Ερωτήματα για την ακρίβεια των στοιχείων όσον αφορά τις υπερωρίες των εργαζομένων στον τουρισμό, που προκύπτουν από τον τρόπο εφαρμογής του μέτρου της ψηφιακής κάρτας εργασίας, προκαλεί η ανακοίνωση των στοιχείων του πληροφοριακού συστήματος «Εργάνη» για τον Μάιο του 2025. Σύμφωνα με αυτά, στον κλάδο του τουρισμού σημειώθηκε αύξηση 1.055% τον Μάιο του 2025 έναντι του Μαΐου του 2024. Επίσης, είχε προηγηθεί αύξηση των υπερωριών κατά 637% τον Μάρτιο. Από την πλευρά του το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μιλάει για μεγάλη επιτυχία του μέτρου. Ωστόσο οι ξενοδόχοι αλλά και άλλοι κλάδοι όπως της εστίασης διατυπώνουν σημαντικά επιχειρήματα σύμφωνα με τα οποία η εικόνα αυτή είναι στρεβλή, διότι δεν αποτυπώνει τις ιδιαιτερότητες της απασχόλησης στον κλάδο. Για τον σκοπό αυτό, άλλωστε, τόσο η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (ΠΟΞ) όσο και άλλοι φορείς και ινστιτούτα του τουρισμού έχουν ζητήσει επανειλημμένως από το υπουργείο Εργασίας ενδελεχή ενημέρωση για τον ακριβή τρόπο υπολογισμού της υπερωριακής απασχόλησης.
Και αυτό διότι θέλουν να βεβαιωθούν με επίσημο τρόπο «ότι στον υπολογισμό αυτό δεν περιλαμβάνεται ούτε η υπερεργασία, η οποία μέχρι πρότινος αν και αμειβόταν και ασφαλιζόταν, δεν εμφανιζόταν στο σύστημα «Εργάνη», ούτε ο χρόνος διαλείμματος, που δεν θεωρείται χρόνος εργασίας». Χωρίς αυτά τα βασικά δεδομένα, δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ασφάλεια ούτε ο όγκος ούτε το εύρος των πραγματικών υπερωριών, εξηγεί η ΠΟΞ.
Μιλάει μάλιστα για άνευ σημασίας αύξηση, ακόμα κι αν τα στοιχεία είναι αντιπροσωπευτικά. Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε ανακοίνωση της ομοσπονδίας, «ακόμα και αν δεχθούμε πως πραγματοποιήθηκαν 45.000 ώρες υπερωρίας, αξίζει να εξετάσουμε το μέγεθος αυτό σε πραγματική βάση. Αν λάβουμε υπόψη ότι ο αριθμός των εργαζομένων στα ξενοδοχεία ξεπερνάει τους 220.000, ακόμα και αν υποθέσουμε ότι τον Απρίλιο εργάζονται οι μισοί μόνο εξ αυτών, τότε οι 45.000 ώρες υπερωρίας αντιστοιχούν σε λιγότερο από μισή ώρα υπερωριακής απασχόλησης ανά εργαζόμενο για ολόκληρο τον μήνα, ήτοι λιγότερο από 1 λεπτό την ημέρα». «Εάν μάλιστα στους ανωτέρω αριθμούς συνυπολογίζεται και η υπερεργασία ή/και το διάλειμμα, τότε μιλάμε για πρακτικά ανούσια ευρήματα», προσθέτει.
Θα πρέπει, επίσης, να ληφθεί υπόψη ότι οι κενές θέσεις εργασίας στον κλάδο αριθμούν δεκάδες χιλιάδες, γεγονός που δημιουργεί αντικειμενική ανάγκη για ενίσχυση της υπερωριακής απασχόλησης. Σύμφωνα με τους ξενοδόχους, «η υπερωρία πλέον είναι πιο ελκυστική για τις επιχειρήσεις, τόσο λόγω της εξάλειψης των γραφειοκρατικών εμποδίων με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, όσο και λόγω της μείωσης του σχετικού κόστους, εξαιτίας της απαλλαγής από εργοδοτικές εισφορές», οπότε, σημειώνει η ΠΟΞ, «αντί να επικεντρώνεται η δημόσια συζήτηση στη νόμιμη και ελεγχόμενη υπερωριακή απασχόληση ενός από τους πλέον υπεύθυνους και ρυθμισμένους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, θα ήταν πιο ωφέλιμο να ασχοληθούμε με τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί για τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις από την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, προβλήματα που δεν βλέπουμε να αντιμετωπίζονται στο πλαίσιο του εργασιακού νομοσχεδίου που εξαγγέλθηκε».
Σύμφωνα με το σύστημα «Εργάνη», τον Μάιο οι υπερωρίες στον κλάδο του τουρισμού εμφανίζονται αυξημένες κατά 1.055% έναντι του Μαΐου 2024.
Οι ψυχραιμότεροι μεταξύ των συμμετεχόντων στην ελληνική τουριστική βιομηχανία σημειώνουν ότι όπως και σε όλους τους κλάδους, έτσι και στον τουρισμό υπάρχουν σοβαρές και συνεπείς επιχειρήσεις αλλά και κάποιες παραβατικές, προσθέτοντας ωστόσο ότι από τη φύση της η συγκεκριμένη δραστηριότητα δεν «χωράει» απαραίτητα στις παραμέτρους που χρησιμοποιεί το σύστημα δήλωσης των υπερωριών χωρίς τις απαραίτητες προσαρμογές. Επιπλέον, πρέπει να συνεκτιμηθεί και η αδήλωτη μέχρι πρότινος εργασία στον κλάδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες, καθώς οι νέες προβλέψεις επιβάλλουν πλέον και στις μεγάλες εταιρείες διαχείρισης τέτοιων ακινήτων την υπαγωγή των εργαζομένων, όπως των συνεργείων καθαρισμού κ.ά., στην ψηφιακή κάρτα.
Οι παράμετροι που δεν συμπεριλαμβάνονται στο σύστημα της ψηφιακής κάρτας εργασίας περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων το θέμα του χρόνου προσέλευσης και αναχώρησης ο οποίος ορίζεται σε 10 λεπτά, ενώ στη βιομηχανία ορίστηκε σε 30 λεπτά, γεγονός που παραγνωρίζει τον πρόσθετο χρόνο που απαιτείται για τις σημαντικές αποστάσεις που υπάρχουν, ειδικά στα μεγάλα ξενοδοχειακά συγκροτήματα. Για το θέμα έχει τοποθετηθεί ήδη από τον Φεβρουάριο και ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), και μάλιστα με επιστολή του προς την υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, όπως και στην Προεδρία της Κυβέρνησης και στην υπουργό Τουρισμού έχει αναδείξει την ανάγκη προσαρμογών.
Στην επιστολή αυτή ο ΣΕΤΕ δηλώνει πως ναι μεν τάσσεται υπέρ της ψηφιακής κάρτας εργασίας, «αρκεί να παραμείνει ο κλάδος λειτουργικός, ανταγωνιστικός και οικονομικά βιώσιμος». Υπογραμμίζει δε ιδιαιτερότητες, όπως το διακεκομμένο ωράριο, επικαλούμενος για παράδειγμα την απαγόρευση του σπαστού ωραρίου στο προσωπικό της κουζίνας. «Πρόκειται για μια ρύθμιση που είναι πλέον αναχρονιστική σε σχέση με τις ανάγκες λειτουργίας μιας σύγχρονης επιχείρησης, αφού τα ξενοδοχεία παρέχουν υπηρεσίες ημιδιατροφής, πλήρους διατροφής ή all inclusive και επομένως τα επισιτιστικά τους τμήματα λειτουργούν τόσο το πρωί όσο και εκ νέου το απόγευμα ή και το μεσημέρι. Η απαγόρευση δημιουργεί σημαντικό πρόβλημα, ιδίως σε μια περίοδο που αντιμετωπίζουν σημαντικές ελλείψεις προσωπικού».
Επιπλέον, θυμίζει πως «σύμφωνα με το άρθρο 175 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου, προβλέπεται η δυνατότητα με συλλογική σύμβαση εργασίας να υπάρξει απόκλιση από τις ρυθμίσεις του άρθρου 166 του ίδιου κώδικα, που αφορούν την ελάχιστη περίοδο εβδομαδιαίας συνεχούς ανάπαυσης». Κάτι που ισχύει εδώ και 20 χρόνια, δίνοντας τη δυνατότητα απασχόλησης και στις δύο ημέρες εβδομαδιαίας ανάπαυσης. «Πρόκειται για μια ρύθμιση που την εφαρμογή της ζητούν και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι προκειμένου να αυξήσουν το εισόδημά τους – ιδίως οι εποχικώς απασχολούμενοι».
