Η συγκρότηση της Βαλκανικής Συμμαχίας μεταξύ Σερβίας, Βουλγαρίας, Ελλάδας και Μαυροβουνίου το 1912, υπήρξε αποτέλεσμα επενέργειας πολλών παραγόντων. Οι κυριότεροι από αυτούς ήταν η πολιτική εκτουρκισμού που ασκούσαν οι Νεότουρκοι στους μη μουσουλμανικούς πληθυσμούς, η άρση των επιφυλάξεων των Βρετανών για το ενδεχόμενο διάλυσης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μετά το 1907, όταν επιτεύχθηκε η βρετανο-ρωσική προσέγγιση, η ήττα των Οθωμανών στον ιταλο-οθωμανικό πόλεμο του 1911-1912, η επιστροφή της Ρωσίας στις βαλκανικές υποθέσεις μετά την αποτυχημένη εμπλοκή της στην Απω Ανατολή και οι εξεγέρσεις των Αλβανών κατά το 1910 και το 1911.
Ο αλβανικός εθνικισμός αναπτύχθηκε αρχικά ως αντίδραση των Αλβανών στην εδαφική συρρίκνωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έναντι των κυρίαρχων βαλκανικών κρατών κατά τον 19ο αιώνα. Η πρώτη πολιτική εκδήλωση του αλβανικού εθνικισμού έλαβε χώρα το 1878, όταν ιδρύθηκε η Λίγκα της Πριζρένης, εν μέσω των ραγδαίων εξελίξεων της Ανατολικής Κρίσης. Ωστόσο, το αποτύπωμά της στις εξελίξεις ήταν μηδαμινό. Εως το Συνέδριο του Βερολίνου (Ιούλιος 1878), δεν είχε σημειωθεί κάποια αλβανική πνευματική αναγέννηση και το αλβανικό εθνικό κίνημα δεν διακρινόταν για τη συνεκτικότητά του. Εν ολίγοις, η ευρωπαϊκή διπλωματία και η κοινή γνώμη δεν γνώριζε για τους Αλβανούς. Είναι γνωστή, άλλωστε, η φράση που αποδίδεται στον «σιδηρούν καγκελάριο» της Γερμανίας, Οτο φον Μπίσμαρκ, ο οποίος δήλωσε στη διάρκεια του Συνεδρίου του Βερολίνου ότι «δεν υπάρχει αλβανικό έθνος».
Οι Αλβανοί προσδοκούσαν την αποκέντρωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ελπίζοντας στην ίδρυση αλβανικού κράτους.
Η Επανάσταση των Νεοτούρκων (1908) έδωσε μια νέα δυναμική στο αλβανικό εθνικό κίνημα. Οι Αλβανοί αξιωματικοί προσχώρησαν στο κίνημα προσδοκώντας την αποκέντρωση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Μακροπρόθεσμα ήλπιζαν στην ίδρυση ενός αλβανικού κράτους. Στις εκλογές του Δεκεμβρίου του 1908 εξελέγησαν 26 Αλβανοί βουλευτές στην οθωμανική Βουλή. Από τους Αλβανούς πολιτικούς αυτής της περιόδου ξεχώρισε ο Ισμαήλ Κεμάλ Βλόρα. Επρόκειτο για γόνο της πλούσιας οικογένειας Βλόρα από την Αυλώνα, ο οποίος, αφού σπούδασε στη Ζωσιμαία Σχολή των Ιωαννίνων, σταδιοδρόμησε στον διοικητικό μηχανισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Μετά την άρνηση των Νεότουρκων να ικανοποιήσουν τα αιτήματα των Αλβανών, για ίδρυση αλβανικών σχολείων και φοροελαφρύνσεις, οι τελευταίοι εξεγέρθηκαν (1910-1911). Υπέβαλαν τότε στην Υψηλή Πύλη έναν κατάλογο με τις απαιτήσεις τους, οι οποίες αφορούσαν στη διοικητική αποκέντρωση των διεκδικούμενων από τους ίδιους βιλαετίων (Ιωαννίνων, Κοσόβου, Σκόδρας και Μοναστηρίου). Τον Αύγουστο του 1912 σημειώθηκε νέα εξέγερση και ακολούθησε μακρά συζήτηση μεταξύ των ηγετών τους και της Πύλης για την επίτευξη ενός συμβιβασμού. Οι απειλές των Αλβανών για κατάληψη της Θεσσαλονίκης επιτάχυναν την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου εκ μέρους της Βαλκανικής Συμμαχίας.
Οι απειλές των Αλβανών για κατάληψη της Θεσσαλονίκης επιτάχυναν την κήρυξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου.
Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, οι Αλβανοί πολέμησαν στο πλευρό των Οθωμανών. Η συντριπτική ήττα των οθωμανικών δυνάμεων εξανέμισε κάθε ελπίδα για την παραχώρηση προνομίων εκ μέρους της Πύλης στους Αλβανούς στις διεκδικούμενες από εκείνους διοικητικές περιφέρειες. Τον Νοέμβριο του 1912, Αλβανοί φυγάδες υπό τον Ισμαήλ Κεμάλ, ο οποίος είχε διαφύγει στο εξωτερικό μετά τη σύγκρουσή του με τους Νεοτούρκους, συνήλθαν στο Βουκουρέστι και αποφάσισαν τη σύγκλιση Εθνοσυνέλευσης για την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας ενός αλβανικού κράτους. Στη συνέχεια, ο Ισμαήλ Κεμάλ μετέβη στη Βιέννη όπου, μετά από συνάντησή του με τον υπουργό Εξωτερικών, κόμη Μπέρχτολντ, εξασφάλισε τη διπλωματική υποστήριξη των Αυστριακών για τα σχέδιά του.
Ο Ισμαήλ Κεμάλ έφθασε στην Αυλώνα διαμέσου της Τεργέστης. Στις 28 Νοεμβρίου 1912 η αλβανική Εθνοσυνέλευση, η οποία αποτελείτο από 37 αντιπροσώπους, ανακήρυξε την ανεξαρτησία της Αλβανίας και στη συνέχεια σχηματίστηκε κυβέρνηση υπό τον Ισμαήλ Κεμάλ. Εκείνος φρόντισε να ενημερώσει τις κυβερνήσεις των Μεγάλων Δυνάμεων καθώς και των βαλκανικών κρατών για τις πρόσφατες εξελίξεις. Ωστόσο, δεν ήλεγχε παρά μόνο την περιοχή γύρω από την Αυλώνα. Την ίδια ημέρα που οι Αλβανοί κήρυξαν την ανεξαρτησία τους, οι Σέρβοι εισήλθαν στο Δυρράχιο, ενώ οι Μαυροβούνιοι πολιορκούσαν τη Σκόδρα και οι Ελληνες τα Ιωάννινα. Στη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου, ο ελληνικός στρατός απελευθέρωσε το Αργυρόκαστρο, την Κορυτσά και άλλες κωμοπόλεις και χωριά της Βορείου Ηπείρου. Τελικά, το ζήτημα της ίδρυσης αλβανικού κράτους αφέθηκε προς διευθέτηση από τις Μεγάλες Δυνάμεις.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
