Η Εξέγερση των Χωρικών, το 1381, η πρώτη μεγάλη λαϊκή εξέγερση στην αγγλική ιστορία, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Την τροφοδότησε η δυσαρέσκεια αυτού του πολυάριθμου τμήματος του πληθυσμού, η οποία αυξανόταν διαρκώς το προηγούμενο διάστημα.
Υστερα από τους χιλιάδες θανάτους, από την πανώλη κατά τη διετία 1348-49, οι επιζήσαντες αγροεργάτες απαίτησαν υψηλότερες αμοιβές. Παρά την έλλειψη εργατικού δυναμικού, όμως, οι ιδιοκτήτες γης δεν ήταν πρόθυμοι για κάτι τέτοιο και άσκησαν πίεση στους κυβερνώντες. Αποτέλεσμά της ήταν η ψήφιση του Διατάγματος των Εργατών το 1349 και του Καταστατικού των Εργατών το 1351, τα οποία, μεταξύ άλλων, καθήλωναν τις αμοιβές στο προ της πανώλης επίπεδο και καθιστούσαν έγκλημα την άρνηση εργασίας. Η κατάσταση επιδεινώθηκε κάποια χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα το 1377, με τη θέσπιση κεφαλικού φόρου εξαιτίας των συνεχόμενων πολέμων με τη Γαλλία (Εκατονταετής Πόλεμος), η οποία επέτεινε το αίσθημα της αδικίας.
Την ίδια περίοδο, αυξανόταν η δημοφιλία του Τζον Μπολ, ενός ριζοσπάστη ιεροκήρυκα, ο οποίος ήταν ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στο φεουδαρχικό σύστημα και στην Εκκλησία. Μάλιστα, ο Μπολ, ακόμα και μετά τον αφορισμό του το 1366, κήρυττε ότι αφού για τον Θεό όλοι οι άνθρωποι ήταν ίσοι, έπρεπε και οι αγρότες να μην έχουν άδικη μεταχείριση.
Αγρότες και αρκετοί τεχνίτες πορεύτηκαν έως το Λονδίνο, όπου έκαψαν κτίρια και ανάκτορα, έσφαξαν Φλαμανδούς εμπόρους και απελευθέρωσαν κρατούμενους.
Το έναυσμα για την εξέγερση δόθηκε το Μάιο του 1381. Οταν ένας βασιλικός φοροεισπράκτορας έφτασε σε ένα χωριό στο Εσεξ, το Μπρέντγουντ, οι αγρότες αρνήθηκαν να πληρώσουν τον φόρο. Η απειθαρχία τους πήρε χαρακτηριστικά εξέγερσης και γρήγορα εξαπλώθηκε στα γύρω χωριά και στο Κεντ. Στη συνέχεια, οι αγρότες αλλά και αρκετοί τεχνίτες πορεύτηκαν έως το Λονδίνο. Φτάνοντας εκεί, στις 13 Ιουνίου, έκαψαν κτίρια και ανάκτορα, έσφαξαν Φλαμανδούς εμπόρους και απελευθέρωσαν κρατούμενους.
Ο βασιλιάς Ριχάρδος Β΄, ο οποίος τότε ήταν μόλις δεκατεσσάρων ετών και είχε καταφύγει μαζί με τους συμβούλους του στον Πύργο του Λονδίνου, συμφώνησε να συναντήσει την επομένη τους χωρικούς στο Μάιλ Εντ, όπου του υπέβαλαν τα αιτήματά τους: να κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλη τη χώρα –ένα δικαίωμα που ως δουλοπάροικοι δεν είχαν–, να τους παραχωρηθεί γη σε χαμηλή τιμή και να παραδοθούν για εκτέλεση ορισμένοι από τους πιο αντιδημοφιλείς συμβούλους του.
Ο βασιλιάς αποδέχθηκε αρκετά αιτήματά τους, ωστόσο λίγο μετά τη συνάντηση χωρικοί εισέβαλαν στον Πύργο του Λονδίνου και δολοφόνησαν τον Σάιμον Σάντμπερι, αρχιεπίσκοπο του Κάντερμπερι, και τον Θησαυροφύλακα, οι οποίοι θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για τη δυσβάστακτη φορολογία.
Η εξέγερση κατεστάλη οριστικά στις 25-26 Ιουνίου, όταν οι εξεγερμένοι ηττήθηκαν στη Μάχη του Νορθ Γουόλσαμ.
Παρ’ όλα αυτά, ο νεαρός βασιλιάς συμφώνησε να συναντήσει ξανά τους αγρότες την επόμενη μέρα, αυτή τη φορά στο Σμίθφιλντ. Για το τι ακριβώς συνέβη στη συγκεκριμένη συνάντηση οι πηγές δεν είναι σαφείς. Ενα από τα πιο πιθανά σενάρια είναι ότι ο βασιλιάς ζήτησε από τους χωρικούς να εγκαταλείψουν το Λονδίνο, καθώς ήδη είχε συμφωνήσει με τα αιτήματά τους. Ωστόσο, ο ηγέτης τους Γουότ Τάιλερ, επέμενε απαιτώντας περισσότερες μεταρρυθμίσεις. Υστερα από πιθανή συμπλοκή, ο Γουότ Τάιλερ τραυματίστηκε. Κατάφερε να διαφύγει, αλλά εντοπίστηκε από τον δήμαρχο του Λονδίνου, Γουίλιαμ Γουόλγουορθ, οδηγήθηκε πίσω στο Σμίθφιλντ και εκτελέστηκε. Στη συνέχεια, ο βασιλιάς συνομίλησε εκ νέου με τους αγρότες, οι οποίοι του ζήτησαν να καταργήσει τη δουλοπαροικία, αίτημα το οποίο αποδέχθηκε. Αν και στην πράξη αυτό δεν υλοποιήθηκε, ωστόσο, το πλαίσιο για τους δουλοπάροικους χαλάρωσε με την πάροδο του χρόνου.
Η εξέγερση κατεστάλη οριστικά στις 25-26 Ιουνίου, όταν οι εξεγερμένοι ηττήθηκαν στη Μάχη του Νορθ Γουόλσαμ. Παρά την αποτυχία της να επιβάλει τις αλλαγές που αναζητούσαν οι αγρότες, η εξέγερση έδειξε ότι είχαν την ικανότητα να οργανωθούν σε μαζικό κίνημα και λειτούργησε ως προειδοποιητικό μήνυμα προς τους μονάρχες της Γηραιάς Ηπείρου.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
