Αν και η πανδημία ανάγκασε τις ελληνικές επιχειρήσεις να πατήσουν «γκάζι» στην επιτάχυνση του ψηφιακού τους μετασχηματισμού, όπως πολλές έπραξαν μεταξύ 2020-2022, χρειάζεται ακόμη να διανύσουν αρκετό δρόμο για να συμβαδίσουν με τις επιταγές της ψηφιακής εποχής. Μάλιστα είναι γεγονός ότι έχουν δημιουργηθεί επιχειρήσεις «δύο ταχυτήτων», αφού, σε αντίθεση με τις μικρομεσαίες, οι μεγάλες επιχειρήσεις δείχνουν, τα τελευταία χρόνια, να κάνουν μεγαλύτερα άλματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Σύμφωνα με την πανελλαδική έρευνα του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου για τον ψηφιακό μετασχηματισμό των επιχειρήσεων την τριετία 2020-2022, 4 στις 10 επιχειρήσεις επένδυσαν στον ψηφιακό μετασχηματισμό επιχειρησιακών λειτουργιών την περίοδο εκείνη. Από αυτές, 3 στις 4 στοχεύουν σε συνέχιση των επενδύσεων τα επόμενα χρόνια. Ετσι, συνολικά, το 61,1% των επιχειρήσεων εξέφρασε την πρόθεση να κάνει το ίδιο και τις χρονιές που ακολούθησαν, δηλαδή 2023-2024, εκ των οποίων σχεδόν το 30% δεν είχε πραγματοποιήσει επενδυτική δραστηριότητα στον τομέα αυτό την προηγούμενη τριετία.
Οι δαπάνες για τον ψηφιακό μετασχηματισμό κινούνται ανοδικά, με αποτέλεσμα να υπάρχει πρόθεση αυτές να διπλασιαστούν τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με την έρευνα, το 2022 οι δαπάνες των επιχειρήσεων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό ανήλθαν στα 696,3 εκατ. ευρώ έναντι 533,2 εκατ. ευρώ δύο χρόνια πριν, ενώ εκφράστηκε πρόθεση αυτές να ξεπεράσουν το 1,1 δισ. ευρώ το 2024.
Από τα ευρήματα της έρευνας, στην οποία συμμετείχαν 13.320 επιχειρήσεις με 10 απασχολούμενους και πάνω, προκύπτει ακόμη ότι οι ελληνικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας, έχουν μεν κάνει σημαντικά βήματα προόδου στον ψηφιακό τους μετασχηματισμό, ωστόσο ακόμη δείχνουν να υστερούν.
Ετσι, την τριετία 2020-2022, το 63,1% των μεγάλων επιχειρήσεων επένδυσε στον ψηφιακό μετασχηματισμό επιχειρησιακών λειτουργιών όταν το αντίστοιχο ποσοστό στις μικρομεσαίες διαμορφώθηκε στο 39,5%. Βέβαια, η συγκεκριμένη διαφορά τείνει να μειωθεί τα χρόνια που ακολούθησαν, με το ποσοστό των μικρομεσαίων που δηλώνουν πρόθεση να επενδύσουν να ανεβαίνει στο 60,7% και το αντίστοιχο ποσοστό των μεγάλων επιχειρήσεων στο 74,3%. Εάν και γίνονται προσπάθειες να αντιστραφεί η εικόνα, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις εξακολουθούν να υιοθετούν ψηφιακές τεχνολογίες με πολύ πιο αργούς ρυθμούς, ένδειξη ότι πολλές από αυτές δραστηριοποιούνται εδώ και χρόνια σε κλάδους χαμηλής προστιθέμενης αξίας, παράγοντας προϊόντα που δεν είναι πλέον τόσο ανταγωνιστικά.
Κατά τα λοιπά, το 40,4% των επιχειρήσεων που συμμετείχε στην έρευνα, θεωρεί τον ψηφιακό μετασχηματισμό σημαντική, συνεχή στρατηγική για την περαιτέρω ανάπτυξή της, με τη μεγαλύτερη σημασία να αποδίδουν οι μεγάλες επιχειρήσεις, όσες έχουν κύρια δραστηριότητα την παροχή υπηρεσιών, αλλά και όσες καινοτομούν.
Στη σημασία του ψηφιακού μετασχηματισμού για την περαιτέρω ανάπτυξή τους «ποντάρουν» επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε μεγάλες γεωγραφικές περιοχές της χώρας, με τα νησιά του Αιγαίου και την Κρήτη να καταγράφουν το μεγαλύτερο ποσοστό (43,4%), ακολουθούν η Αττική (42,7%), η Βόρεια Ελλάδα (38,8%) και η Κεντρική Ελλάδα (33,1%).
Η πλειονότητα των επιχειρήσεων, ήτοι το 54,6%, χρησιμοποιεί τεχνολογίες για να αναπτύξει πιο καινοτόμες επιχειρησιακές διαδικασίες, με μεγάλο ποσοστό να αξιοποιεί κυρίως εσωτερικούς πόρους και τεχνογνωσία.
Ποιες όμως τεχνολογίες χρησιμοποιούν τελικά; Την τριετία 2020-2022, όταν η επέλαση της πανδημίας ώθησε τις επιχειρήσεις να κάνουν βήματα προς το ψηφιακό μέλλον, οι τεχνολογίες που κυρίως αξιοποιήθηκαν αφορούσαν το υπολογιστικό νέφος, το internet of things, ενώ εξαιτίας και της ανόδου των ψηφιακών απειλών, σημαντικές ήταν και οι τεχνολογίες κυβερνοασφάλειας.
Εμπόδια ωστόσο στον ψηφιακό μετασχηματισμό μπορεί να θέσει μία σειρά από προσκλήσεις. Από τις σημαντικότερες είναι η δυσκολία πρόσληψης νέου προσωπικού με εξειδίκευση στον τομέα της πληροφορικής (16,7%), η δυσκολία να ανταποκριθούν οι επιχειρήσεις στο κόστος ανάπτυξης ή απόκτησης ψηφιακών εργαλείων (15,8%), καθώς και η έλλειψη ψηφιακών δεξιοτήτων του προσωπικού (15%).
