O αγώνας κωπηλασίας (Boat Race), η ετήσια εκδήλωση μεταξύ των πανεπιστημίων της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ, θεωρείται συνώνυμο της βρετανικής παράδοσης και ένα από τα πιο φημισμένα αθλητικά γεγονότα στον κόσμο, έχει δε καθιερωθεί ως η επιτομή του ερασιτεχνικού αθλητισμού, με τη συμμετοχή αθλητών που συνδυάζουν την ακαδημαϊκή αυστηρότητα με τη βέλτιστη σωματική ικανότητα. Για καθένα από τα οκτώ πληρώματα που συμμετέχουν στον συγκεκριμένο αγώνα, πρόκειται για μια μοναδική εκπαιδευτική και αθλητική εμπειρία, η οποία έχει πίσω της 185 χρόνια ιστορίας.
Ο συγκεκριμένος αγώνας διεξήχθη για πρώτη φορά το 1829, και όπως ήταν τότε φυσικό, οι αθλητές –όπως και οι φοιτητές των δύο πανεπιστημίων– ήταν άνδρες. Ο πρώτος αγώνας κωπηλασίας γυναικών μεταξύ των πανεπιστημίων Κέιμπριτζ και Οξφόρδης θα διεξαγόταν σχεδόν εκατό χρόνια αργότερα: το 1927.
Πενήντα χρόνια πριν, το 1878, το πανεπιστήμιο του Λονδίνου δέχθηκε και γυναίκες να παρακολουθήσουν μαθήματα που οδηγούσαν στην απόκτηση πτυχίου ισότιμου με τους άνδρες. Ωστόσο, παρά την παρουσία γυναικείων κολεγίων ήδη από τον 19ο αιώνα, στην Οξφόρδη και το Κέιμπριτζ η συγκεκριμένη εξέλιξη καθυστέρησε αρκετά – στην πρώτη περίπτωση έλαβε χώρα το 1920 και στη δεύτερη το 1948. Η αποδοχή της, βέβαια, δεν ήταν καθολική, καθώς οι άνδρες φοιτητές προχώρησαν σε διαμαρτυρίες και επεισόδια, αποδεικνύοντας με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο ότι ακόμα και στον 20ό αιώνα οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις με βάση το φύλο παρέμεναν ισχυρές.
Παρά την παρουσία γυναικείων κολεγίων ήδη από τον 19ο αιώνα, στην Οξφόρδη και το Κέιμπριτζ η συγκεκριμένη εξέλιξη καθυστέρησε αρκετά.
Προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε αρνητική κριτική για την παρουσία γυναικών στα πανεπιστήμια αυτά, η πολιτική των υπεύθυνων ήταν από την αρχή να υιοθετήσουν οι φοιτήτριες ένα χαμηλό προφίλ σε όλες τις δραστηριότητές τους έξω από τα τείχη του κολεγίου, μια λογική που επεκτεινόταν και στα αθλήματα που τυχόν συμμετείχαν. Ιδιαίτερα, όσον αφορά την κωπηλασία, στο Κέιμπριτζ, το 1916 ιδρύθηκε το Boat Club και τρία χρόνια αργότερα, το 1919, το Newnham College Boat Club (NCBC), κύρια δραστηριότητα του οποίου ήταν κωπηλασία, κάτι πολύ σπάνιο για τις γυναίκες εκείνη την εποχή. Στην Οξφόρδη, τα κολέγια St Hilda’s και Somerville ίδρυσαν παρόμοιες λέσχες το 1911 και το 1921 αντίστοιχα.
Στις 15 Μαρτίου 1927, η συμμετοχή των φοιτητριών στην κωπηλασία προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα με τη διεξαγωγή αγώνα μεταξύ των αθλητριών των δύο πανεπιστημίων κατ’ αντιστοιχία με τον αγώνα κωπηλασίας των ανδρών. Το γεγονός, όπως ήταν φυσικό, προσέλκυσε την προσοχή. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα των Times, στο σημείο εκκίνησης συγκεντρώθηκε μεγάλο πλήθος, το οποίο στην πλειοψηφία του ήταν εχθρικό. Χαρακτηριστικό είναι πάντως ότι ο αγώνας διεξήχθη με διαφορετικό τρόπο. Συγκεκριμένα, απαγορεύτηκε στα πληρώματα να αγωνιστούν δίπλα – δίπλα. Το ποιο πλήρωμα θα αναδεικνυόταν πρώτο θα κρινόταν από την ταχύτητά του, ωστόσο θα κωπηλατούσαν πάνω κάτω την ορισμένη διαδρομή, η οποία ήταν περίπου 800 μέτρα.
Υπάρχουν αναφορές που υποστηρίζουν ότι οι κριτές δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για το ποιο πλήρωμα επικράτησε.
Κριτές ήταν ο T. H. Henn, ο οποίος εκπροσωπούσε το Κέιμπριτζ, και ο J. G. Geoffreys, ο οποίος εκπροσωπούσε την Οξφόρδη. Ενώ υπάρχουν αναφορές που υποστηρίζουν ότι οι κριτές δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για το ποιο πλήρωμα επικράτησε, θεωρώντας ότι το αποτέλεσμα ήταν ίδιο λόγω του διαφορετικού στυλ κάθε πληρώματος, στην πραγματικότητα, με βάση την ταχύτητα, τον αγώνα κέρδισε η Οξφόρδη με χρόνο 3 λεπτά και 36 δευτερόλεπτα, επικρατώντας του Κέιμπριτζ κατά 15 δευτερόλεπτα. Ο επόμενος αγώνας κωπηλασίας γυναικών μεταξύ των δύο πανεπιστημίων πραγματοποιήθηκε δύο χρόνια αργότερα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
