Τον χειμώνα του 1814, καθώς οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης αναδιαμόρφωναν τα σύνορά τους μετά τους Ναπολεόντειους Πολέμους, δύο Σκανδιναβοί μονάρχες κατέληξαν σε μια καίρια συμφωνία η οποία θα αναδιαμόρφωνε την περιοχή. Η Συνθήκη του Κιέλου, η οποία υπογράφηκε στις 14 Ιανουαρίου 1814, υποχρέωσε τον Φρειδερίκο ΣΤ΄ της Δανίας να παραχωρήσει το Βασίλειο της Νορβηγίας στον Κάρολο ΧΙΙΙ της Σουηδίας με αντάλλαγμα τη σουηδική Πομερανία και το νησί Ρίγκεν. Για τη Δανία ήταν μια οδυνηρή συνθηκολόγηση, ενώ για τη Σουηδία ένας στρατηγικός θρίαμβος. Για τη Νορβηγία, ήταν μια στιγμή βαθιάς προδοσίας και η σπίθα για έναν παθιασμένο αγώνα ανεξαρτησίας.
Η Συνθήκη του Κιέλου γεννήθηκε από την ήττα. Η Δανία-Νορβηγία, σύμμαχος της ναπολεόντειας Γαλλίας, βρέθηκε στην πλευρά των ηττημένων, καθώς η παλίρροια των Ναπολεόντειων Πολέμων στράφηκε αποφασιστικά υπέρ του Εκτου Συνασπισμού. Ο Φρειδερίκος ΣΤ’, ταλαιπωρημένος από οικονομικές δυσχέρειες και στρατιωτικές ήττες, δεν είχε άλλη επιλογή από το να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Σουηδία, η οποία είχε συνταχθεί με τον Συνασπισμό. Η Σουηδία, υπό την ηγεσία του διαδόχου Καρόλου Ιωάννη (πρώην στρατάρχη της Γαλλίας Ζαν-Μπατίστ Μπερναντότ), ζήτησε αποζημίωση για τις εδαφικές της απώλειες από τη Ρωσία, το 1809. Η απόκτηση της Νορβηγίας, που από καιρό επιθυμούσε η Σουηδία, έγινε το επίκεντρο αυτών των διαπραγματεύσεων.
O Φρειδερίκος ΣΤ΄ ήλπιζε να διατηρήσει την κυριαρχία της Δανίας και να αποτρέψει περαιτέρω εδαφικές απώλειες.
Για τη Δανία, η παραχώρηση της Νορβηγίας ήταν ένα οδυνηρό πλήγμα. Η ένωση της Δανίας και της Νορβηγίας είχε αντέξει για αιώνες, με τους δεσμούς των δύο περιοχών να σφυρηλατούνται μέσω της κοινής μοναρχίας, του πολιτισμού και της ιστορίας. Ωστόσο, μέχρι το 1814, η πίεση του πολέμου και του οικονομικού αποκλεισμού είχε φθείρει αυτούς τους δεσμούς. Με την παραχώρηση της Νορβηγίας, ο Φρειδερίκος ΣΤ΄ ήλπιζε να διατηρήσει την κυριαρχία της Δανίας και να αποτρέψει περαιτέρω εδαφικές απώλειες, επιδεικνύοντας πραγματισμό μπροστά στις γεωπολιτικές πραγματικότητες.
Για τη Σουηδία, η συνθήκη αντιπροσώπευε μια ευκαιρία να εδραιώσει τη θέση της ως μεγάλη δύναμη στη σκανδιναβική περιοχή. Η στρατηγική θέση και οι πόροι της Νορβηγίας θεωρήθηκαν ζωτικά πλεονεκτήματα, ιδίως μετά την απώλεια της Φινλανδίας από τη Ρωσία. Ο Κάρολος ΙΓ΄, ένα γηραιός και σε μεγάλο βαθμό τελετουργικός μονάρχης, άφησε τη διευθέτηση των λεπτομερειών στον φιλόδοξο Κάρολο Ιωάννη, του οποίου η στρατιωτική οξύνοια και η διπλωματική δεινότητα είχαν αναβαθμίσει τη θέση της Σουηδίας στη μεταναπολεόντεια τάξη. Η απόκτηση της Νορβηγίας προοριζόταν όχι μόνο ως αποζημίωση αλλά και ως βήμα προς την ενοποίηση της σκανδιναβικής χερσονήσου υπό τη σουηδική ηγεσία.
Οι Νορβηγοί ηγέτες, εμπνεόμενοι από το πνεύμα της αυτοδιάθεσης που σάρωσε την Ευρώπη, απέρριψαν τους όρους της συνθήκης.
Για τη Νορβηγία, η Συνθήκη του Κιέλου αποτέλεσε σημείο καμπής, καθώς προκάλεσε την οργή και την αποφασιστικότητα του νορβηγικού λαού να διεκδικήσει την ανεξαρτησία του. Η παραχώρηση συμφωνήθηκε χωρίς τη συναίνεση της Νορβηγίας, εντείνοντας την αίσθηση της προδοσίας. Οι Νορβηγοί ηγέτες, εμπνεόμενοι από το πνεύμα της αυτοδιάθεσης που σάρωσε την Ευρώπη, απέρριψαν τους όρους της συνθήκης. Λίγους μήνες αργότερα, τον Μάιο του 1814, η Νορβηγία ανακήρυξε την ανεξαρτησία της και υιοθέτησε το δικό της σύνταγμα στο Eidsvoll. Αν και βραχύβια, αυτή η επιβεβαίωση της κυριαρχίας έδειξε την άρνηση της Νορβηγίας να γίνει απλό πιόνι στις μηχανορραφίες των μεγαλύτερων δυνάμεων.
Τελικά, η αντίσταση της Νορβηγίας οδήγησε σε συμβιβασμό. Η Σύμβαση του Μος τον Αύγουστο του 1814 καθιέρωσε μια προσωπική ένωση μεταξύ της Σουηδίας και της Νορβηγίας, διατηρώντας το σύνταγμα και την αυτονομία της τελευταίας, ενώ αποδέχθηκε τον Κάρολο ΙΓ΄ ως βασιλιά (η προσωπική ένωση είναι ένας συνδυασμός δύο ή περισσότερων μοναρχικών κρατών που έχουν τον ίδιο μονάρχη, ενώ τα σύνορά τους, οι νόμοι και τα συμφέροντά τους παραμένουν διακριτά). Αυτή η ρύθμιση –διαφορετική από την ευθεία προσάρτηση που προέβλεπε η Συνθήκη του Κιέλου– έθεσε τα θεμέλια για την τελική πλήρη ανεξαρτησία της Νορβηγίας το 1905.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
