Σε ανοδική τροχιά παραμένουν οι γονικές παροχές και δωρεές λόγω του υψηλού αφορολογήτου ορίου των 800.000 ευρώ που ισχύει για τους συγγενείς της πρώτης κατηγορίας (γονείς, παιδιά, εγγόνια). Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, στο διάστημα Ιανουαρίου – Απριλίου τα έσοδα από γονικές παροχές και δωρεές διαμορφώθηκαν στα 76,56 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας οριακή πτώση έναντι των 76,86 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Σημειώνεται ότι για το 2025 ο προϋπολογισμός προβλέπει έσοδα 235 εκατ. ευρώ από την ανωτέρω κατηγορία. Γι’ αυτόν τον λόγο άλλωστε βρίσκονται στο στόχαστρο των ελεγκτών της φορολογικής διοίκησης, καθώς είναι πολλές οι περιπτώσεις καταστρατήγησης της νομοθεσίας. Σημειώνεται ότι έχουν ακυρωθεί περισσότερες από 7.000 γονικές παροχές και δωρεές που δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις που προβλέπει η νομοθεσία. Για την ακρίβεια, στις ανωτέρω περιπτώσεις καλούνται οι υπόχρεοι να πληρώσουν τον σχετικό φόρο που αναλογεί.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι γονείς και οι παππούδες που δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους για να αποκτήσουν σπίτι δεν πληρώνουν φόρο εάν η γονική παροχή αφορά ποσά έως 800.000 ευρώ, ενώ τα παιδιά απολαμβάνουν υψηλό αφορολόγητο όριο κατά την απόκτηση πρώτης κατοικίας. Ωστόσο, όσοι μεταβιβάζουν ακίνητα ή δωρίζουν χρήματα θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, καθώς μια λανθασμένη κίνηση μπορεί να τους φέρει αντιμέτωπους με την εφορία και δυστυχώς με φόρους και τσουχτερά πρόστιμα. Οπως προαναφέρθηκε, οι έλεγχοι της ΑΑΔΕ έχουν αποκαλύψει χιλιάδες περιπτώσεις γονικών παροχών χρηματικών ποσών, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν με κατάθεση μετρητών σε τραπεζικούς λογαριασμούς, καθώς και δωρεών σε άτομα που δεν δικαιούνται το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ.
Συγκεκριμένα, οι ελεγκτές διαπίστωσαν ότι πολλοί φορολογούμενοι προχώρησαν σε γονικές παροχές προς τα παιδιά ή τα εγγόνια τους, μεταβιβάζοντας χρηματικά ποσά, όχι μέσω τραπεζικής μεταφοράς –όπως προβλέπει η νομοθεσία– αλλά με μετρητά, τα οποία στη συνέχεια κατατέθηκαν στους τραπεζικούς λογαριασμούς των αποδεκτών. Στις περιπτώσεις αυτές έπρεπε κανονικά να επιβληθεί φόρος 10%. Παράλληλα, εντοπίστηκαν και περιπτώσεις εικονικών γονικών παροχών σε πρόσωπα που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για το αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ. Για να αποφύγουν λάθη και τις σχετικές φορολογικές επιβαρύνσεις, οι φορολογούμενοι θα πρέπει πριν προβούν σε γονική παροχή ή δωρεά να γνωρίζουν τα εξής:
Γονικές παροχές σε μετρητά (για τα οποία δεν έχει γίνει ανά- ληψη από τράπεζα) φορολογούνται με 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.
– Το αφορολόγητο των 800.000 ευρώ αφορά γονικές παροχές – δωρεές οποιασδήποτε φύσεως περιουσίας (κινητής, ακίνητης, απαίτησης) με δωρεοδόχους μόνο τα πρόσωπα της Α΄ κατηγορίας (σύζυγος, μέρος συμφώνου συμβίωσης, τέκνα, εγγόνια και γονείς). Δηλαδή εξαιρούνται αδέλφια, ανίψια, θείοι και άλλοι συγγενείς.
– Οι χρηματικές γονικές παροχές και δωρεές θα πρέπει να αποδεικνύονται με μεταφορά χρημάτων μέσω χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
– Κατά τη σύνταξη των συμβολαιογραφικών εγγράφων μεταβίβασης ακινήτων, η καταβολή του τιμήματος γίνεται αποκλειστικά με τη χρήση τραπεζικών μέσων πληρωμής.
– Χρηματικές γονικές παροχές με μετρητά (για τα οποία δεν έχει γίνει ανάληψη από τράπεζα) φορολογούνται με αυτοτελή συντελεστή 10%, χωρίς αφορολόγητο όριο.
