Ενα χαρακτηριστικό της πρώτης δεκαετίας της βασιλείας του Οθωνα στην Ελλάδα ήταν η απουσία Συντάγματος, το οποίο θα κατοχύρωνε τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των Ελλήνων και θα έθετε όρια στην εξουσία του βασιλέα. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η πρώτη δεκαετία της παραμονής του Βαυαρού Οθωνα στον θρόνο έχει χαρακτηριστεί ως περίοδος απόλυτης μοναρχίας στην πολιτική ιστορία του τόπου. Ερεισμα της εξουσίας του Οθωνα δεν ήταν ένα νομικό κείμενο, το οποίο συγγράφηκε έπειτα από διαρκείς συζητήσεις και αμοιβαίες υποχωρήσεις των αντιπροσώπων των Ελλήνων, αλλά μια διεθνής συνθήκη, αυτή που υπογράφτηκε στο Λονδίνο στις 25 Απριλίου/7 Μαΐου 1832.
Η αναρχία που επικράτησε στην Ελλάδα ύστερα από τη δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια και ο εμφύλιος πόλεμος που ξέσπασε μεταξύ υποστηρικτών του έργου του και των πολιτικών του αντιπάλων, διευκόλυναν την επιβολή της μοναρχικής λύσης. Κυριαρχούσε η άποψη ότι η συνετή διακυβέρνηση ενός μονάρχη, εν προκειμένω του Οθωνα, αν και απόλυτη, θα έθετε τέλος στις εσωτερικές διενέξεις και θα σηματοδοτούσε την ανασυγκρότηση της χώρας. Το γεγονός, όμως, ότι η τύχη των Ελλήνων αποφασιζόταν ερήμην τους από τις Προστάτιδες Δυνάμεις δείχνει το μέγεθος της κηδεμονίας που ήταν αποφασισμένες να ασκήσουν στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.
Οι προσδοκίες των Ελλήνων για τη διακυβέρνηση του Οθωνα διαψεύστηκαν μέσα σε λίγα χρόνια. Στις αρχές του 1843, η Ελλάδα βρισκόταν αντιμέτωπη με μια μεγάλη οικονομική κρίση, γεγονός που ανάγκασε την πολιτική ηγεσία να λάβει έκτακτα μέτρα μειώνοντας τις κρατικές δαπάνες. Τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης συντέλεσαν στην αύξηση του αριθμού των δυσαρεστημένων, όχι μονάχα με την οικονομική πολιτική του βασιλιά Οθωνα, αλλά και με την αδυναμία συμμετοχής περισσότερων ανθρώπων στη διοίκηση. Το αίτημα για παραχώρηση Συντάγματος άρχισε να μεταδίδεται από στόμα σε στόμα. Εθεωρείτο ως η μοναδική διέξοδος από το διοικητικό χάος.
Επειτα από έντονες συζητήσεις και αμφιταλαντεύσεις, ο βασιλέας αποδέχθηκε τους όρους που έθεσαν οι επαναστάτες.
Η Επανάσταση ξέσπασε στις 3 Σεπτεμβρίου, όταν στασίασε η φρουρά των Αθηνών υπό τον διοικητή της μονάδας Ιππικού, Δημήτριο Καλλέργη. Κύριο αίτημά της ήταν η παραχώρηση Συντάγματος από τον Οθωνα. Επειτα από έντονες συζητήσεις και αμφιταλαντεύσεις, ο βασιλέας αποδέχθηκε τους όρους που του έθεσαν οι επαναστάτες. Στις 7 Σεπτεμβρίου, προκηρύχθηκαν εκλογές για την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου για την ανάδειξη Εθνοσυνέλευσης. Η πρώτη συνεδρίαση της νέας Βουλής συνήλθε στις 8 Νοεμβρίου στο νεόκτιστο κτίριο του Πανεπιστημίου. Μερικές εβδομάδες αργότερα, στις 26 Νοεμβρίου, η Εθνοσυνέλευση εξέλεξε μια επιτροπή αποτελούμενη από είκοσι ένα μέλη με επικεφαλής τον Λέοντα Μελά, αρμοδιότητα της οποίας ήταν η κατάρτιση του σχεδίου του Συντάγματος.
Επειτα από σκληρή δουλειά ενός μήνα, η Επιτροπή υπέβαλε στη Βουλή το σχέδιό της στις 28 Δεκεμβρίου. Η συζήτηση επί των άρθρων του Συντάγματος άρχισε μερικές ημέρες αργότερα, στις 3 Ιανουαρίου 1844, και διήρκεσε έως τις 21 Φεβρουαρίου. Στη συνέχεια, η Βουλή υπέβαλε το σχέδιο του Συντάγματος στον Οθωνα, προκειμένου εκείνος να το μελετήσει με τους συμβούλους του και να επισημάνει τυχόν διορθώσεις που έπρεπε να γίνουν. Οταν ολοκληρώθηκε αυτή η διαδικασία, ο Οθων κύρωσε και εξέδωσε το νέο Σύνταγμα στις 18 Μαρτίου 1844. Στη συνέχεια, προσήλθε στη Βουλή και έδωσε τον όρκο που όριζε το άρθρο 36 του Συντάγματος. Την επομένη ανέτειλε μια νέα εποχή στην πολιτική ιστορία της χώρας.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
