Δημιουργεί η τεχνολογία θέσεις εργασίας ή τις εξαφανίζει; Αυτό είναι το αντικείμενο διαμάχης εδώ και χρόνια. Τελευταίες ακαδημαϊκές έρευνες καταδεικνύουν όμως ότι η τεχνολογία εξαφανίζει θέσεις εργασίας επί δεκαετίες. Η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική μπορούν να επιταχύνουν ραγδαία την τάση, με επιπτώσεις στον πληθωρισμό, στο μέγεθος του κράτους και στις σινοαμερικανικές σχέσεις.
Ο Ντέιβιντ Οτορ, οικονομολόγος του ΜΙΤ, υποστηρίζει ότι από το 1980 και μετά οι θέσεις εργασίας που εκτοπίστηκαν από τον αυτοματισμό δεν έχουν αναπληρωθεί από άλλες νέες θέσεις. Οπως τονίζει, η εικόνα προδίδει την ταχύτητα των τεχνολογικών εξελίξεων και το γεγονός ότι η πρόοδος περιορίζεται όλο και περισσότερο σε «επαγγέλματα τεχνολογικά, υψηλής εξειδίκευσης και διαχείρισης» και όχι στις εργασίες χαμηλής εξειδίκευσης.
Ο ίδιος διαπίστωσε πως οι μηχανές που είναι πιο δυνατές από έναν μέσο άνθρωπο, όπως π.χ. ένα τρακτέρ, αυξάνουν τις θέσεις εργασίας για τους ανθρώπους και ενισχύουν την παραγωγικότητα, ενώ οι μηχανές που είναι πιο έξυπνες από έναν μέσο άνθρωπο τείνουν να υποκαθιστούν τις θέσεις εργασίας. Και η τεχνητή νοημοσύνη τείνει να γίνει πολύ ευφυέστερη από τους περισσότερους ανθρώπους.
Υπάρχουν διάφορες μορφές τεχνητής νοημοσύνης από τη δεκαετία του 1940, αλλά η τεράστια υπολογιστική δύναμη που προσφέρουν τα επιτεύγματα της τεχνολογίας των ημιαγωγών έχει δώσει στις μηχανές πολυδιάστατη ευφυΐα.
Ως εκ τούτου είναι εύλογο να υποθέτει κανείς ότι πολλοί εργαζόμενοι θα υποκατασταθούν από τον αυτοματισμό μέσα στις επόμενες δεκαετίες, ακόμη κι αν η καλύτερη τεχνητή νοημοσύνη δεν μπορέσει ποτέ να αναπτύξει τόση φαντασία και τόση δημιουργικότητα όση οι ευφυέστεροι των ανθρώπων.
Εκτιμάται ότι περίπου το 15% με 30% όλων των θέσεων εργασίας στις ανεπτυγμένες αγορές κινδυνεύουν να αντικατασταθούν από τον αυτοματισμό. Αν πράγματι η τεχνητή νοημοσύνη εξαφανίζει τις θέσεις εργασίας τότε ποιες θα είναι οι επιπτώσεις;
Πρώτον, θα προκαλέσει αποπληθωρισμό γιατί θα προκύψει μεγάλη και αυξανόμενη ανεργία, καθώς οι τεχνολογίες θα αυξάνουν την προσφορά προϊόντων και υπηρεσιών, ενώ οι μαζικές απολύσεις θα μειώνουν τη ζήτηση. Στη συνέχεια το αμερικανικό κράτος θα διογκώνεται, καθώς σε περίπτωση μαζικής ανεργίας η κυβέρνηση θα αναγκαστεί να παρέμβει για να διευκολύνει τη μεταβίβαση εισοδήματος και πλούτου από τους ιδιοκτήτες των ρομπότ και τις εταιρείες τεχνολογίας στους ανέργους. Σε ό,τι αφορά το ποιες χώρες θα είναι νικήτριες και ποιες ηττημένες θα εξαρτηθεί από το ποιος μπορεί να δημιουργήσει και να χρησιμοποιήσει καλύτερα την τεχνολογία. Κίνα και ΗΠΑ, και οι δύο κυρίαρχες στις τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, μάλλον θα ευημερούν.
