«Εμοιαζε με πίνακα του Μοντιλιάνι που τα χρώματά του είναι ακόμη νωπά…». Με αυτήν τη φράση περιέγραψε κάποτε ο θρυλικός φωτογράφος Σέσιλ Μπίτον την επίσης θρυλική Οντρεϊ Χέπμπορν. Στις 20 Ιανουαρίου 1993, η «έφηβος» του αμερικανικού κινηματογράφου, ενσάρκωση της θηλυκότητας και της κομψότητας, άφησε την τελευταία της πνοή στο σπίτι της στην Ελβετία, σε ηλικία 63 ετών, έπειτα από μάχη με μια σπάνια μορφή καρκίνου.
Γεννηθείσα ως Οντρεϊ Καθλίν Ράστον στις 4 Μαΐου 1929 στις Βρυξέλλες, τα πρώτα της χρόνια σημαδεύτηκαν από κακουχίες: κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, έζησε στην υπό ναζιστική κατοχή Ολλανδία. Αντιμετώπισε και η ίδια την πείνα της εποχής και έγινε μάρτυρας των φρικαλεοτήτων του πολέμου, εμπειρίες που διαμόρφωσαν τη βαθιά ενσυναίσθησή της για τους άλλους και τη μετέπειτα δέσμευσή της σε έργα ανθρωπιστικού χαρακτήρα.
Η ανάδειξή της ξεκίνησε μετά τον πόλεμο, όταν μεταπήδησε από το μπαλέτο στην υποκριτική, αφήνοντας ανεξίτηλο το στίγμα της στο Χόλιγουντ. Το 1953, η ερμηνεία της ως πριγκίπισσα Αν στην ταινία «Διακοπές στη Ρώμη» τής χάρισε το Οσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, καθιερώνοντάς την ως αστέρι του κινηματογράφου. Ακολούθησαν ρόλοι σε εμβληματικές ταινίες όπως το «Πρόγευμα στο Τίφανις», το «Ωραία μου κυρία» και το «Σαμπρίνα», εδραιώνοντας τη θέση της ως θρύλου του Χόλιγουντ. Η κομψότητα ήταν σήμα κατατεθέν της Χέπμπορν, που ενσαρκώθηκε από τη συνεργασία της με τον σχεδιαστή Υμπέρ ντε Ζιβανσί και την έκανε παγκόσμιο είδωλο του στιλ.
Αφού αποσύρθηκε από την ηθοποιία, αφιερώθηκε σε ανθρωπιστικές προσπάθειες και έγινε Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNICEF.
Αλλά ήταν η δουλειά της Χέπμπορν πέρα από την οθόνη που καθόρισε τα τελευταία της χρόνια και διαμόρφωσε την κληρονομιά της. Αφού αποσύρθηκε από την ηθοποιία στα τέλη της δεκαετίας του 1960, αφιερώθηκε σε ανθρωπιστικές προσπάθειες και έγινε Πρέσβειρα Καλής Θέλησης της UNICEF, το 1988. Με αυτόν τον ρόλο, ταξίδεψε σε μερικές από τις πιο φτωχές περιοχές του κόσμου, υπερασπιζόμενη την ευημερία των παιδιών και ευαισθητοποιώντας το κοινό για θέματα όπως ο υποσιτισμός, η σημασία της πρόσβασης σε καθαρό νερό και στην εκπαίδευση. Η ενσυναίσθηση και η ειλικρίνειά της είχαν βαθιά απήχηση παγκοσμίως, αναδεικύοντάς την σε ακούραστη υπέρμαχο των μη προνομιούχων.
Παρά την αρρώστια της, συνέχισε το ανθρωπιστικό της έργο, κάνοντας ταξίδια στη μαστιζόμενη από λιμό Σομαλία.
Οι τελευταίοι μήνες της απέδειξαν την ανθεκτικότητά της. Το 1992, η Χέπμπορν διαγνώστηκε με μια σπάνια μορφή καρκίνου. Παρά την αρρώστιά της, συνέχισε το ανθρωπιστικό της έργο, κάνοντας ταξίδια στη μαστιζόμενη από λιμό Σομαλία και βλέποντας από πρώτο χέρι τις καταστροφικές συνθήκες που επικρατούσαν εκεί. Η αφοσίωσή της στο να βοηθάει τους άλλους παρέμεινε ακλόνητη, ακόμη και όταν αντιμετώπιζε τις δικές της προκλήσεις υγείας.
Ο θάνατος της Χέπμπορν, στις 20 Ιανουαρίου, αποτέλεσε αφορμή για πληθώρα αφιερωμάτων από όλο τον κόσμο. Φίλοι, συνάδελφοι και θαυμαστές της μνημόνευαν όχι μόνο τα καλλιτεχνικά της επιτεύγματα αλλά και την αξιοσημείωτη ευγένεια και την ταπεινότητά της. Ο Γκρέγκορι Πεκ, συμπρωταγωνιστής της στην ταινία «Διακοπές στη Ρώμη», έκανε ένα συγκινητικό τηλεοπτικό αφιέρωμα, διαβάζοντας το αγαπημένο της ποίημα, το «Unending Love» του Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ.
Το σίγουρο είναι πως, είτε γοήτευε το κοινό με τις ερμηνείες της είτε εργαζόταν για την ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου, η Οντρεϊ Χέπμπορν ενσάρκωνε έναν σπάνιο συνδυασμό ταλέντου, κομψότητας και ευαισθησίας. Περισσότερες από τρεις δεκαετίες μετά τον θάνατό της, παραμένει έμπνευση για όλους – μια φωτεινή φιγούρα της οποίας η κληρονομιά συνεχίζει να λάμπει έντονα.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
