Λίγες είναι οι προσωπικότητες που έχουν επηρεάσει σε τέτοιον βαθμό την επιστήμη που υπηρετούσαν όσο ο Κάρολος Δαρβίνος. Θεωρείται ο θεμελιωτής της θεωρίας της εξέλιξης, η οποία προκάλεσε αρχικά ανάμεικτες αντιδράσεις από την επιστημονική κοινότητα και την κοινωνία των πολιτών. Στην εποχή μας, βέβαια, οι θεωρίες του κατέχουν κεντρική θέση στην επιστήμη της βιολογίας, αφού εμπλουτίστηκαν με νέα στοιχεία από τη σύγχρονη έρευνα.
Ο Κάρολος Δαρβίνος γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1809 στο Σρούσμπερι του Ηνωμένου Βασιλείου. Ο πατέρας του, Ρόμπερτ, ήταν γιατρός, γεγονός το οποίο επηρέασε τον ίδιο στη μετέπειτα ζωή του. Ο Κάρολος πέρασε μεγάλο μέρος του ελεύθερου χρόνου του κατά τα νεανικά του χρόνια βοηθώντας τον πατέρα του στη θεραπεία των αρρώστων της περιοχής. Κατά τη διάρκεια των σπουδών του έδειξε ενδιαφέρον για τη μελέτη της φυσικής ιστορίας, της γεωλογίας, των μαθηματικών, της φυσικής και της θεολογίας, δυσαρεστώντας τον πατέρα του, ο οποίος επιθυμούσε να ακολουθήσει ο γιος του το επάγγελμα του γιατρού.
Το 1831 επιβιβάστηκε στο «HMS Beagle» για ένα ταξίδι που θα του άλλαζε τη ζωή.
Το 1831 επιβιβάστηκε στο «HMS Beagle» για ένα ταξίδι που θα του άλλαζε τη ζωή. Σκοπός του ταξιδιού ήταν η εξερεύνηση των ακτών της Νοτίου Αμερικής. Στη διάρκειά του, ο Δαρβίνος μελέτησε μια μεγάλη ποικιλία γεωλογικών δειγμάτων, απολιθώματα και ζώντες οργανισμούς συναντώντας, παράλληλα, πολλούς διαφορετικούς λαούς, ιθαγενείς και Ευρωπαίους αποίκους. Συγκέντρωσε, επίσης, μεγάλο αριθμό δειγμάτων από τα μέρη που επισκέφθηκε, επιδεικνύοντας τρομερή μεθοδικότητα κατά τη συλλογή και καταγραφή τους. Ιδιαίτερη σημασία είχαν οι παρατηρήσεις του για τα νησιά Γκαλαπάγκος, όπου μελέτησε τα χαρακτηριστικά διάφορων ειδών, όπως των σπίνων, συνειδητοποιώντας τις διαφορές που υπήρχαν μεταξύ τους ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ζούσαν. Αυτές οι παρατηρήσεις αποτέλεσαν τη βάση για την ανάπτυξη των μεταγενέστερων θεωριών του.
Στις 24 Νοεμβρίου 1859 κυκλοφόρησε το έργο του με τίτλο «Η Καταγωγή των Ειδών» (On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or The Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life). Σε αυτό, ο Δαρβίνος παρουσίασε τη θεωρία της φυσικής επιλογής, με την οποία εξήγησε τον τρόπο που εξελίσσονται τα είδη με την πάροδο του χρόνου.
Η βασική ιδέα ήταν ότι οι οργανισμοί που είναι καλύτερα προσαρμοσμένοι στο περιβάλλον τους, έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν και να αναπαραχθούν. Τα χαρακτηριστικά στοιχεία που αυξάνουν την προσαρμοστικότητά τους, μεταβιβάζονται στις επόμενες γενιές, οδηγώντας σταδιακά στην εμφάνιση νέων ειδών.
Οι θεωρίες του δεν άλλαξαν μόνο τα δεδομένα της Βιολογίας, αλλά επηρέασαν το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης.
Οι θεωρίες του Δαρβίνου έφεραν μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη ζωή, αναδεικνύοντας τη σημασία της επιστημονικής παρατήρησης και της εμπειρικής μεθόδου. Σύμφωνα με μελετητές του έργου του Δαρβίνου, οι θεωρίες του δεν άλλαξαν μόνο τα δεδομένα της βιολογίας, αλλά επηρέασαν το σύνολο της ανθρώπινης γνώσης διεισδύοντας σε τομείς όπως η οικολογία, η βιογεωγραφία, η ανοσοβιολογία, η ιατρική, η ψυχολογία, η λογική, η ηθική, η οικονομία, η γλωσσολογία, η φιλοσοφία, η λογοτεχνία, η κοινωνιοβιολογία και η θρησκεία.
Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης
