Η Γαλλική Επανάσταση εκδηλώθηκε το καλοκαίρι του 1789, εγκαινιάζοντας μια περίοδο δραματικών πολιτικών και κοινωνικών αλλαγών στη Γαλλία, οι οποίες διήρκεσαν έως την οριστική πτώση του Ναπολέοντα το 1815. Η ίδια η Επανάσταση χωρίζεται σε τρεις περιόδους, εκ των οποίων η πρώτη κάλυψε την περίοδο από τον Ιούνιο του 1789 έως τον Αύγουστο του 1792. Κατά το μεγαλύτερο μέρος αυτής της περιόδου, η Εθνοσυνέλευση διαχειριζόταν τις τύχες της Γαλλίας, ενώ στις εξελίξεις διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο τόσο οι φιλελεύθεροι ευγενείς όσο και οι φιλελεύθεροι εκπρόσωποι της τρίτης τάξης, δηλαδή των ανθρώπων που δεν ανήκαν στις προνομιούχες τάξεις του κλήρου και των ευγενών.
Η κατάληψη της Βαστίλλης, στις 14 Ιουλίου, συντέλεσε ώστε να πειστούν ο βασιλιάς και οι ευγενείς πως η Εθνοσυνέλευση αποτελούσε το νομοθετικό σώμα του γαλλικού έθνους. Στη συνέχεια η Εθνοσυνέλευση ψήφισε σειρά νόμων, οι οποίοι εξάλειψαν τα κατάλοιπα του φεουδαλισμού, κατάργησαν τη δουλοπαροικία, την εκκλησιαστική δεκάτη και τις αγγαρείες, αναίρεσαν τις φοροαπαλλαγές και τα μονοπώλια κάθε είδους. Αμεσο αποτέλεσμα ήταν η εξάλειψη των ταξικών διακρίσεων και η νομική εξίσωση όλων των Γάλλων. Σημαντικό επίτευγμα της Εθνοσυνέλευσης θεωρείται η σύνταξη της Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη, η οποία εκδόθηκε τον Σεπτέμβριο του 1789.
Το καλοκαίρι του 1792, η Γαλλική Επανάσταση εισήλθε στο επόμενο στάδιο, στη διάρκεια του οποίου οι ριζοσπάστες δημοκράτες αντικατέστησαν στην ηγεσία τους μετριοπαθείς αστούς. Η αλλαγή αυτή οφείλεται μερικώς στην απογοήτευση μεγάλου μέρους του γαλλικού λαού, ο οποίος αντιλαμβανόταν βαθμιαία πως η Επανάσταση δεν εξυπηρετούσε τα συμφέροντά του. Οταν οι συμμαχικοί στρατοί της Αυστρίας και της Πρωσίας διέβησαν τα γαλλικά σύνορα, απειλώντας να καταλάβουν το Παρίσι, στην εξουσία ανήλθαν οι ριζοσπάστες, οι οποίοι αυτοαποκαλούνταν Ιακωβίνοι.
Η νέα Εθνοσυνέλευση κατάργησε τη μοναρχία, ανακηρύσσοντας στη Γαλλία την αβασίλευτη δημοκρατία.
Τον Σεπτέμβριο του 1792, οι Ιακωβίνοι συγκάλεσαν νέα Εθνοσυνέλευση, κύριο έργο της οποίας θα ήταν ο σχεδιασμός ενός νέου και πιο δημοκρατικού συντάγματος. Αμέσως η νέα Εθνοσυνέλευση κατάργησε τη μοναρχία ανακηρύσσοντας στη Γαλλία την αβασίλευτη δημοκρατία. Τον Ιανουάριο του 1793, η Εθνοσυνέλευση καταδίκασε σε θάνατο τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄, ο οποίος εκτελέστηκε στη λαιμητόμο, έπειτα από λίγες ημέρες.
Ακολούθησε μια περίοδος τρόμου στη Γαλλία. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο σχεδόν ετών την εκτελεστική εξουσία ασκούσε η Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας, η οποία συγκροτήθηκε με ψήφισμα της Εθνοσυνέλευσης στις 6 Απριλίου 1793. Η Επιτροπή ανέλαβε τον ρόλο της προστασίας της γαλλικής δημοκρατίας έναντι των εξωτερικών επιθέσεων που δεχόταν καθώς και των εσωτερικών εχθρών της. Πρωταγωνιστικό ρόλο στο δικτατορικό έργο της Επιτροπής διαδραμάτισε ο Μαξιμιλιανός Ροβεσπιέρος, ένας πρώην δικαστής ο οποίος τα προηγούμενα έτη είχε γίνει δημοφιλής στις λαϊκές μάζες.
Για την επικράτησή της στο εσωτερικό, καθώς και για την αντιμετώπιση των κινδύνων που εγείρονταν από τις επιθέσεις των ευρωπαϊκών κρατών έναντι της Γαλλίας, η Επιτροπή χρησιμοποίησε αδίστακτα τη βία, συλλαμβάνοντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους και εκτελώντας αρκετές χιλιάδες από αυτούς. Τον Ιούλιο του 1794 η Επιτροπή καταργήθηκε και ο Ροβεσπιέρος εκτελέστηκε ως υπεύθυνος της επιβολής του καθεστώτος της τρομοκρατίας στο εσωτερικό.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
