Στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας θα πρέπει να υποβάλει ο εργοδότης την ατομική συμφωνία που θα περιλαμβάνει την αποδοχή του εργαζομένου να εφαρμοστεί πρόγραμμα διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Αυτό διευκρινίζεται από το υπουργείο Εργασίας προς τη Διεύθυνση Προγραμματισμού και Συντονισμού Εργασιακών Σχέσεων της Επιθεώρησης Εργασίας. Και ξεκαθαρίζεται, ότι με βάση και τις πρόσφατες αλλαγές στη διευθέτηση, που επιτρέπουν την προσαρμογή των ωρών εργασίας σε περιόδους αυξημένης και μειωμένης απασχόλησης, ώστε ο μέσος όρος εβδομαδιαίας εργασίας να παραμένει σταθερός, η περίοδος αναφοράς μπορεί να είναι ακόμη και η εβδομάδα. Παράλληλα, επιβεβαιώνεται ότι, ενώ κατά την περίοδο αυξημένης απασχόλησης η ημερήσια εργασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τις δέκα ώρες, κατά τις μειωμένες περιόδους εργασίας μπορεί να πραγματοποιούνται υπερωρίες.
Να σημειωθεί ότι κατά τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας ο μέσος όρος των ωρών εβδομαδιαίας εργασίας καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς, στις οποίες δεν περιλαμβάνονται οι ώρες της υπερεργασίας και των νόμιμων υπερωριών που τυχόν θα πραγματοποιηθούν κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης, παραμένει στις 40 ώρες ή αν εφαρμόζεται μικρότερο συμβατικό ωράριο παραμένει στον αριθμό ωρών του μικρότερου αυτού ωραρίου. Σε περίπτωση που συνυπολογιστούν οι πραγματοποιηθείσες ώρες υπερεργασίας και νόμιμης υπερωρίας, ο ανωτέρω μέσος όρος δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 48 ώρες εβδομαδιαίως (επίσης καθ’ όλη την περίοδο αναφοράς).
Οι κανόνες περί υποχρεωτικής ανάπαυσης έχουν εφαρμογή τόσο στην αυξημένη όσο και στη μειωμένη περίοδο απασχόλησης.
Πώς υιοθετείται:
• Σε συλλογικό επίπεδο: Με συλλογικές συμβάσεις – συμφωνίες μεταξύ εργοδότη και συνδικαλιστικής οργάνωσης, συμβουλίου εργαζομένων ή ένωσης προσώπων.
• Σε ατομικό επίπεδο: Μέσω έγγραφης ατομικής συμφωνίας αν δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση ή συμβούλιο εργαζομένων ή ένωση προσώπων ή αν δεν επιτευχθεί συμφωνία σε συλλογικό επίπεδο.
Επισημαίνεται ότι προκειμένου το σύστημα διευθέτησης να μπορεί να συμφωνηθεί με ατομική συμφωνία εργοδότη – εργαζομένου, δεν αρκεί η έλλειψη συνδικαλιστικής οργάνωσης, αλλά πρέπει να μην υπάρχει ούτε συμβούλιο εργαζομένων ούτε ένωση προσώπων ή να μην έχει επιτευχθεί σχετική συμφωνία.
Διοικητικές υποχρεώσεις προς τις Αρχές:
Οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις και συμφωνίες υποβάλλονται ηλεκτρονικά στο σύστημα «Εργάνη» μέσω του Εντύπου Ε10. Οι υπόλοιπες συλλογικές συμβάσεις εργασίας κατατίθενται στην κεντρική υπηρεσία του υπουργείου Εργασίας. Σημειώνεται ότι με επιχειρησιακές και κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας επιτρέπεται να καθορίζεται διαφορετικό σύστημα διευθέτησης, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κλάδου ή της επιχείρησης.
Οι ατομικές συμφωνίες, δεδομένου ότι μέχρι στιγμής δεν καθίσταται δυνατή η ηλεκτρονική γνωστοποίησή τους μέσω «Εργάνη ΙΙ», σύμφωνα με πρόσφατες διευκρινίσεις του υπουργείου Εργασίας γνωστοποιούνται στην κατά τόπο αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας. Επιπλέον, οι εργοδότες υποβάλλουν ψηφιακή οργάνωση του χρόνου εργασίας για όλη την περίοδο αναφοράς, αντιστοίχως με τα όσα έχουν συμφωνηθεί στη συμφωνία διευθέτησης (αρχικό πρόγραμμα διευθέτησης του χρόνου εργασίας). Τυχόν αλλαγές ή τροποποιήσεις οργάνωσης του χρόνου εργασίας επιτρέπονται εφόσον εναρμονίζονται με το πλαίσιο της συμφωνίας των μερών.
Υπογραμμίζεται παράλληλα ότι ο εργαζόμενος έχει δικαίωμα να αρνηθεί την παροχή της επιπλέον εργασίας εφόσον η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη και τα χρηστά ήθη. Αυτή η άρνηση του εργαζομένου να παράσχει επιπλέον εργασία δεν συνιστά λόγο καταγγελίας της εργασιακής σχέσης.
Επίσης, αν για οποιονδήποτε λόγο, ιδίως εξαιτίας παραίτησης ή απόλυσης του εργαζομένου, δεν εφαρμόζεται ή δεν ολοκληρώνεται η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, έχουν πλήρη εφαρμογή όλες οι προστατευτικές διατάξεις που καθορίζουν τις συνέπειες της υπέρβασης του ημερήσιου και εβδομαδιαίου ωραρίου εργασίας.
Τέλος, στην περίπτωση που λυθεί η σύμβαση εργασίας πριν από τη λήψη, εν όλω ή εν μέρει, του χρονικού αντισταθμίσματος που προβλέπεται κατά την περίοδο της μειωμένης απασχόλησης, ο εργαζόμενος λαμβάνει, κατά τη λύση, αποζημίωση για τις υπερβάλλουσες ώρες που έχει απασχοληθεί, σύμφωνα με τον νόμο.
