Στις 6 Ιανουαρίου 1540, ο βασιλιάς της Αγγλίας Ερρίκος Η΄ ετοιμαζόταν για τον τέταρτο κατά σειρά γάμο του. Αυτή τη φορά, σύζυγός του θα γινόταν η Αννα της Κλέβης, μέσω μιας ένωσης με εμφανή πολιτικά κίνητρα, η οποία αργότερα θα έμενε στην ιστορία ως ένας από τους πιο διαβόητους και βραχύβιους γάμους στα χρονικά της αγγλικής μοναρχίας. Ο γάμος ήταν μέρος των προσπαθειών του Ερρίκου να εξασφαλίσει μια στρατηγική συμμαχία ενάντια στην αυξανόμενη δύναμη των καθολικών εθνών όπως η Γαλλία και η Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Ωστόσο, η ένωση διαλύθηκε γρήγορα λόγω της προσωπικής δυσαρέσκειας του Ερρίκου και των πολιτικών μετατοπίσεων, με αποκορύφωμα την ακύρωση του γάμου μόλις έξι μήνες αργότερα.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1530, ο Ερρίκος Η΄ βρισκόταν σε επισφαλή θέση. Εχοντας αποσχιστεί από τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και ιδρύσει την Εκκλησία της Αγγλίας, είχε αποξενωθεί από τις καθολικές δυνάμεις στην Ευρώπη. Το διαζύγιό του από την πρώτη του σύζυγο, την Αικατερίνη της Αραγωνίας, και οι μετέπειτα γάμοι του με την Αννα Μπολέιν (η οποία εκτελέστηκε το 1536) και την Τζέιν Σέιμουρ (η οποία πέθανε λίγο μετά τη γέννα το 1537) άφησαν την Αγγλία διπλωματικά απομονωμένη. Για να το αντιμετωπίσει αυτό, ο Ερρίκος αναζήτησε μια γαμήλια συμμαχία με ένα προτεσταντικό έθνος.
Ο Τόμας Κρόμγουελ, ο κύριος υπουργός του Ερρίκου, πρότεινε συμμαχία με το Δουκάτο της Κλέβης, ένα γερμανικό προτεσταντικό κράτος. Η Αννα, αδελφή του δούκα Βίλχελμ της Κλέβης, προτάθηκε ως κατάλληλη νύφη. Οι διαπραγματεύσεις άρχισαν και ο Ερρίκος συμφώνησε στον γάμο αφού είδε ένα κολακευτικό πορτρέτο της Αννας που ζωγράφισε ο Χανς Χόλμπαϊν ο νεότερος.
Η πρώτη συνάντηση ήταν καταστροφική και ο Ερρίκος φέρεται να απογοητεύτηκε από την εμφάνιση και τη συμπεριφορά της.
Η Αννα έφτασε στην Αγγλία τον Δεκέμβριο του 1539, αλλά η πρώτη συνάντηση του Ερρίκου μαζί της ήταν καταστροφική. Σύμφωνα με ιστορικές αναφορές, ο Ερρίκος φέρεται να απογοητεύτηκε από την εμφάνιση και τη συμπεριφορά της Αννας, δηλώνοντας χαρακτηριστικά: «Δεν μου αρέσει!». Παρά τις προσωπικές του αμφιβολίες, η πολιτική πίεση τον ανάγκασε να προχωρήσει στον γάμο, ο οποίος πραγματοποιήθηκε στις 6 Ιανουαρίου 1540, στο Παλάτι της Πλακεντίας στο Γκρίνουιτς.
Ο γάμος είχε από την αρχή δυσκολίες. Ο Ερρίκος βρήκε την Αννα μη ελκυστική και ισχυρίστηκε ότι δεν μπορούσαν να ολοκληρώσουν την ένωσή τους. Κεκλεισμένων των θυρών την αποκαλούσε «φοράδα της Φλάνδρας», έναν υποτιμητικό όρο που αντανακλούσε τη δυσαρέσκειά του. Εν τω μεταξύ, η Αννα, μη εξοικειωμένη με τα έθιμα και την πολιτική της αγγλικής αυλής, πάσχιζε να προσαρμοστεί στον νέο της ρόλο ως βασίλισσα.
Το καλοκαίρι του 1540, η απογοήτευση του Ερρίκου για τον γάμο, σε συνδυασμό με τις μεταβαλλόμενες πολιτικές συμμαχίες, τον οδήγησε να ζητήσει την ακύρωσή του. Κατά σύμπτωση, η Αννα δεν εξέφρασε καμία αντίρρηση για τον τερματισμό του γάμου, και αυτός ακυρώθηκε στις 9 Ιουλίου 1540, με την αιτιολογία της μη ολοκλήρωσης της σχέσης, καθώς και ενός προηγούμενου αρραβώνα της Αννας με άλλον ευγενή.
Της χορηγήθηκε γενναιόδωρος διακανονισμός και της δόθηκε ο τιμητικός τίτλος «Η αγαπημένη αδελφή του βασιλιά».
Η συναίνεση της Αννας στην ακύρωση λειτούργησε υπέρ της. Της χορηγήθηκε ένας γενναιόδωρος διακανονισμός, που περιελάμβανε διάφορα κτήματα, και της δόθηκε ο τιμητικός τίτλος «Η αγαπημένη αδελφή του βασιλιά» (The King’s beloved sister). Σε αντίθεση με τις άλλες συζύγους του Ερρίκου, η Αννα διατήρησε μια εγκάρδια σχέση μαζί του και παρέμεινε στην Αγγλία για το υπόλοιπο της ζωής της. Ανέπτυξε μάλιστα φιλίες με τα παιδιά του Ερρίκου, ιδιαίτερα με την πριγκίπισσα Μαρία.
Τελικά, η Αννα έζησε περισσότερο από τον Ερρίκο και όλες τις άλλες συζύγους του, πεθαίνοντας το 1557, σε ηλικία 41 ετών. Κηδεύτηκε με βασιλικές τιμές στο Αβαείο του Γουεστμίνστερ.
Πάντως, ο γάμος με την Αννα της Κλέβης θεωρείται συχνά πολιτικό σφάλμα του Ερρίκου Η΄, αλλά και απόδειξη της προσαρμοστικότητας και του πραγματισμού της Αννας. Ενώ ο γάμος ήταν αποτυχημένος, η Αννα κατάφερε να εξασφαλίσει το μέλλον της σε μια επικίνδυνη και ασταθή αυλή, αποφεύγοντας την τραγική μοίρα της Αννας Μπολέιν και της Αικατερίνης Χάουαρντ.
Για τον Ερρίκο, η ακύρωση σηματοδότησε ένα σημείο καμπής στη βασιλεία του. Οδήγησε στην πτώση του Τόμας Κρόμγουελ, ο οποίος εκτελέστηκε τον Ιούλιο του 1540, κυρίως λόγω του ρόλου του στη διευθέτηση του γάμου. Ο επόμενος γάμος του Ερρίκου με την Αικατερίνη Χάουαρντ αργότερα το ίδιο έτος κατέληξε σε σκάνδαλο και εκτέλεση, αμαυρώνοντας περαιτέρω τη ζοφερή του κληρονομιά.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
