Τα αγιορείτικα μοναστήρια είναι προικισμένα με κήπους και μποστάνια, με ελαιώνες και αμπέλια που φροντίζουν οι ίδιοι οι μοναχοί. Οι παραγωγές είναι ως επί το πλείστον μικρές και ίσα που καλύπτουν τις δικές τους ανάγκες, ωστόσο κάποιες μονές καταφέρνουν να τυποποιούν μέρος της παραγωγής τους και να το διαθέτουν στην αγορά, για να εξοικονομήσουν ένα επιπλέον έσοδο στο μοναστήρι. Τα προϊόντα αυτά είναι ένας πραγματικός θησαυρός, όχι μόνο γιατί είναι σπάνια και γιατί παράγονται με αντικειμενικές δυσκολίες, αλλά και γιατί καταφέρνουν να φυλακίσουν την άγρια, αμόλυντη ομορφιά της αγιορείτικης φύσης.
Η γεωγραφική απομόνωση της περιοχής, η έλλειψη ενεργειακής επάρκειας (δεν υπάρχει σύνδεση με ΔΕΗ, φυσικό αέριο κ.λπ.), το δύσκολο γεωγραφικό ανάγλυφο, η έλλειψη οδικού δικτύου και εργατικών χεριών είναι ορισμένοι παράγοντες που θέτουν περιορισμούς ως προς το είδος, τις ποσότητες και την ποικιλία των παραγόμενων προϊόντων. Κυρίως παράγουν αλκοόλ (κρασί, αποστάγματα, ηδύποτα), μέλι, ελαιόλαδο και ελιές. Πάντως, το κορυφαίο διατροφικό προϊόν του Αγίου Όρους, σύμφωνα με τον Νίκο Ταπούρη, υπεύθυνο του ηλεκτρονικού καταστήματος monastiriaka.gr στη Δάφνη Αγίου Όρους, το οποίο εμπορεύεται προϊόντα και εργόχειρα των πατέρων, είναι το μέλι της καστανιάς, το οποίο είναι μεικτής προέλευσης, από νέκταρ ανθέων καστανιάς και από μελιτώδεις εκκρίσεις.
«Σε όλη τη Μεσόγειο δεν υπάρχει πιο πικρό και πλούσιο σε γεύση μέλι καστανιάς από το αγιορείτικο. Το δάσος της άγριας (ανεμβολίαστης) καστανιάς του Αγίου Όρους καλύπτει έκταση άνω των 70.000 στρεμμάτων και θεωρείται ο μεγαλύτερος και αδιάλειπτος καστανεώνας της Μεσογείου. Η συστηματική υλοτόμηση του καστανόδασους αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων πολλών αγιορείτικων μονών και η παραγόμενη ξυλεία άγριας καστανιάς έχει μεγάλη προστιθέμενη αξία, χάρη στην υψηλή της περιεκτικότητα σε τανίνες. Οι τανίνες καθιστούν την ξυλεία αυτή ιδιαίτερα ανθεκτική σε προσβολές από τους μύκητες και τις συνθήκες υγρασίας (αντοχή στη σήψη). Αυτές ακριβώς οι ιδιότητες έχουν κάνει την αγιορείτικη καστανιά περιζήτητη στα νησιά των Κυκλάδων αλλά και σε όλη την Ελλάδα, όταν πρόκειται να κατασκευαστούν πολυτελείς κατοικίες που περιλαμβάνουν εξωτερικές αλλά και εσωτερικές εφαρμογές ξυλείας.
»Σε αυτό το προστατευόμενο (συνθήκη NATURA 2000) δάσος άγριας καστανιάς, παράγεται το καλύτερο καστανόμελο της Ελλάδας. Είναι ιδιαίτερο και μοναδικό για τις ιδιότητές του, την έντονη πιπεράτη γεύση του, το ιδιάζον άρωμα και την ελαφρά πικρή επίγευσή του, που οφείλονται και στη μεγάλη περιεκτικότητα γυρεόκοκκων. Επίσης είναι εξαιρετικά πλούσιο σε ιχνοστοιχεία όπως κάλιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, βάριο, καθώς και σε φρουκτόζη και τανίνες, λόγω του δένδρου της καστανιάς. Οι μελισσοκόμοι, όταν θέλουν να δυναμώσουν τα μελισσοσμήνη, τα πηγαίνουν στην καστανιά. Οι μέλισσες τρελαίνονται για τα άνθη της, διεγείρονται και γίνονται μέχρι και επιθετικές γύρω από τις κυψέλες. Καθημερινά μαζεύουν το νέκταρ μέχρι αργά, ακόμα και μετά το ηλιοβασίλεμα. Tο μέλι καστανιάς δυστυχώς είναι ελάχιστα γνωστό. Το γνωρίζουν όμως και είναι περιζήτητο για τις ευεργετικές ιδιότητές του στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης και της Ρωσίας», μας είπε.
ΔΟΚΙΜΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΣΑΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ
Μέλι Καστανιάς, Μονή Παντοκράτορος και Μέλι Καστανιάς-Φλαμουριού, Μονή Δοχειαρίου
Παράγεται από το νέκταρ των ανθέων της καστανιάς και από μελιτώδεις εκκρίσεις, από δένδρα που βρίσκονται στις κορυφογραμμές κοντά στα μοναστήρια Παντοκράτορος και Δοχειαρίου. Το μέλι καστανιάς είναι σκουρόχρωμο, με μια κοκκινωπή απόχρωση, και είναι από τα πιο δυνατά μέλια, με μυστήριο και έντονο άρωμα δάσους, με βαθιές μυρωδιές καφέ και σοκολάτας, και πολύ χαρακτηριστική υπόπικρη γεύση. Στη Μονή Δοχειαρίου οι μέλισσες τρυγάνε μαζί με τις καστανιές και τα άνθη της φλαμουριάς, τα οποία χαρίζουν επιπλέον πολυπλοκότητα και νέα επίπεδα αρωμάτων και γεύσης, που παραπέμπουν σε χώμα και φρεσκοκομμένα φύλλα δέντρων.
Το μέλι καστανιάς της Μονής Παντοκράτορος το βρίσκουμε στο eshop.pantokrator. gr, ενώ το μέλι καστανιάς-φλαμουριού της Μονής Δοχειαρίου στα evosmon.gr, taxiarxes-monastiriaka.gr, toagionoros.gr
Μέλια καστανιάς και βελανιδιάς Αγίου Όρους
Στη Δάφνη του Αγίου Όρους εδρεύει το κατάστημα Μοναστηριακά, το οποίο εμπορεύεται προϊόντα που παράγονται είτε στο Άγιον Όρος είτε σε μετόχια μονών του Αγίου Όρους. Οι ίδιοι συλλέγουν τα μέλια από διάφορα μοναστήρια που ασχολούνται με τη μελισσοκομία και εν συνεχεία τα τυποποιούν σε μονοποικιλιακά χαρμάνια και τα διανέμουν μέσω του καταστήματος. Δύο από τα πιο χαρακτηριστικά και ιδιότυπα μέλια που διαθέτουν είναι της καστανιάς και της βελανιδιάς, που παράγονται στα προστατευόμενα δάση καστανιάς και στις μεγάλες συστάδες από βελανιδιές του Άθω. Το μεν πρώτο, δυνατό και υπόπικρο, θεωρείται από τα εκλεκτότερα μέλια που παράγονται πανελλαδικώς, ένα αληθινό, πολύγευστο νέκταρ, ενώ το δεύτερο είναι ένα εξαιρετικά σπάνιο, μεστό και βαθιά νόστιμο μέλι βελανιδιάς, που, λόγω του μικροκλίματος της περιοχής, η παραγωγή του δεν επιτυγχάνεται κάθε χρόνο.
Τα βρίσκουμε στο monastiriaka.gr
Βιολογικό μέλι ερείκης, Μονή Βατοπαιδίου
 |
 |
Πικάντικο μέλι, με δυνατή και πλούσια γεύση, που τη στολίζει μια διακριτική πικράδα. Το βαθυκόκκινο αυτό νέκταρ παράγεται με παραδοσιακές μεθόδους στη μονή εδώ και αιώνες, καθώς αποτελεί βασική τροφή των μοναχών κυρίως στις νηστίσιμες μέρες. Οι πληθυσμοί των μελισσών ανήκουν στην ντόπια φυλή και οι βασίλισσες εκτρέφονται στη μονή. Σημαντικό επίσης το ότι τα μελίσσια ζουν σε ένα περιβάλλον που έχει ανθική κάλυψη σχεδόν όλο τον χρόνο, γεγονός που τους εξασφαλίζει πλούσια τροφή. Τον χειμώνα ωστόσο τρέφονται με το μέλι τους, ώστε να μείνουν δυνατές έως την επόμενη άνοιξη. Έτσι, η παραγωγή μελιού είναι μεν μικρότερη αλλά «μελίρρυτη», όπως λένε οι πατέρες.
Στα vatopedi.com, taxiarxes-monastiriaka.gr, athosnatura.gr, eshop.agioritikiestia.gr
Κρίταμο τουρσί, Ιερά Μονή Ξενοφώντος
Τουρσεμένο κρίταμο από τα παραθαλάσσια περιβόλια που περιτριγυρίζουν το μοναστήρι. Τραγανό, καλοκαρυκευμένο, συνοδευτικό για ψάρι, συμπληρώνει τη σαλάτα, είναι και τσιπουρομεζές.
Στα taxiarxes-monastiriaka.gr, ieramoni.gr
Εξαιρετικό παρθένο αγουρέλαιο, Ιερά Μονή Ξενοφώντος
Με τα πικρά, τα πικάντικα και τα φρουτώδη σε μεγάλη ένταση, αυτό το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, με το πρασινωπό χρώμα και την εντυπωσιακή φρεσκάδα, παράγεται από ελιές βιολογικής καλλιέργειας της Ιεράς Μονής Ξενοφώντος. Οι πατέρες της μονής ασχολούνται με όλη τη διαδικασία, από τη συλλογή έως την εμφιάλωση.
Το βρίσκουμε στα taxiarxes-monastiriaka.gr, mountathoslegacy. com, www.monasticrepublic.com
Βιολογική ρίγανη, Μονή Βατοπαιδίου
Μυρωδάτη, αποξηραμένη ρίγανη, που καλλιεργείται βιολογικά σε αγρούς της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, αλλά και αγριορίγανη που φύεται στο παρθένο δάσος πέριξ της μονής. Συλλέγεται και ξηραίνεται με προσοχή από τους μοναχούς, ώστε να διατηρηθούν το έντονο πράσινο χρώμα και η αισθαντική μυρωδιά της.
Στα vatopedi.com, taxiarxes-monastiriaka.gr, eshop.agioritikiestia.gr, eikonia.gr
Βιολογικό εξαιρετικό παρθένο αγουρέλαιο, Μονή Βατοπαιδίου
Από έναν υπεραιωνόβιο ελαιώνα 4.000 δέντρων ηλικίας μέχρι και 800 ετών, αλλά και από νεότερους ελαιώνες, και με παραδοσιακή χειρωνακτική συγκομιδή, ξεκινά η διαδικασία παραγωγής αυτού του πιπεράτου αγουρόλαδου ψυχρής έκθλιψης, σε σύγχρονο πιστοποιημένο ελαιοτριβείο. Φρουτώδη και πικρά στα ύψη, και εντυπωσιακή ένταση πράσινων αρωμάτων, όπως αγκινάρα, τσάγαλα και βότανα.
Το βρίσκουμε στα vatopedi.com, taxiarxes-monastiriaka.gr
Ελιές Θρούμπες και Πράσινες ελιές Χαλκιδικής, Ορμύλια, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Πυκνή, στιβαρή γεύση και μεστό ψαχνό έχουν οι ώριμες μαύρες Θρούμπες, ενώ πιο τραγανές και με φρέσκια γεύση με ωραία πικράδα είναι οι πράσινες ελιές Χαλκιδικής. Αμφότερες συλλέγονται από τον ελαιώνα της Ιεράς Μονής Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Ορμύλια (μετόχι της Μονής Σίμωνος Πέτρας) και συσκευάζονται είτε σκέτες με θαλασσινό αλάτι είτε καρυκεύονται με αγιορείτικη ρίγανη από το βουνό της Σιμωνόπετρας, με βιολογικό ξίδι από μούστο και με εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο.
Αναζητήστε το στα ormyliamonastery.com, monastiriaka.gr, taxiarxes-monastiriaka.gr
Φλωρεντίνες, Ιερά Σκήτη Αγίας Άννης
Μελάτες και πολύ τραγανές, αυτές οι φλωρεντίνες παράγονται με φρεσκοψημένους ξηρούς καρπούς, σπόρους, σουσάμι και μέλι, από το Ιερό Κελλί Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Άγιον Όρος.
Στο monastiriaka.gr
Τσάι του βουνού, Μονής Σίμωνος Πέτρας
Μοσχομυρωδάτο και δυνατό, το τσάι του βουνού που φύεται στο τριγυρίζουν το μοναστήρι. Πίνεται είτε κρύο είτε ζεστό και ταιριάζει ιδανικά με καστανόμελο, αλλά και με λεμόνι ή κανέλα.
Στο monastiriaka.gr
Πολύφρουτη μαρμελάδα, Ορμύλια, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Από βερίκοκα, νεκταρίνια και ροδάκινα τα οποία καλλιεργούνται και συλλέγονται από τα φροντισμένα περιβόλια της μονής, φτιάχνεται αυτή η μυρωδάτη μαρμελάδα, που έχει τη γεύση του καλοκαιριού. Έχει ζωντανή και ουσιαστική τη νοστιμιά του φρούτου, ισορροπημένη γλύκα, απαλή οξύτητα και ωραία, μέτριας ρευστότητας υφή.
Στα ormyliamonastery.com και taxiarxes-monastiriaka.gr
Τραχανάς λαχανικών με προζύμι, Ορμύλια, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Νηστίσιμος τραχανάς που φτιάχνεται με σταρένιο αλεύρι και προζύμι και νοστιμίζει με τα φρέσκα λαχανικά από τους κήπους της μονής. Περιέχει μια πανδαισία από ζαρζαβατικά όπως καρότα, κολοκυθάκια, κρεμμύδια, μαϊντανό, μελιτζάνες, ντομάτα, πατάτες, πιπεριές Φλωρίνης, πιπεριές πράσινες, ρεβίθια και φασολάκια, τα οποία ζυμώνονται σύμφωνα με την παραδοσιακή συνταγή και ο τραχανάς συσκευάζεται στο εξοπλισμένο μοναστηριακό εργαστήριο. Μας έδωσαν και τη συνταγή!
Το βρίσκουμε στα ormyliamonastery.com, taxiarxes-monastiriaka.gr
Αντιγριπικό τσάι, Χειμών, Μονή Παντοκράτορος
Μολόχα, δεντρολίβανο, φασκόμηλο, μαντζουράνα, θυμάρι, σαμπούκος και ρίγανη, που είτε συλλέγονται από την άγρια φύση γύρω από το μοναστήρι είτε καλλιεργούνται στους κήπους του μοναστηριού χωρίς φυτοφάρμακα ή λιπάσματα. Μαζεύονται και τρίβονται με το χέρι, ξεραίνονται με φυσικό τρόπο και εν συνεχεία χαρμανιάζονται σε αναλογίες που υποδεικνύουν οι παραδοσιακές αγιορείτικες συνταγές, σύμφωνα με τις φαρμακευτικές ιδιότητες του κάθε βοτάνου. Ιδανικά πίνεται ζεστό σκέτο ή το γλυκαίνουμε με μέλι, με σιρόπι από γλυκό κουταλιού ή με λίγη μαρμελάδα.
Στο eshop.pantokrator.gr
 |
 |
Γλυκό κουταλιού νεράντζι, Μονή Παντοκράτορος
Με νεράντζια από τον μοναστηριακό οπωρώνα, που καλλιεργούνται από τους πατέρες της μονής, παρασκευάζεται εδώ αυτό το γλυκό κουταλιού ως κέρασμα για τους προσκυνητές. Γλυκόπικρο και πολύ μυρωδάτο, με μαστιχωτή υφή και υπέροχη σπιρτάδα, με επίγευση μεγάλης διάρκειας.
Πηγή: Γαστρονόμος
