Σαν Σήμερα: 14 Σεπτεμβρίου 786 – Η «Νύχτα των Τριών Χαλίφηδων»

Σαν Σήμερα: 14 Σεπτεμβρίου 786 – Η «Νύχτα των Τριών Χαλίφηδων»

Το βράδυ της 14ης Σεπτεμβρίου πέθανε ο τέταρτος Αββασίδης χαλίφης ανοίγοντας τον δρόμο για την άνοδο του πέμπτου, Χαρούν αλ-Ρασίντ, ωστόσο, τις ίδιες ώρες γεννήθηκε ο γιος του τελευταίου και μελλοντικός χαλίφης, αλ-Μαμούν

2' 34" χρόνος ανάγνωσης

Η συγκεκριμένη ημερομηνία είναι γνωστή ως η «Νύχτα των Τριών Χαλίφηδων» για το χαλιφάτο των Αββασιδών. Το όνομα του χαλιφάτου προέρχεται από τον θείο του Προφήτη Μωάμεθ, αλ-Αμπάς.

Από το 718 περίπου, τα μέλη της οικογένειάς του επιδίωξαν να αποκτήσουν τον έλεγχο από τους Ομεϋάδες ενός από τα τέσσερα μεγάλα ισλαμικά χαλιφάτα τα οποία ιδρύθηκαν μετά τον θάνατο του Μωάμεθ, πετυχαίνοντας να έχουν την υποστήριξη των Σιιτών Αράβων και των Περσών στο Χορασάν. Η εξέγερσή τους έλαβε χώρα το 747 και τελικά πέτυχαν να επιβληθούν τρία χρόνια αργότερα.

Υπό τους Αββασίδες, το χαλιφάτο εισήλθε σε νέα φάση. Αντί να επικεντρωθεί, όπως είχαν κάνει οι Ομεϋάδες, στη Δύση, το χαλιφάτο στράφηκε προς τα ανατολικά. Η πρωτεύουσα μεταφέρθηκε στη νέα πόλη της Βαγδάτης, η οποία έμοιαζε περισσότερο με τη Βενετία παρά με πόλη της ερήμου. Διάφορα περίπτερα κοσμούσαν τις όχθες του ποταμού Τίγρη και οι σημαντικές οικογένειες του χαλιφάτου διασκέδαζαν σε μεγάλους χώρους αναψυχής.

Η Βαγδάτη ήταν το κέντρο της τέχνης, της μουσικής, και της υποδοχής σε όλες τις θρησκείες. Σε μεγάλο βαθμό η ανάπτυξη αυτή οφειλόταν και στον ρόλο της στους μεγάλους εμπορικούς δρόμους της εποχής: τον δρόμο του μεταξιού από την Κίνα, τους ναυτικούς δρόμους μέσω των οποίων μεταφέρονταν από την Ανατολή κινεζικό τσάι, ινδονησιακά μπαχαρικά, τροπικά σκληρά ξύλα και ινδικό ελεφαντόδοντο, καθώς και εκείνους που ξεκινούσαν από τη νότια Αραβία αφορώντας το λιβάνι και το μύρο. Επαφές υπήρχαν όμως και με τον Bορρά (απ’ όπου κατέφθαναν άλογα και γούνα), με τη Δύση, την Αφρική (απ’ όπου προέρχονταν σκλάβοι, χαλκός, ελεφαντόδοντο, δέρματα και πολύτιμοι λίθοι), καθώς και με την Κωνσταντινούπολη.

Σημείο αναφοράς στην ιστορία του χαλιφάτου μπορεί να θεωρηθεί η στιγμή του θανάτου του τέταρτου Αββασίδη χαλίφη αλ-Χάντι, στις 14 Σεπτεμβρίου 786. Το βράδυ αυτό ονομάστηκε «Νύχτα των Τριών Χαλίφηδων» καθώς, από τη μια πλευρά, πέθανε ο τέταρτος χαλίφης ανοίγοντας τον δρόμο για την άνοδο του πέμπτου χαλίφη, Χαρούν αλ-Ρασίντ. Ταυτόχρονα, όμως, τις ίδιες ώρες, γεννήθηκε ο γιος του τελευταίου και μελλοντικός χαλίφης, ο αλ-Μαμούν. Ο αλ-Ρασίντ κυβέρνησε από το 786 έως το 809. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησής του, ιδρύθηκε η θρυλική βιβλιοθήκη Μπαΐτ αλ-Χικμά (Οίκος της Σοφίας) στη Βαγδάτη, η οποία συνέχιζε να αναπτύσσεται ως κέντρο γνώσης, πολιτισμού και εμπορίου. Παρά τον εμφύλιο πόλεμο με τον αδελφό του και διάφορες εξεγέρσεις των τοπικών πολέμαρχων ενάντια στον κεντρικό έλεγχο, οι τρεις χαλίφηδες της νύχτας της 14ης Σεπτεμβρίου ήταν και αυτοί που θα ανύψωναν το κύρος και τη δύναμη του χαλιφάτου, προωθώντας το εμπόριο, τη βιοτεχνία, τις τέχνες και τις επιστήμες.

Η δύναμη των Αββασιδών άρχισε να μειώνεται κυρίως από τον 10ο αιώνα με την είσοδο μη μουσουλμάνων Βερβέρων, Σλάβων και ιδιαίτερα Τούρκων μισθοφόρων. Οι Ιρανοί Μπουγίδες εισήλθαν στη Βαγδάτη το 945, απαιτώντας από τον χαλίφη αλ-Μουστακφί (944–946) να τους αναγνωρίσει ως τους μοναδικούς άρχοντες της επικράτειας. Το 1055, η επικράτεια των Αββασιδών κυριεύτηκε από τους Σελτζούκους, οι οποίοι ενώ πήραν όση εξουσία είχε αφεθεί στον χαλίφη, σεβάστηκαν τη θέση του σε επίπεδο τίτλου. Το τέλος θα ερχόταν το 1258, οπότε και η δυναστεία έπεσε ολοκληρωτικά, κατά την πολιορκία της Βαγδάτης από τους Μογγόλους.

Επιμέλεια στήλης: Μυρτώ Κατσίγερα, Βασίλης Μηνακάκης, Αντιγόνη-Δέσποινα Ποιμενίδου, Αθανάσιος Συροπλάκης

comment-below Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή

Editor’s Pick

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ

MHT