Ο θάνατος του Μάρκου Αυρήλιου στις αρχές του 180 μ.Χ. ακύρωσε τα σχέδιά του για διενέργεια μιας μεγάλης κλίμακας εκστρατείας βορείως του Δούναβη και ανατολικά του Ρήνου, για την οριστική καταπολέμηση των βαρβαρικών φυλών που εισέβαλλαν σε τακτά χρονικά διαστήματα σε ρωμαϊκά εδάφη. Ο διάδοχος και γιος του, Κόμμοδος, έδωσε σύντομα τέλος στις πολεμικές επιχειρήσεις και επέστρεψε στη Ρώμη. Σε αντίθεση με τον φιλόσοφο και ικανό στρατιωτικό ηγέτη πατέρα του, ο Κόμμοδος ήταν παντελώς νωθρός και, σύμφωνα με τις πηγές, παραδομένος στην ακολασία. Στην πορεία της ηγεμονίας του υπήρξε μεγαλομανής παρομοιάζοντας τον εαυτό του με τον Ηρακλή, ενώ έδειχνε περισσότερο ενδιαφέρον για τα θεάματα στο αμφιθέατρο παρά για τη διακυβέρνηση της αχανούς αυτοκρατορίας.
Το 192, ο Κόμμοδος δολοφονήθηκε έπειτα από συνωμοσία που εξύφαναν άτομα του στενού περιβάλλοντός του, τα οποία έκριναν ότι ο ηγεμόνας είχε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Είχε άλλωστε από καιρό έρθει σε σύγκρουση με τη Σύγκλητο, η οποία διέθετε ακόμα εκείνη την εποχή ισχύ στο ρωμαϊκό κράτος. Στο αυτοκρατορικό αξίωμα ανήλθε τότε ο Περτίναξ. Η καταγωγή του Περτίνακα ήταν άσημη και ο ίδιος είχε ανέλθει κοινωνικά μέσα από τον στρατό. Εχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη του Κόμμοδου, το 192 ο Περτίναξ διορίστηκε έπαρχος της Ρώμης, ένα αξίωμα που συνήθως αναλάμβανε κάποιος ανώτερος συγκλητικός, με αρμοδιότητα τη διατήρηση της δημόσιας τάξης στην πόλη. Ο Περτίναξ, όμως, φαίνεται ότι συμμετείχε στη συνωμοσία κατά του Κόμμοδου, έχοντας δωροδοκήσει τους πραιτωριανούς φρουρούς, προκειμένου να υποστηρίξουν τις αξιώσεις του να ανακηρυχθεί ο ίδιος αυτοκράτορας.
Σύντομα, εκδηλώθηκε στάση εναντίον του και στα τέλη Μαρτίου του 193 μ.Χ. ο Περτίναξ δολοφονήθηκε.
Ο Περτίναξ θεωρήθηκε από τη Σύγκλητο ως υπόδειγμα αυτοκράτορα. Εθεσε αμέσως σε εφαρμογή μια πολιτική λιτότητας και περιορισμού της κρατικής σπατάλης. Σύντομα, ωστόσο, εκδηλώθηκε στάση εναντίον του και στα τέλη Μαρτίου του 193 μ.Χ. ο αυτοκράτορας δολοφονήθηκε. Μετά τη δολοφονία αυτοανακηρύχθηκε αυτοκράτορας ο πεθερός του Περτίνακα, δυσαρεστώντας την πραιτωριανή φρουρά, η οποία ανακήρυξε με τη σειρά της αυτοκράτορα έναν γηραιό συγκλητικό, τον Μάρκο Δίδιο Ιουλιανό. Οι εξελίξεις που λάμβαναν χώρα στη Ρώμη άνοιξαν τον δρόμο για την έναρξη ενός εμφυλίου πολέμου στο ρωμαϊκό κράτος, στον οποίο την πρωτοβουλία των κινήσεων ανέλαβαν τα στρατεύματα στις επαρχίες.
Εγγύτερα στη Ρώμη βρισκόταν ο στρατός που τελούσε υπό τις διαταγές του Λεύκιου Σεπτίμιου Σεβήρου στην Ανω Παννονία. Μόλις έγινε γνωστή η δολοφονία του Περτίνακα, ο Σεβήρος ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας στις 9 Απριλίου 193 μ.Χ. από τα στρατεύματά του, τα οποία αποτελούνταν από τρεις λεγεώνες. Αφού πρώτα εξασφάλισε την υποστήριξη των στρατευμάτων στον Δούναβη και τον Ρήνο και πήρε με το μέρος του τον διοικητή της Βρετανίας Δίδιο Κλώδιο Αλβίνο, ο Σεβήρος κίνησε για τη Ρώμη.
Ευρισκόμενοι σε δύσκολη θέση, οι πραιτωριανοί αποδέχθηκαν αμέσως τις διαταγές του Σεβήρου να συλλάβουν τους δολοφόνους του Περτίνακα. Συνέλαβαν μάλιστα και τον Δίδιο Ιουλιανό, τον οποίο στη συνέχεια εκτέλεσαν. Οταν εισήλθε στην πρωτεύουσα, ο Σεβήρος απέλυσε την πραιτωριανή φρουρά και δημιούργησε νέα, αποτελούμενη από περισσότερους άνδρες, οι οποίοι προέρχονταν από τα νικηφόρα στρατεύματά του. Επειτα ο Σεβήρος ασχολήθηκε με την αντιμετώπιση του διοικητή της Συρίας Γάιου Πεσκήννιου Νίγηρα, ο οποίος αφού είχε αυτοανακηρυχθεί αυτοκράτορας, πέρασε στη Μικρά Ασία διεκδικώντας τη μονοκρατορία. Την άνοιξη του 194 μ.Χ. ο Σεβήρος κατάφερε να νικήσει τα στρατεύματα του Νίγηρα, ο οποίος σκοτώθηκε κατά τη φυγή του.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
