μαζεμένο» μπάτζετ (10 εκατ. δολάρια) ετοίμασε τελικά αυτό το έπος των σχεδόν τεσσάρων ωρών. Μοιάζει σαν να πιστεύει πολύ σε κάτι, και αυτό συνήθως αρκεί. —Α.Δ.
Στις ελληνικές αίθουσες στις 6 Φεβρουαρίου, από την Tanweer.
8. Σινεμά: Ο Γκουαντανίνο σε νέες περιπέτειες
Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ, κάπως αδιαχώριστος ως περσόνα από τα λογοτεχνικά του έργα, με ιντριγκάρει περισσότερο με τον μυθιστορηματικό του βίο παρά με τα βιβλία του. Γοητεύτηκα, ας πούμε, με έναν σωρό ιστορίες για εκείνον πριν πιάσω στα χέρια μου, ως φοιτητής, το Queer στο πρωτότυπο (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδ. Τόπος). Ομολογώ ότι τότε –δεν ξέρω αν έφταιγε η ξένη γλώσσα ή το άγουρο της λογοτεχνικής μου ωρίμανσης– περισσότερο αμηχανία μού είχε δημιουργήσει παρά ενθουσιασμό. Παρ’ όλα αυτά, το «μπίτνικ και περιθωριακό» γκέι ρομάντζο του «έγραψε» μέσα μου και ήδη με το που έσκασε η είδηση ότι ο Λούκα Γκουαντανίνο θα το μετέφερε στη μεγάλη οθόνη, κάτι σκίρτησε μέσα μου, κάτι που ενισχύθηκε όταν ο Τζον Γουότερς, πριν από μερικές εβδομάδες, το έβαλε δεύτερο στη λίστα του με τις καλύτερες ταινίες του 2024. —Π.Κ.
Στις ελληνικές αίθουσες στις 16 Ιανουαρίου, από τη Spentzos Film.
9. Σινεμά: Ελληνικό σινεμά πολλά υποσχόμενο
Μπορεί να πέρασαν μήνες, αλλά σιγοβράζω ακόμη που δεν κατάφερα να βρω εισιτήρια για το Κρέας του Δημήτρη Νάκου στο τελευταίο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Ήταν από τις ταινίες που προεξοφλούσες πως θα συζητιόταν στα σινεφιλικά πηγαδάκια. Λίγο η δράση της ταινίας, η οποία έβαζε στο κάδρο την αγία ελληνική οικογένεια και μια προσπάθεια συγκάλυψης φόνου, με φόντο τον μικρόκοσμο της ελληνικής περιφέρειας, λίγο η παρουσία του Κώστα Νίκουλι, τον οποίο θα ήθελα να δω αν ενηλικιώνεται κινηματογραφικά μετά το Χenia του Πάνου Χ. Κούτρα, λίγο η επιμέλεια του σάουντρακ από τον Κωσταντή Πιστιόλη, λίγο η παγκόσμια πρεμιέρα του στο Φεστιβάλ Τορόντο και τα βραβεία που κέρδισε στη Θεσσαλονίκη, το μεγάλου μήκους ντεμπούτο του Δημήτρη Νάκου ξεπερνά τον χαρακτηρισμό «πολλά υποσχόμενο». ―Π.ΤΣ.
Στις ελληνικές αίθουσες στις 6 Μαρτίου, από τη Feelgood Entertainment.
10. Δίσκος: Κάντρι Λάνα
Μήνες τώρα η Λάνα Ντελ Ρέι μάς απειλεί ότι θα κυκλοφορήσει δίσκο με κάντρι-αμερικάνα ύφος. Ανυπομονώ και ανησυχώ ταυτόχρονα. Από τη μία ξέρω ότι έχει στο πλευρό της τους καλύτερους παραγωγούς, όπως ο Τζακ Αντόνοφ, και ότι διανύει περίοδο καλλιτεχνικής ωριμότητας. Από την άλλη, φοβάμαι ότι ακολουθώντας τη μόδα της εποχής, που θέλει την κάντρι και τον αμερικανικό Νότο να μπαίνουν στα σπίτια μας με το έτσι θέλω από πόρτες, παράθυρα και τζάκια, είναι πιθανό να βρεθεί σε αδιέξοδο· να εξομοιωθεί με τη γενική μετριότητα. Το The Right Person Will Stay έρχεται στις 21 Μαΐου. Λίγες μέρες μετά, η ίδια θα κλείσει τα σαράντα και θα τραγουδήσει σε στάδια της Βρετανίας και της Ιρλανδίας. Προσωπικά, δεν θα πήγαινα ποτέ να την ακούσω. Την αγαπώ και τη βαριέμαι ταυτόχρονα. Είναι πάντως από τις λίγες τραγουδοποιούς που φτιάχνουν σήμερα στιβαρούς, ιδιοσυγκρασιακούς δίσκους με αρχή, μέση και τέλος – κάτι που δεν συμβαίνει πια με τα ροκ συγκροτήματα. ―Β.Κ.
Το The Right Person Will Stay κυκλοφορεί στις 21 Μαΐου.
11: Video Game: Το παιχνίδι της χρονιάς
Παραδοσιακά, η αναμονή για τα νέα «επεισόδια» της σειράς βιντεοπαιχνιδιών Grand Theft Auto από τη Rockstar Games δεν ήταν μεγάλη· κρατούσε από ένα έως το πολύ πέντε χρόνια. Η αναμονή, όμως, για το GTA VI κράτησε δώδεκα. Η αλήθεια είναι πως οι δημιουργοί του δημοφιλούς φρανσάιζ προσέχουν και την παραμικρή λεπτομέρεια των ανοιχτών κόσμων που κατασκευάζουν, με το κάθε νέο «επεισόδιο» να έχει χαρακτήρα έκπληξης. Γι’ αυτό και η ανυπομονησία από το φανατικό κοινό του παιχνιδιού βρίσκεται σε πρωτόγνωρα ύψη, με αναφορές για gamers που θα πάρουν άδεια μόνο και μόνο για να μπορέσουν να το παίξουν από το πρώτο κιόλας λεπτό της κυκλοφορίας του. Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής γι’ αυτό; Έχει διαρρεύσει ο χάρτης που παραπέμπει στο Μαϊάμι και η πληροφορία πως θα είναι το πρώτο GTA –ποιος θα το περίμενε πριν από κάποια χρόνια;– με πρωταγωνίστρια γυναίκα. Υπομονή, λοιπόν, μερικούς μήνες ακόμη για περιπέτειες που θυμίζουν κάτι ανάμεσα στον Σημαδεμένο και στο Fast and Furious, με φόντο τον καυτό ήλιο της Φλόριντα. ―Π.ΤΣ.
Το GTA VΙ αναμένεται να κυκλοφορήσει το τελευταίο τετράμηνο του 2025.
12. Θέατρο: Το επόμενο βήμα του Μάριο Μπανούσι
Ο Μάριο Μπανούσι είναι μόλις 27 ετών και έχει ήδη κάνει, ως σκηνοθέτης, τρεις «viral» παραστάσεις: τη Ραγάδα, το Goodbye, Lindita και την Taverna Miresia – Mario, Bella, Anastasia. Η δεύτερη, δε, από αυτές παίχτηκε επί τρία χρόνια στην Ελλάδα, αποθεώθηκε από τον Guardian και περιόδευσε εκτενώς στο εξωτερικό, συναντώντας θερμή υποδοχή. Προσωπικά, ομολογώ, πριν την παρακολουθήσω στο Εθνικό, ήμουν επιφυλακτικός – όπως με καθετί που σηκώνει hype από το πουθενά. Και όμως, ενθουσιάστηκα. Χωρίς κείμενο, με πρώτες ύλες τις ποιητικές εικόνες, τους οπτικούς συμβολισμούς και την επιβλητική παρουσία των σωμάτων των ηθοποιών του στον χώρο, «συναρμολόγησε» μια πολυπρόσωπη περφόρμανς που ήταν σωστό κομψοτέχνημα. Γι’ αυτό περιμένω πώς και πώς τη Μάμι, τη νέα του παράσταση, που έχει ως έμπνευση την έννοια της μητέρας στην πολλαπλότητά της. ―Π.Κ.
Στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, από 6 Φεβρουαρίου έως 22 Μαρτίου.
13. Σειρά: Ανθρωποι εναντίον ζόμπι
Η μελωδία από την κιθάρα του Γκουστάβο Σανταολάγια ακόμη ηχεί στα αυτιά μας. Έδωσε, άλλωστε, ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα τηλεοπτικά σάουντρακ, συνοδεύοντας ιδανικά το μελαγχολικό Last of Us· τα ζόμπι δεν είχαν φανεί ποτέ τόσο ρεαλιστικά, τα post apocalyptic τοπία τόσο μελαγχολικά και οι σκηνές δράσης τόσο ισορροπημένες όσο στην πρώτη σεζόν της τηλεοπτικής μεταφοράς του video game. Η μεγαλύτερη όμως επιτυχία της σειράς του HBO ήταν να αναδείξει τις λεπτές χορδές της ανθρώπινης φύσης όταν αυτή βρίσκεται σε καθεστώς απειλής. Όσο για τον Πέδρο Πασκάλ και την Μπέλα Ράμσεϊ, δημιούργησαν ένα πραγματικά αξέχαστο τηλεοπτικό δίδυμο. Παραμιλάμε ήδη από το teaser του νέου κύκλου. ―Γ.Ψ.
Ο δεύτερος κύκλος έρχεται τον Απρίλιο στο HBO ΜΑΧ και στη Vodafone TV.
14. Τηλεόραση: Μισός αιώνας SNL
Από την ανακάλυψη των σκετς του Saturday Night Live στην εφηβεία μέχρι τα φετινά 50ά γενέθλια, δεν χορταίνω να παρακολουθώ πώς εξελίσσεται το χιούμορ του σόου που άλλαξε την ιστορία της τηλεόρασης σε παγκόσμιο επίπεδο. Μπορεί το SNL να απέχει από τις χρυσές του εποχές εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία, ωστόσο οι φιλότιμες προσπάθειές του να ακολουθήσει τα ρεύματα και τα trends της εποχής, αλλά και η κοφτερή του σάτιρα, σπάνια για τα τηλεοπτικά δεδομένα, με κάνουν να καταλαβαίνω τον λόγο που η τηλεόραση διαθέτει ακόμα απήχηση – άσχετα, βέβαια, με το γεγονός ότι το παρακολουθώ στο YouTube… Με την κυκλοφορία του τρέιλερ του ειδικού επεισοδίου για τα πενηντάχρονα του SNL, έχω μόνο υποθέσεις για το τι θα περιλαμβάνει, καθώς δεν έχει ανακοινωθεί τίποτα από το NBC. Πάντως, η εμπειρία από τη θέαση των προηγούμενων επετειακών εκπομπών δείχνει πως δεν θα υπάρχει κεντρικό άτομο στην παρουσίαση, αλλά μια παρέλαση από τα ταλέντα που πέρασαν από το Στούντιο 8Η, συμπεριλαμβανομένων και πέντε εκ των πρωτεργατών του σόου που βρίσκονται ακόμη εν ζωή. Η νοσταλγία θα χτυπήσει κόκκινο, αλλά πάνω απ’ όλα έχω μεγάλη περιέργεια για το πώς το χιούμορ της παλιάς σχολής κωμικών θα ενωθεί με τις επόμενες γενιές, παραμένοντας «σχετικό» (relevant) με το 2025. ―Π.ΤΣ.
Το επετειακό επεισόδιο έχει προγραμματιστεί για τις 16 Φεβρουαρίου.
15. Σινεμά: Τα επόμενα Παράσιτα
Aν έχετε το άγχος να επαναλάβετε τον παλιό καλό εαυτό σας επαγγελματικά, σκεφτείτε τι περνάει ο Μπουνγκ Τζουν-χο. Ο κινηματογραφιστής που ανέβασε τον πήχη στα ουράνια με τα Παράσιτα του 2019 (κατ’ εμέ από τις κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών) καλείται τώρα να σταθεί στο ύψος των προσδοκιών. Το Mickey 17, όπου υπογράφει σενάριο και σκηνοθεσία, φτάνει στις αμερικανικές αίθουσες τον Μάρτιο. Είναι μια μαύρη κωμωδία επιστημονικής φαντασίας με πρωταγωνιστή τον Ρόμπερτ Πάτινσον, βασισμένη σε πρόσφατο μυθιστόρημα του Έντουαρντ Άστον. Οι προσδοκίες έχουν την τάση να με οδηγούν σε απογοητεύσεις, η επιστημονική φαντασία σπανίως με αφορά, αλλά το παιχνίδι θα παιχτεί στην αίθουσα. —Β.Κ.
Στις ελληνικές αίθουσες τον Απρίλιο.
16. Βιβλίο: Ο Βουόνγκ ξανάρχεται
Θυμάστε τότε, στην καρδιά του δεύτερου lockdown, που οι βιβλιόφιλοι μιλούσαν για ένα ακατέργαστο λογοτεχνικό διαμάντι ονόματι Όσιαν Βουόνγκ, ο οποίος κέρδισε χιλιάδες αναγνώστες με το αυτοβιογραφικό του μυθιστόρημα Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι και την ποιητική του συλλογή Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου; Ευτυχώς, το βιβλιοφιλικό FOMO με ώθησε να σταθώ λίγο παραπάνω στην πρόζα του και στη διαδοχή των όμορφων εικόνων, προϊόν τραύματος και κουίρ βιώματος, τα οποία «επιβάλλονται» στις σελίδες του έργου του και απαιτούν έναν διαφορετικό τρόπο θέασης και εκτίμησης των καθημερινών πραγμάτων. Κάτι παρόμοιο φαίνεται πως θα κάνει και στο νέο του μυθιστόρημα, Ο αυτοκράτορας της χαράς, όπου θα ξετυλίξει την ιστορία του 19χρονου Χάι, ο οποίος γίνεται συνοδός φροντίδας μιας ηλικιωμένης που πάσχει από άνοια στο Κονέκτικατ αναπτύσσοντας μαζί της έναν δεσμό που βασίζεται στην ενσυναίσθηση, στις πνευματικές μάχες και στον σπαραγμό. Έχω ένα προαίσθημα πως θα μας κάνει να μιλάμε και πάλι για εκείνον και τον τρόπο που βάζει τις λέξεις σε σειρά. —Π.ΤΣ.
Ο αυτοκράτορας της χαράς αναμένεται την άνοιξη από τις εκδόσεις Gutenberg, σε μετάφραση Δημήτρη Μαύρου.
17. Χορός: Η χρυσή εποχή του Κωνσταντίνου Ρήγου
Η πρώτη εικόνα που έχω από τον Κωνσταντίνο Ρήγο είναι να κόβει βόλτες στους διαδρόμους του Ρεξ με μαύρο T-shirt, βερμούδα και σαγιονάρες, λίγο πριν από την πρεμιέρα του Σχεδιάσματος Β΄ – Ελεύθεροι Πολιορκημένοι, το καλοκαίρι του 2006. Αυτή ήταν η πρώτη του παράσταση που θα έβλεπα. Μερικούς μήνες μετά, κάναμε μια συνέντευξη και από τον Δεκέμβριο του 2008 έως τον Μάρτιο του 2009 παρακολούθησα, στο πλαίσιο της διδακτορικής μου έρευνας, τις πρόβες του Τιτανικού: Electro-dance tragedy. Έκτοτε, ακόμα και όταν για κάποια χρόνια απομακρύνθηκα από το καλλιτεχνικό milieu, οι παραστάσεις του, που ενίοτε με έκαναν να απορήσω, ήταν το «ραντεβού μου με τον χορό που δεν έπρεπε να χάσω». Οσονούπω, με το σπονδυλωτό του έργο Η χρυσή εποχή θα κάνει μια αναδρομή σε ολόκληρη τη χοροπλασία του, ένα εγχείρημα που από μόνο του αποτελεί «άχαστο γεγονός». ―Π.Κ.
Στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, από τις 9 έως τις 17 Μαΐου.
18. Μουσική: Στον βωμό της νοσταλγίας
Υποθέτω ότι το αστείο θα έχει ξαναγίνει: μήπως είπε ο ένας στον άλλον Don’t Look Back in Anger και έτσι τα ξαναβρήκαν; Ή μήπως ήταν πολλά τα λεφτά, Λίαμ (ή και Νόελ) Γκάλαχερ; Σε κάθε περίπτωση, ο Κάιν και ο Άβελ της βρετανικής ροκ-ποπ αποφάσισαν να αφήσουν στην άκρη την εξαιρετικά δημόσια κόντρα τους και να επανενωθούν, 15 χρόνια μετά, σε ένα διεθνές τουρ. Αν δεν τσακωθούν ξανά λίγο πριν, πράγμα που δεν θα ήταν ανήκουστο. Ακόμη και εμείς που συνδέσαμε την εφηβεία μας με το Wonderwall, το τραγούδι που μοιάζει να ταιριάζει σε κάθε κοινωνική εκδήλωση, από κηδεία μέχρι πάρτι γάμου, δεν μπορεί να μην παραδεχτούμε ότι πρόκειται για δύο εξαιρετικά αντιπαθητικά άτομα. Ειδικά ο ένας από τους δύο, που δεν θα ονοματίσω – αυτός που τουίταρε μια φωτογραφία του αδερφού του με το λιτό caption «πατάτας». Ωστόσο, πώς να το κάνουμε, είναι ιστορικοί και η επανένωσή τους είναι το μουσικό γεγονός της χρονιάς. Ακόμη και αν δεν καταφέραμε να κλείσουμε εισιτήρια για το Γουέμπλεϊ ή κάπου αλλού, την περιμένουμε πώς και πώς. ―Ε.Σ.
Το τουρ των Oasis είναι προγραμματισμένο να ξεκινήσει στις 4 Ιουλίου.
19. Συναυλία: Me and my monkey
Η αλήθεια είναι ότι δεν άκουγα Ρόμπι Γουίλιαμς μέχρι τον φετινό Δεκέμβριο. Δίχως καν να τον έχω ακούσει προσεκτικά, νόμιζα πως ήταν ξένος στα μουσικά μου γούστα. Λίγο η δασκάλα χορού που έβαζε το Lovelight για ζέσταμα, λίγο ο φίλος μου που με έσυρε στο απολαυστικά παράξενο biopic του, Better Man, όπου τον υποδύεται μια μαϊμού, με έκανε να αναθεωρήσω και να γίνει κομμάτι της playlist στο κινητό μου. Ωστόσο, το κερασάκι στην τούρτα ήρθε με την ανακοίνωση της συναυλίας του Βρετανού σούπερ σταρ. Λες και τα άστρα ενώθηκαν και είπαν «αυτή είναι η ευκαιρία σου να τον δεις και από κοντά»: να χοροπηδήσω στο Let Me Entertain You, να λικνιστώ στο Lovelight, να ταυτιστώ με το Angels που γράφτηκε τη χρονιά που γεννήθηκα, να τραγουδήσω τους στίχους του Come Undone και να «κλέψω» ό,τι μπορώ από τη μεταδοτική του ενέργεια από τη στιγμή που θα εμφανιστεί στο Καλλιμάρμαρο. ―Π.ΤΣ.
Στις 2 Οκτωβρίου στο Παναθηναϊκό Στάδιο, στο πλαίσιο του Ejekt Festival.
20. Σειρά: Επιλεκτική αμνησία
Κλειστοφοβικό, βαθιά φιλοσοφικό και σίγουρα απροσδόκητο. Το σκηνοθετικό εγχείρημα του Μπεν Στίλερ με τη σειρά Severance μεταδόθηκε από στόμα σε στόμα χάρη στην ευφυέστατη σεναριακή σύλληψή του. Φανταστείτε το εξής: Κάθε φορά που πατάτε το πόδι σας στη δουλειά, η τελευταία ανάμνηση που έχετε είναι η στιγμή που βγαίνετε από τα γραφεία όπου εργάζεστε. Η συνείδηση καθώς και όλες σας οι αναμνήσεις είναι κάθετα διαχωρισμένες ανάμεσα στην επαγγελματική και την προσωπική σας ζωή. Μια ιδέα δυστοπική, τρομακτική, δυνητικά επικίνδυνη και με βαθιές υπαρξιακές προεκτάσεις. Και ενώ πολλοί περίμεναν πως ίσως ο Στίλερ θα μπορούσε να τη «θάψει» σκηνοθετικά, αντίθετα την απογείωσε, κλείνοντας τον πρώτο κύκλο με το απόλυτο κρεσέντο: ένα αριστοτεχνικό μοντάζ που μας έδωσε ένα από τα πλέον αξιομνημόνευτα cliffhanger της τηλεοπτικής ιστορίας. Η αποκάλυψη για τη μοίρα της γυναίκας του πρωταγωνιστή της σειράς, Μαρκ, έχει αφήσει ανοιχτούς λογαριασμούς. Μένει να δούμε τι μέλλει γενέσθαι. ―Γ.Ψ.
Η δεύτερη σεζόν θα προβληθεί στις 17 Ιανουαρίου, στο Apple TV+.
21. Βιβλίο: Μια διαφορετική Σάλι Ρούνεϊ;
Το τελευταίο μυθιστόρημα της Σάλι Ρούνεϊ, Όμορφε κόσμε, πού είσαι, μου άρεσε λιγότερο από το αμέσως προηγούμενο, Κανονικοί άνθρωποι, που μου άρεσε λιγότερο από το πρώτο της, Συζητήσεις με φίλους, που ήταν φρέσκο, ανεπιτήδευτο και ανανεωτικό. Εκτιμώντας το αδιαμφισβήτητο ταλέντο της αλλά και τη διακριτική στάση της απέναντι στην τεράστια φήμη της (πρόκειται πιθανόν για τη μεγαλύτερη, αν όχι τη μοναδική, νέα σταρ της λογοτεχνίας), περίμενα πότε θα κάνει ένα άλμα ξεφεύγοντας από το δοκιμασμένο της ύφος. Φαίνεται ότι το έκανε. Το Intermezzo, το τέταρτο βιβλίο της, βρέθηκε σε όλες τις μεγάλες λίστες του εξωτερικού με τα καλύτερα του 2024 και, όπως γράφεται, φέρνει κάτι καινούργιο, πιο φιλόδοξο και πειραματικό. Τουλάχιστον στιλιστικά. Θεματικά, πάντως, η 33χρονη συγγραφέας δεν μετακινείται ιδιαίτερα, αφού η καινούργια της ιστορία αφορά πάλι εν πολλοίς τη δυναμική των ανθρώπινων σχέσεων με φόντο τη σύγχρονη Ιρλανδία. ―Α.Δ.
Το Intermezzo της Σάλι Ρούνεϊ αναμένεται την άνοιξη από τις εκδόσεις Πατάκη, σε μετάφραση Μυρτώς Καλοφωλιά.
22. Σινεμά: Ο άνθρωπος πίσω από την μπέρτα
Στην αιώνια κόντρα ανάμεσα στον Μπάτμαν και τον Σούπερμαν, επέλεγα πάντα τον πρώτο. Είχε κάτι το ανθρώπινο, σε αντίθεση με την αύρα τελειότητας του υπερανθρώπου με την κόκκινη μπέρτα. Τα τελευταία δέκα χρόνια όμως, ο Χένρι Κάβιλ κατάφερε –παρά το γεγονός ότι και ο ίδιος μοιάζει με την επιτομή του «κυρίου τέλειου»– να τον εξανθρωπίσει στα μάτια μου· ήταν σαν να ξεκινούσα να κάνω παρέα με κάποιον που αντιπαθούσα για δεκαετίες. Θα μπορέσει, λοιπόν, το Superman: Legacy, με νέο πρωταγωνιστή τον Ντέιβιντ Κόρενσγουετ, να συνεχίσει το καλό κινηματογραφικό σερί ή η DC θα κάνει νέα αρχή με το… αριστερό; Η παρουσία του Τζέιμς Γκαν (Guardians of the Galaxy) στην καρέκλα του σκηνοθέτη, του δημιουργού που με έπεισε ότι τα superhero movies αξίζουν τον χρόνο μου, αποτελεί για μένα την καλύτερη εγγύηση ότι, ναι, υπάρχει ζωή για τον Σούπερμαν και στη μετά Κάβιλ εποχή. —Γ.Ρ.
Στις αμερικανικές αίθουσες στις 11 Ιουλίου.
23. Βιβλίο: Περισσότερη Χαν Γκανγκ
Πριν από περίπου έναν μήνα, είδα σε μεγάλο βιβλιοπωλείο της Αθήνας να μεταφέρονται βιβλία της Χαν Γκανγκ σε καρότσι σούπερ μάρκετ ώστε να τακτοποιηθούν στα ράφια. Τα πολλά αντίτυπα αντιστοιχούν πιθανότατα στη ζήτηση που έχουν αυτόν τον καιρό τα μυθιστορήματα (τα δύο που κυκλοφορούν στα ελληνικά: Η χορτοφάγος και Μαθήματα ελληνικών) της φετινής νομπελίστριας. Τα καλά νέα είναι ότι θα κυκλοφορήσει ένα ακόμα στη γλώσσα μας, το Λευκό, ένα μυθιστόρημα του 2016. Η αφηγήτρια εδώ στοχάζεται γύρω από την απώλεια, ενώ βρίσκεται στη Βαρσοβία και παρατηρεί τα ίχνη της καταστροφής της από τον καιρό του Β΄ Παγκοσμίου. (Η Κορεάτισσα συγγραφέας βρισκόταν με υποτροφία στην Πολωνία όταν ξεκίνησε το βιβλίο.) Υποθέτω ότι τα στοιχεία αυτά βρίσκονταν στο μυαλό των μελών της Σουηδικής Ακαδημίας όταν την τίμησαν για την «έντονη ποιητική πεζογραφία της, που αντιμετωπίζει ιστορικά τραύματα και εκθέτει την ευθραυστότητα της ανθρώπινης ζωής». ―Α.Δ.
Το Λευκό αναμένεται να κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Καστανιώτη το καλοκαίρι, σε μετάφραση Δέσποινας Κανελλοπούλου.
24. Σινεμά: Μετά την πανδημία
To 2002 δεν γνωρίζαμε πώς μοιάζουν οι άδειες λεωφόροι εξαιτίας μιας πανδημίας. Το είχαμε δει όμως να συμβαίνει στη δυστοπία του 28 days later διά χειρός Ντάνι Μπόιλ, καθώς ο Κίλιαν Μέρφι περπατούσε στο ερημωμένο Λονδίνο, υπό τους ήχους του κατανυκτικού East Hastings των Godspeed You! Black Emperor. Ήταν το θρίλερ που όρισε μια ολόκληρη γενιά, μετατρέποντας τα αργοκίνητα ζόμπι σε πλάσματα που συγκέντρωναν όλους τους φόβους του 21ου αιώνα: διαστημικές ταχύτητες, ακραία απομόνωση, επιστροφή στην απολυταρχία. Το 2025, η τρίτη συνέχεια του φρανσάιζ με τίτλο 28 years later βγαίνει στους κινηματογράφους, κουβαλώντας μαζί της ένα ερώτημα: τι τόσο τρομακτικό που δεν έχουμε δει στα πρώτα 25 χρόνια της νέας χιλιετίας, μπορεί να μας παρουσιάσει; Βλέποντας το τρέιλερ, πήρα την απάντησή μου: έχω την ελπίδα ότι ο Μπόιλ θα με τρομάξει ξανά, όπως είχε κάνει τότε, σε εκείνη την τόσο μακρινή πια εποχή. Ή τουλάχιστον έτσι έχω την ανάγκη να ελπίζω. —Γ.Ρ.
Στις ελληνικές αίθουσες στις 19 Ιουνίου, από τη Feelgood.
25. Εικαστικά: Τα «απαγορευμένα» μπλουζ των Κυκλάδων
Κοιτάζω τη Δασκάλα, ένα από τα αγαπημένα μου έργα της Νοτιοαφρικανής Μάρλεν Ντουμά. Θυμίζει τις AI generated εικόνες με τα παραμορφωμένα πρόσωπα που συναντάς πια παντού. To έργο είναι του 1987, μοιάζει, ωστόσο, σαν να «δανείστηκε» εκείνη μια αισθητική, ενώ είχε φυσικά προηγηθεί. Σε μία από τις πρώτες της εκθέσεις στην Ευρώπη –φτάνει στην Ολλανδία το 1976 για μεταπτυχιακές σπουδές– ένας κριτικός τής είχε γράψει ότι πατούσε με το ένα πόδι στην παραδοσιακή ζωγραφική και με το άλλο στην εννοιολογική τέχνη. Είχε ενοχληθεί, αλλά τελικά διαπίστωσε ότι της άρεσαν οι λεπτές ισορροπίες. Με μια ζωή ανάμεσα σε δύο ηπείρους, σε δύο κουλτούρες, αλλά μόνιμα προσανατολισμένη στον άνθρωπο, στο σώμα και στα τραύματα που φέρει, η 71χρονη Ντουμά μάς θυμίζει ότι δεν μπορείς να αποδώσεις την ομορφιά αν δεν δείξεις και κάτι από την ασχήμια της ζωής. Κι ενώ η είδηση για την επικείμενη έκθεσή της με τίτλο Cycladic Blues στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (με τριάντα ζωγραφικά έργα) απασχολεί ήδη τα ξένα μίντια, εγώ καταβροχθίζω τις συνεντεύξεις της μέχρι να μάθω περισσότερες λεπτομέρειες. Διαβάζω πως είναι χαοτική, ότι πετάγεται από το ένα θέμα στο άλλο και πως, όταν έφτασε στην Ευρώπη, την κούρασε η «τέχνη». Αναζήτησε αυτό που της έλειπε περισσότερο: τα απαγορευμένα βιβλία, τις ταινίες χωρίς τις λογοκριμένες σκηνές, ακόμα και το πορνό. ―Ξ.Γ.
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης από 5 Ιουνίου έως 3 Νοεμβρίου.
(Κεντρική εικόνα: Γιώργος Καλοφωλιάς)
