«Βγες, η Αθήνα ανθίζει!» Αυτό ήταν το σύνθημα του Τάσου Χαλκιόπουλου στον λογαριασμό του στο instagram, το Athensville, κάτω από ένα βίντεο γεμάτο λουλούδια και δέντρα που σχεδόν τα μύριζες. Από τις νεραντζιές της πόλης μέχρι τα πιο απρόσμενα σημεία με βουκαμβίλιες, μποχίνιες, καλλιστήμονες, δαμασκηνιές, κουτσουπιές και γαζίες, ο Τάσος μας δείχνει την Αθήνα σαν έναν κήπο που αναπνέει πριν πνιγεί στη ζέστη. Αυτό το βίντεο μού έδωσε την αφορμή να του προτείνω μια κοινή βόλτα: να πάμε παρέα να βρούμε τα πιο ωραία σημεία για φαγητό κάτω από τα δέντρα. Καλοκαίρι έρχεται, και σε μια πόλη που αρχίζει να πυρώνει, το να ξέρεις τις δροσερές της γωνιές είναι κάτι παραπάνω από χρήσιμο. Ο Τάσος δέχτηκε αμέσως, με έναν μικρό μόνο όρο: εκτός από τη σκιά, τα μαγαζιά θα έπρεπε να είναι δικά του στέκια. Στέκια παρεΐστικα και λιτά — άλλα γνωστά, άλλα πιο κρυφά. Μερικά με ιστορία, άλλα σχετικά καινούρια, όλα όμως με χαρακτήρα.
«Το 2009 ξεκίνησα να ασχολούμαι με την πόλη. Τότε ήταν τα blogs στα πάνω τους και ήθελα να φτιάξω ένα δικό μου. Ήθελα να δείξω μια άλλη πλευρά της Αθήνας, όχι αυτή που ξέραμε – την κακόφημη, την παρατημένη. Υπήρχε και υπάρχει πλούτος, αρχιτεκτονική, ιστορικότητα. Μέσα από τη βρωμιά και την εγκατάλειψη ξεπροβάλλει μια πόλη που αξίζει φροντίδα», λέει λίγο πριν ξεκινήσουμε τη βόλτα. Έτσι, περπατούσε, προτού αρχίσει να προσέχει τα δέντρα, παρατηρώντας τα κτίρια, τις λεπτομέρειες, τις μικρές χαρές που συχνά ξεφεύγουν απ’ το βλέμμα. Και σιγά σιγά, η πόλη του αποκάλυπτε και την άλλη της όψη — αυτή που ανασαίνει με φύλλα και λουλούδια.
«Μπορεί να ακούγεται περίεργο, αλλά έχει πολλά δέντρα η Αθήνα. Μπορεί να μην έχουμε μεγάλα πάρκα και πυκνοφυτεμένες εκτάσεις. Αλλά έχουμε πολλά δέντρα, στα πεζοδρόμια, στους πεζόδρομους, στις πλατείες. Οι τζακαράντες ήταν οι πρώτες που μου τράβηξαν την προσοχή. Το χρώμα τους, η εποχικότητά τους, ο τρόπος που μεταμορφώνουν έναν δρόμο. Όταν είναι ανθισμένες, η Αθήνα αλλάζει. Στην Αθηνάς, στο Ζάππειο, στη Βασιλίσσης Σοφίας. Είναι εντυπωσιακές, δεν θέλουν πολύ κλάδεμα – αλλά το 2019 τις κλάδεψαν άσχημα. Το είχα ανεβάσει τότε και έγινε θέμα», μου λέει ο Τάσος. «Δεν ήθελα να κάνω κάτι οικολογικό per se, αλλά όταν βλέπεις ότι μια παρέμβασή σου φέρνει αποτέλεσμα, σε χαροποιεί».
Πρώτη στάση, Μεταξουργείο. Στην Οδυσσέως, ένα στενό που διατηρεί κάτι από τη χαμένη ατμόσφαιρα του ’80, βρίσκεται το Morgan All Jeans (Οδυσσέως 16, Τ/ 697-808.1309). Το άνοιξε το 2018 ο Σπύρος Καποδίστριας, κρατώντας την παλιά ταμπέλα από το κατάστημα με τζιν που στεγαζόταν εκεί. «Το είχα όνειρο», λέει. «Ήθελα κάτι εκτός πιάτσας, αλλά κοντά στο κέντρο, με πεζόδρομο». Η περιοχή τότε ήταν ερημωμένη, τα φυτά ξεραμένα. Ο Σπύρος την ξαναζωντάνεψε, φροντίζοντας τις γλάστρες και κρατώντας τον εντυπωσιακό φοίνικα που προσφέρει σκιά και χαρακτήρα. Το φαγητό έχει μεράκι: προβατίνα κοκκινιστή με παπαρδέλες, ρεβύθια με μελιτζάνες, ντολμαδάκια, ντάκος, παστουρμαδόπιτα. Μεζέδες με γεύση κυριακάτικου τραπεζιού, όπως λέει ο ίδιος. Φοιτητές, καλλιτέχνες, τουρίστες και ντόπιοι μαζεύονται γύρω από τα τραπέζια, με φόντο τη μαρμάρινη, ιστορική κρήνη της πλατείας Μεταξουργείου.
Μερικά βήματα πιο κάτω, πίσω από το Δημαρχείο στην οδό Λιοσίων, ξεπροβάλλει η πλατεία Τράιμπερ. Ένα μικρό καταφύγιο σκιάς και ησυχίας, γεμάτο ανθισμένες γαζίες, που μυρίζουν έντονα όσο κρατάει η άνοιξη. Τα δέντρα αυτά πραγματικά ενισχύουν την ικανότητα κάποιου που περνάει να απολαμβάνει τη φυσική ομορφιά του κόσμου γύρω του. Εκεί κρύβεται κι ένα μικρό βουλγάρικο εστιατόριο χωρίς συγκεκριμένο όνομα, με απλό σπιτικό φαγητό και καθημερινούς θαμώνες. Δεν θα το προσέξει κανείς αν δεν το ξέρει, αλλά είναι από τα μέρη που αγαπά ο Τάσος – για τη σκιερή πλατεία, για τη λιτότητα και τους φιλικούς κατοίκους.
Λίγο πιο πέρα, ανεβαίνοντας προς την πλατεία Αγίου Παύλου, πάνω από τον σταθμό Λαρίσης, μας σταματά το άρωμα μιας αγγελικής που κάνει όλη τη γειτονιά να μοσχοβολά. Πρόκειται για ένα από τα πιο δημοφιλή φυτά των μεσογειακών κήπων. Όταν ανθίζει, ευωδιάζει σαν τα εσπεριδοειδή· είναι πολύ ανθεκτική και αντέχει ακόμη και στην ατμοσφαιρική ρύπανση. Δεν υπάρχει μαγαζί εδώ που να μπαίνει στη λίστα του Τάσου, αλλά κάνουμε μια στάση για να θυμηθούμε ότι μερικές φορές αρκεί να κάτσουμε δίπλα σε ένα δέντρο για να αλλάξει εντελώς ο ρυθμός της μέρας στην πόλη.
Συνεχίζουμε προς την Ακαδημία Πλάτωνος, στις Μουριές (Κερατσινίου 15, Μεταξουργείο, Τ/ 210-52.26.805) της οικογένειας Τσάμη. Ένα από τα πιο δροσερά σημεία της πόλης, με μουριές που ρίχνουν σκιά εδώ και δεκαετίες. «Και 40άρια να έχει η Αθήνα, εδώ κάτω φυσάει πάντα», λέει ο Γιώργος Τσάμης. Το μαγαζί ξεκίνησε ως καφενείο και εξελίχθηκε σε μεζεδοπωλείο. Στην κουζίνα η κυρία Στέλλα και η κόρη της Ειρήνη ετοιμάζουν κεφτεδάκια, τηγανητές πατάτες κομμένες στο χέρι, μαρίδες και γαύρους από την Ιχθυόσκαλα, σφακιανή πίτα με μυζήθρα και μέλι. Παρέες της γειτονιάς και νεαρόκοσμος πίνουν τσίπουρο στα τραπέζια πάνω στην άσφαλτο, κάτω από τις φυλλωσιές. «Υπάρχει μια αντιφατική συμπεριοφορά των Αθηναίων ως προς τις μουριές», λέει ο Τάσος. «Κάποιοι τις κλαδεύουν για να μη λερώνουν οι καρποί τους, που τρώγονται και είναι πολλοί νόστιμοι, γλυκόξινοι – αλλά δεν διατηρούνται για πολύ, πρέπει να τους φας με το που θα τους κόψεις. Είναι από τα δέντρα που προσφέρουν την πιο ωραία σκιά, σωτήρια το καλοκαίρι».
Προχωράμε προς τον Βοτανικό. Το συνεργατικό καφενείο Συντρίμμι (Χαλκιδικής 53, 213-04.46.962), εμφανίζεται εκεί που δεν το περιμένεις — μια μεγάλη αυλή στον χώρο ενός κατεδαφισμένου κτιρίου. Ανθισμένα πλουμπάγκο (μπλε γιασεμιά) και βουκαμβίλιες στολίζουν τους άχαρους τοίχους και προσφέρουν σκιά και ομορφιά σ’ αυτό το απλό καφενείο με τους περιποιημένους μεζέδες, που προς το βράδυ γεμίζει σχεδόν ασφυκτικά. Λίγο πιο πέρα είναι ο Θεσσαλός (Μελενίκου 2, Τ/ 213-02.22.335), σε μια αυλή με βουκαμβίλιες, τίμιους μεζέδες και χαλαρή ατμόσφαιρα. Μια σταθερή αξία στον Βοτανικό για όσους αγαπούν το απλό και νόστιμο φαγητό.
 |
 |
Στο Παλιό Ποδήλατο (Ανδρονίκου 11, Τ/ 213-03.06.784), στο Ρουφ, πίσω ακριβώς από το μουσείο Μπενάκη, η κουβέντα ξαναγυρνά στην πόλη. Παλιά, πριν φτιαχτεί η γέφυρα της Πέτρου Ράλλη, η περιοχή εδώ είχε ζωή. Υπήρχαν σινεμά, υφασματάδικα, κόσμος. Μετά, με τη γέφυρα, ερήμωσε. «Δεν υπήρχε ψυχή εδώ όταν ήρθα», λέει ο ιδιοκτήτης, Τάσος Παπαδάτος. «Τώρα τα τελευταία χρόνια κάτι κινείται. Ξανανοίγουν μαγαζιά, ο κόσμος αρχίζει και μαθαίνει πάλι τη γειτονιά». Έχει λίγα τραπέζια και ένα μενού μικρό, με φαγητά που μαγειρεύει ο ίδιος. «Από τα 17 μου ήμουν στις κουζίνες. Πάντα είχα το πρόβλημα ότι έβγαινα έξω και έτρωγα τα ίδια – κατεψυγμένα, προτηγανισμένα, χωρίς χαρακτήρα. Και είπα: αφού δεν βρίσκω αυτό που θέλω, θα το φτιάξω». Έτσι γεννήθηκε το μαγαζί. Σερβίρει καλοτηγανισμένα ψαρικά, τραγανές χερίσιες πατάτες και μεζέδες που αλλάζουν με την εποχή. Και έχει πολλές επιλογές σε μπίρες από ελληνικές μικροζυθοποιίες, πάνω από 15 ετικέτες. Όλα αυτά συμβαίνουν δίπλα σε δέντρα. Μια μεγάλη καστανιά και μοσχομυριστές αγγελικές. «Αυτό που μου αρέσει εδώ είναι ότι έχει σκιά», λέει. «Έχουμε φυτά, έχουμε πράσινο. Δεν είναι αυτονόητο αυτό στο κέντρο».
Στην Πλατεία Αυδή κάτω από τις ψευδοπιπεριές βρίσκουμε τις Σεϋχέλλες (Κεραμεικού 49 & Ακαδήμου, Μεταξουργείο, Τ/211-18.34.789). Ήταν ένα από τα μαγαζιά που έθεσαν τις βάσεις για το φαινόμενο «γαστροταβέρνα» στην Αθήνα. Η πρώτη ύλη είναι καλή, ο καβουρμάς για τις παπαρδέλες παρασκευάζεται πλέον in-house, ενώ το μενού ακολουθεί την εποχικότητα. Συκώτι σχάρας με πίκλα αγγουριού, νιόκι πατάτας με σιτάκε, κρασιά μικρών παραγωγών – πάντα θα βρεις κάτι ενδιαφέρον να δοκιμάσεις. Στο Στέκι του Ηλία (Επταχάλκου 5, Θησείο, T/210-34.58.052), στο Θησείο, μια αμπέλοψη σκεπάζει όλη τη μεγάλη αυλή, που ολοκληρώνεται αισθητικά με τα δεντρολίβανα και τις λεβάντες. Τα Σαββατοκύριακα έχει κίνηση, αλλά τις καθημερινές, όταν πέφτει ο ήλιος, είναι ιδανικά. Και το μενού λιτό και σωστό: μαστόρικα ψημένα παϊδάκια, πατάτες στο χέρι, κολοκυθάκια και ωραία χόρτα.
 |
 |
Αλλάζουμε συνοικία. Πάμε προς την Κυψέλη. Ο πεζόδρομος της Αγίας Ζώνης είναι γεμάτος δέντρα και πικροδάφνες που φέτος θέριεψαν. Λουλούδια σε διάφορα χρώματα στόλισαν πολλές γειτονιές. Εκεί βρίσκεται το Arizona Dream (Αγίας Ζώνης 42), το κουκλίστικο μεζεδοπωλείο της Στέλλας. Σερβίρει πιάτα με καταγωγή από την Απείρανθο της Νάξου: μπιφτεκάκια με μελιτζάνα και σάλτσα, ντομάτα με χαρουποπαξιμάδι και ξινομυζήθρα, κολοκυθοπαστίτσα. Οικείο και σπιτικό.
Στις ανηφοριές της Άνω Κυψέλης, το Αναψυκτήριο Ύψαλα (Οστρόβου 1, Τ/ 210-88.13.175), ένα πρόσφατο εγχείρημα τριών φίλων, απλώνεται σε έναν φαρδύ δρόμο με ψηλά δέντρα, μακριά από τα ασφυκτικά στενάκια της περιοχής. Στην κουζίνα των 3 τ.μ. δεν μπορούν να κάνουν πολλά πράγματα, γι’ αυτό και δίνουν μεγάλη προσοχή στην πρώτη ύλη. Τα περισσότερα προϊόντα προέρχονται από την Κρήτη. Από τα πιάτα τους ξεχωρίζουν η πατάτα οφτή με ξύγαλο ΠΟΠ από τη Σητεία, η κρητική μυζηθρόπιτα με ξινομυζήθρα από το Ρέθυμνο και τα τηγανητά αυγά, μαγειρεμένα με μπεσαμέλ από στακοβούτυρο – έντονη γεύση, ιδανικό πιάτο για βουτιές με ψωμί. Θα βρείτε επίσης μεζεδάκια με απάκι και ξιδάτο λουκάνικο από την Κρήτη και πλιγούρι με χειροποίητο ντρέσινγκ από ροδάκινο, αγγουροντομάτα, κομμάτια ροδάκινου και κολοκυθόσπορο – μια καλοκαιρινή σαλάτα δροσερή και γεμάτη γεύση. Από ποτά, έχουν μπίρες από μικροζυθοποιίες, εμφιαλωμένα τσίπουρα και κρασιά. Για τους λάτρεις του γλυκού, προσφέρουν γλύκα του κουταλιού από οικογενειακό εργαστήριο στο Γύθειο. Όλα τα συστατικά για μια δροσερή, ήσυχη στάση στην πιο χαλαρή πλευρά της πόλης.
«Κοίτα πόσο όμορφα είναι εδώ τα δέντρα – κι όμως, πόσοι τα βλέπουν πραγματικά;», αναρωτιέται ο Τάσος. «Τραβούσα βίντεο μια φορά στην Αθηνά και βγήκε μια κυρία από το κατάστημα και μου λέει: “Τι τα τραβάτε αυτά; Πέφτουν τα άνθη και λερώνουν.” Έπαθα σοκ. Ένα δέντρο που ανθίζει και ομορφαίνει τον δρόμο, και κάποιος ενοχλείται επειδή ρίχνει φύλλα;»
Η πόλη είναι ζωντανή – γεμάτη ρίζες, κορμούς και δέντρα που περιμένουν τη φροντίδα μας για να μας την ανταποδώσουν με σκιά, χρώμα και μυρωδιές. Αν δεν τα προσέχει ο δήμος, μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας. Και θα την απολαύσουμε αλλιώς την πόλη μας. «Για αυτό λέω στο βίντεο “βγες, η Αθήνα ανθίζει”», λέει ο Τάσος στο τέλος. Και έχει δίκιο. Αρκεί να ξέρεις πού να κοιτάξεις. Και με ποιους να τη μοιραστείς.
Πηγή: Γαστρονόμος
