Στο μικροσκόπιο των νομικών υπηρεσιών του υπουργείου Εργασίας βρίσκεται πλέον η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (ΔΕΕ) όσον αφορά την οδηγία 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς, που έχει ενσωματωθεί στη χώρα μας με τον νόμο 5163/2024.
Να σημειωθεί ότι η απόφαση του Ευρωδικαστηρίου ακύρωσε δύο διατάξεις της οδηγίας 2022/2041: το μέρος με τα κριτήρια, που υποχρεώνει τα κράτη-μέλη με νομοθετημένο κατώτατο μισθό να λαμβάνουν συντονισμένα, συγκεκριμένα κριτήρια (όπως αγοραστική δύναμη, παραγωγικότητα κ.λπ.) κατά τον καθορισμό – αναπροσαρμογή του μισθού. Και επίσης, το τμήμα της οδηγίας που απαγορεύει τη μείωση του κατώτατου μισθού σε κράτη που ο μισθός αναπροσαρμόζεται βάσει κάποιου αυτόματου μηχανισμού.
Αυτό σημαίνει ότι ο νόμος 5163/2024, που επικαλείται αυτές τις «απαρέγκλιτες υποχρεώσεις», ενδέχεται να αντιμετωπίσει προκλήσεις στην εφαρμογή του και θα χρειαστεί να εξασφαλιστεί ότι το εθνικό πλαίσιο δεν βασίζεται αποκλειστικά στα μέρη της οδηγίας που κρίθηκαν υπερβολικά παρεμβατικά.
Εγκυροι νομικοί κύκλοι, πάντως, τονίζουν ότι ένας από τους πιο σημαντικούς πυλώνες του νόμου 5163/2024 είναι η προώθηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων, στόχος που περιλαμβάνεται στην κοινοτική οδηγία και διατηρείται σε ισχύ και μετά την απόφαση του Ευρωδικαστηρίου. Δεν αποκλείουν, βεβαίως, να απαιτηθούν πιθανές νομοθετικές – κανονιστικές ρυθμίσεις στο μέλλον για να αποφευχθούν νομικές αμφισβητήσεις και να εξασφαλιστεί ότι η εφαρμογή φέρνει τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Αλλωστε, σύμφωνα με τον νόμο, για τα έτη 2025-2027 ο κατώτατος μισθός θα καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη γνωμοδοτήσεις από επιτροπή διαβούλευσης και επιτροπή εμπειρογνωμόνων. Από το 2028 και μετά ο νόμος προβλέπει έναν «μαθηματικό τύπο» αντίστοιχο με αυτόν που ισχύει στη Γαλλία από τη δεκαετία του ’70 για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού και λαμβάνει υπόψη τη μεταβολή του κόστους ζωής (για τα νοικοκυριά του χαμηλότερου εισοδηματικού 20%) και τη μεταβολή της αγοραστικής δύναμης των γενικών μισθών. Αν και το ΔΕΕ ακύρωσε τις «υποχρεωτικές» ευρωπαϊκές κατευθύνσεις (κριτήρια) για το πώς τα κράτη-μέλη πρέπει αποκλειστικά να καθορίζουν και να προσαρμόζουν τον κατώτατο μισθό, σύμφωνα με πληροφορίες, η αρχική εκτίμηση νομικών κύκλων είναι ότι δεν θα υπάρξει πρόβλημα, γιατί τα κριτήρια που αναφέρονται στον νόμο δεν είναι υποχρεωτικά αλλά ενδεικτικά. Οσο για τη ρήτρα που περιορίζει τη δυνατότητα μείωσης, εκτιμούν ότι ούτε και σε αυτό το σημείο θα υπάρξει πρόβλημα, καθώς στο εθνικό μας δίκαιο υπάρχει ρητή αναφορά σε δυνατότητα μείωσης του κατώτατου μισθού, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι και έπειτα από απόφαση των κοινωνικών εταίρων.
