Στις 24 Φεβρουαρίου 1946, ο Χουάν Ντομίνγκο Περόν εξελέγη πρόεδρος της Αργεντινής, σηματοδοτώντας μια κομβική στιγμή στην ιστορία της χώρας. Η εκλογή αυτή αποτέλεσε το εναρκτήριο λάκτισμα μιας αλλαγής στο πολιτικό τοπίο της Αργεντινής και προανήγγειλε την άνοδο του Περονισμού, ενός κινήματος που θα επηρέαζε βαθιά την κοινωνικοοικονομική και πολιτική πορεία της χώρας.
Γεννηθείς στις 8 Οκτωβρίου 1895 στο Λόμπος της επαρχίας Μπουένος Αιρες σε μια οικογένεια κτηματιών, ο Περόν εισήχθη στη στρατιωτική σχολή σε ηλικία 16 ετών, ξεκινώντας έτσι την ανοδική πορεία του στις τάξεις του στρατού. Πριν ακόμη θέσει υποψηφιότητα για το προεδρικό αξίωμα, ήταν συνταγματάρχης του στρατού και είχε αναδειχθεί σε σημαντική προσωπικότητα στην πολιτική της Αργεντινής. Μάλιστα, το 1943 είχε διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στο στρατιωτικό πραξικόπημα που ανέτρεψε την κυβέρνηση του Ραμόν Καστίγιο. Μετά το πραξικόπημα, ο Περόν διορίστηκε υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Πρόνοιας, συγκεντρώνοντας σημαντική υποστήριξη από την εργατική τάξη, καθώς εφάρμοσε μέτρα και πολιτικές ευνοϊκές για τους εργάτες. Η επιρροή του διευρύνθηκε περαιτέρω όταν ανέλαβε τους ρόλους του αντιπροέδρου και του υπουργού Πολέμου το 1944.
Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1940, μια ομάδα αξιωματικών του στρατού που ονομαζόταν GOU (Grupo de Oficiales Unidos) και είχε το προσωνύμιο «Οι Συνταγματάρχες», είχε αποκτήσει σημαντική επιρροή στην κυβέρνηση της Αργεντινής. Ο πρόεδρος Πέδρο Πάμπλο Ραμίρεζ ήταν επιφυλακτικός απέναντι στην αυξανόμενη δύναμη του Χουάν Περόν στο εσωτερικό της κυβέρνησης, δεν μπορούσε όμως να την περιορίσει. Στις 24 Φεβρουαρίου 1944, ο Ραμίρεζ υπέγραψε την παραίτησή του, το έγγραφο της οποίας είχε συντάξει ο ίδιος ο Περόν. Πρόεδρος ορίστηκε ο Εδέλμιρο Χουλιάν Φάρελ, φίλος του Περόν, ενώ ο τελευταίος επέστρεψε στη θέση του ως υπουργός Εργασίας, αλλά και ως ο ισχυρότερος άνθρωπος στην κυβέρνηση της Αργεντινής.
Η υποστήριξη του Περόν προερχόταν κυρίως από ανειδίκευτους εργάτες που είχαν μετακινηθεί στα βιομηχανοποιημένα αστικά κέντρα και είχαν ενταχθεί σε συνδικάτα.
Στις 9 Οκτωβρίου 1945, ο Χουάν Περόν συνελήφθη από τους αντιπάλους του εντός της κυβέρνησης, οι οποίοι φοβήθηκαν ότι, αξιοποιώντας την ισχυρή υποστήριξη της βάσης του –η οποία αποτελούνταν σε μεγάλο βαθμό από ανειδίκευτους εργάτες που είχαν πρόσφατα μετακινηθεί από τις αγροτικές περιοχές στα βιομηχανοποιημένα αστικά κέντρα και είχαν ενταχθεί σε συνδικάτα– ο Περόν θα επιχειρούσε κατάληψη της εξουσίας. Εξι ημέρες αργότερα, 250.000 έως 350.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν μπροστά από την Casa Rosada, το κυβερνείο της Αργεντινής, για να απαιτήσουν την απελευθέρωση του Περόν. Στις 11 μ.μ., ο Περόν ανέβηκε στο μπαλκόνι της Casa Rosada και απευθύνθηκε στο πλήθος.
Μετά την ανάρρηση του Περόν στον προεδρικό θώκο, η κυβέρνησή του άρχισε να κυκλοφορεί μια άκρως μυθιστορηματική εκδοχή για τη διαδήλωσης της 17ης Οκτωβρίου, στην οποία η τότε σύντροφός του Εύα Ντουάρτε (αργότερα Περόν) εμφανιζόταν να χτυπάει κάθε πόρτα στο Μπουένος Αιρες για να φέρει τον κόσμο στους δρόμους. Η εκδοχή αυτή έγινε δημοφιλής στην κινηματογραφική μεταφορά του μιούζικαλ Evita του Αντριου Λόιντ Γουέμπερ, ωστόσο, οι ιστορικοί συμφωνούν ότι η περιγραφή αυτή είναι ανακριβής. Την εποχή της φυλάκισης της Περόν, η Εύα ήταν ακόμη ηθοποιός χωρίς πολιτική επιρροή στα εργατικά συνδικάτα. Επιπλέον, δεν ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής στην κινηματογραφική και ραδιοφωνική βιομηχανία. Το μαζικό συλλαλητήριο που απελευθέρωσε τον Περόν από τη φυλακή οργανώθηκε στην πραγματικότητα από διάφορα συνδικάτα, ιδίως από την CGT, η οποία ήταν η κύρια βάση του Περόν.
Στις 18 Οκτωβρίου 1945, μία μέρα μετά την αποφυλάκισή του, ο Περόν παντρεύτηκε την Εύα σε μια διακριτική πολιτική τελετή στο Χουνίν. Στις 9 Δεκεμβρίου 1945 πραγματοποιήθηκε θρησκευτικός γάμος στη Λα Πλάτα.
Πλέον, η δημοτικότητα του Περόν βρισκόταν στα ύψη, εν όψει των εκλογών του 1946. Βέβαια, το πολιτικό κλίμα που προηγήθηκε των εκλογών ήταν έντονα πολωμένο. Οι υποστηρικτές του Περόν, που προέρχονταν κυρίως από το πρόσφατα σχηματισμένο Εργατικό Κόμμα, έκαναν έντονη προεκλογική εκστρατεία με μια πλατφόρμα υπέρ της κοινωνικής δικαιοσύνης και των εργατικών δικαιωμάτων. Η αντιπολίτευση περιλάμβανε συντηρητικούς, σοσιαλιστές, κομμουνιστές και τη Ριζοσπαστική Πολιτική Ενωση.
Η συμμαχία αυτή υποστηρίχθηκε από διάφορα μέλη της οικονομικής ελίτ και από τον πρέσβη των ΗΠΑ στην Αργεντινή, Σπρουλ Μπρέιντεν. Η εμπλοκή του Μπρέιντεν, συμπεριλαμβανομένης της δημοσίευσης μιας επικριτικής «Κυανής Βίβλου», με την οποία κατηγορούσε τον Περόν για συμπάθεια προς τον φασισμό, βρέθηκε στο επίκεντρο μιας σκληρής πολιτικής διαμάχης διαμάχης. Ομως, ο Περόν κατάφερε να στρέψει επιδέξια την κατάσταση προς όφελός του, δίνοντας στις εκλογές τον χαρακτήρα μιας επιλογής μεταξύ του ιδίου και της ξένης παρέμβασης. Μάλιστα, προέβαλε το δίλημμα «Μπρέιντεν ή Περόν», το οποίο βρήκε μεγάλη απήχηση στα εθνικιστικά αισθήματα του πληθυσμού.
Η άνοδος του Περόν στην προεδρία σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής στην πολιτική της Αργεντινής.
Οι εκλογές που διεξήχθησαν στις 24 Φεβρουαρίου 1946 ήταν οι πρώτες ελεύθερες και χωρίς καταναγκασμούς εκλογές στην Αργεντινή από το 1928. Η προσέλευση των ψηφοφόρων ήταν εντυπωσιακή, με περίπου 81,21% των εγγεγραμμένων ψηφοφόρων να προσέρχονται στις κάλπες. Ο Περόν εξασφάλισε μια αδιαμφισβήτητη νίκη, λαμβάνοντας 1.485.468 ψήφους και ποσοστό 53,71%. Ο κύριος αντίπαλός του, ο Χοσέ Ταμπορίνι της Δημοκρατικής Ενωσης, συγκέντρωσε 1.262.630 ψήφους, που αντιστοιχούσαν στο 45,65%. Με βάση αυτό το αποτέλεσμα, ο Περόν έλαβε 304 εκλέκτορες έναντι 72 του Ταμπορίνι. Ο συνασπισμός του Περόν πέτυχε σημαντικές νίκες σε περιοχές-κλειδιά, συμπεριλαμβανομένης της ομοσπονδιακής πρωτεύουσας και επαρχιών όπως το Μπουένος Αιρες, η Καταμάρκα και το Τουκουμάν. Οι νίκες της αντιπολίτευσης περιορίστηκαν σε επαρχίες όπως η Κόρδοβα και η Κοριέντες.
Η άνοδος του Περόν στην προεδρία σηματοδότησε την έναρξη μιας νέας εποχής στην πολιτική της Αργεντινής. Η κυβέρνησή του επικεντρώθηκε στην εκβιομηχάνιση, τα εργασιακά δικαιώματα και τα προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας, με στόχο τη μείωση της ξένης οικονομικής επιρροής και την προώθηση της εθνικής κυριαρχίας. Κεντρικό πρόσωπο στη διακυβέρνησή του ήταν επίσης η σύζυγός του, Εύα Περόν, η οποία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προώθηση του δικαιώματος ψήφου των γυναικών και των πρωτοβουλιών κοινωνικής αρωγής, εδραιώνοντας περαιτέρω τη σχέση του καθεστώτος με την εργατική τάξη και τους φτωχούς. Το περονιστικό κίνημα, το οποίο χαρακτηριζόταν από το μείγμα εθνικισμού, φιλεργατισμού και πολιτικών κοινωνικής πρόνοιας, θα άφηνε ανεξίτηλο σημάδι στο πολιτικό τοπίο της Αργεντινής, επηρεάζοντας την κατεύθυνση της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
