Η φιλοξενία είναι εθνικό κεφάλαιο άμεσης και υψηλής απόδοσης. Κατακτάμε παγκόσμιες πρωτιές που μας κάνουν συλλογικά υπερήφανους. Ως χώρα δεν έχουμε πολλές ευκαιρίες για παγκόσμια διάκριση και διεθνή ηγετικό ρόλο. Το πετυχαίνουμε όμως εκεί όπου πραγματικά διαθέτουμε συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως στη φιλοξενία και τη ναυτιλία.
Οι επιτυχίες της φιλοξενίας μεταφράζονται σε άμεσα οφέλη για όλους. Ο κλάδος συμμετέχει –άμεσα και έμμεσα– στο ΑΕΠ της χώρας σε ποσοστό που ξεπερνάει το 30%. Βελτιώνει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, αντισταθμίζοντας την ελλειμματική σχέση εισαγωγών – εξαγωγών. Δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας, με προνομιακή απεύθυνση στις γυναίκες και τους νέους. Φέρνει δημόσια έσοδα για τις ανάγκες του κράτους και τη στήριξη των πιο ευάλωτων. Προσφέρει ευκαιρίες ανάπτυξης σε τοπικές κοινωνίες, συνεισφέροντας στη δημογραφική ανάκαμψη που είναι το μεγάλο εθνικό στοίχημα, όπως δείχνουν τα στοιχεία στο Νότιο Αιγαίο και στην Κρήτη.
Παρ’ όλα αυτά, βιώνουμε καθημερινά μια παράδοξη εθνική αμφιταλάντευση. Την ώρα που η επιτυχία της φιλοξενίας αναγνωρίζεται διεθνώς, στο εσωτερικό συχνά αντιμετωπίζεται με καχυποψία. Επιβεβαιώνονται έτσι διαχρονικά αρνητικά χαρακτηριστικά της χώρας μας, που πρέπει επιτέλους να υπερβούμε. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί το ότι ενώ οι ετήσιες επενδύσεις των ξενοδοχείων για ανακαινίσεις ξεπερνούν το ένα δισ. ευρώ, η αυτονόητη αναβάθμιση των υποδομών παραπέμπεται στις ελληνικές καλένδες;
Πώς γίνεται ο κλάδος που ενισχύει την εικόνα της χώρας να βρίσκεται μονίμως υπερφορολογημένος και αντιμέτωπος με νέα τέλη κάθε λογής;
Πώς είναι δυνατόν να ομιλούμε για ποιοτική αναβάθμιση του προϊόντος μας και ταυτόχρονα να αποκλείουμε από τα χρηματοδοτικά εργαλεία τις χαμηλότερες κατηγορίες των ξενοδοχείων, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά και τη μοναδική ταυτότητα της ελληνικής φιλοξενίας, έχοντας και τη μεγαλύτερη ανάγκη;
Είναι λογικό, ενώ ο πρόσφατος νόμος για την κατάταξη των καταλυμάτων με κριτήρια βιωσιμότητας είναι ήδη διεθνές σημείο αναφοράς, τα απαραίτητα κίνητρα να παραμένουν ζητούμενο;
Πώς γίνεται όταν διαχρονικά επισημαίνουμε τα πολλαπλά κοινωνικά προβλήματα που δημιουργεί η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων, ιδίως για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων (εκπαιδευτικοί, γιατροί, στρατιωτικοί, σώματα ασφαλείας), να μας κατηγορούν για συντεχνιακή λογική, ενώ η ανάγκη ρύθμισης αναγνωρίζεται σήμερα ευρέως; Κανείς δεν μπορεί ανεύθυνα να κλείνει τα μάτια στο πρόβλημα ή να φλερτάρει με τον λαϊκισμό, καλώντας τους επιχειρηματίες να πληρώσουν για να βρεθούν σπίτια.
Οι ξενοδόχοι κάνουμε το καθήκον μας. Είναι ώρα να κάνει και το κράτος το δικό του καθήκον. Να αναγνωρίσει τη μεγάλη προσφορά της φιλοξενίας και να σταματήσει τους πειραματισμούς.
Οι ξενοδόχοι κάνουμε το καθήκον μας. Είναι ώρα να κάνει και το κράτος το δικό του καθήκον.
Η φιλοξενία έχει κοινωνικό πρόσημο. Σε κρίσιμες στιγμές ο κλάδος στέκεται αθόρυβα στο πλευρό της κοινωνίας. Ενα εκατομμύριο ευρώ για τη στήριξη του ΕΣΥ κατά την πανδημία, ειδική πλατφόρμα για την άμεση εξεύρεση δωματίων για τους πληγέντες από φυσικές καταστροφές, προγράμματα φιλοξενίας κακοποιημένων γυναικών και εγκύων είναι μόνο μερικά από τα παραδείγματα της δράσης μας, η οποία δεν προβάλλεται όσο θα άξιζε.
Αντιθέτως, συχνά μεγεθύνεται το μεμονωμένο πρόβλημα και ακυρώνονται με ευκολία συλλογικές προσπάθειες ετών. Χαρακτηριστικά, διαβάζουμε για δήθεν «εργασιακές γαλέρες», την ώρα που ο κλάδος μας έχει υπάρξει υπέρμαχος των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ακόμη και σε περιόδους πλήρους απορρύθμισης. Οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις διασφαλίζουν διαρκώς καλύτερες συνθήκες εργασίας, καλύτερους μισθούς και υψηλότερες δεξιότητες.
Η δημόσια συζήτηση χρειάζεται περισσότερη τεκμηρίωση και λιγότερα στερεότυπα. Ολοι –πολιτεία, φορείς και μέσα ενημέρωσης– έχουμε ευθύνη γι’ αυτό.
Ως Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδος αναλαμβάνουμε πλήρως τις ευθύνες μας. Αντί της ισοπεδωτικής αναφοράς για «χώρα γκαρσονιών», καλλιεργούμε μια νέα κουλτούρα φιλοξενίας. Με αξίες, ποιότητα, καινοτομία και σεβασμό στους ανθρώπους και στο περιβάλλον.
Ξεκινάμε από την εκπαίδευση. Βραβεύσαμε πρόσφατα τα 18 παιδιά που διακρίθηκαν στον 1ο Πανελλήνιο μαθητικό διαγωνισμό «Ζωγραφίζω τη Φιλοξενία», που διοργανώσαμε σε συνεργασία με τα υπουργεία Παιδείας και Θρησκευμάτων και Αθλητισμού και Τουρισμού. Ενας διαγωνισμός που μέσα σε σύντομο διάστημα συγκέντρωσε πάνω από 2.300 συμμετοχές από τα δημοτικά σχολεία της χώρας και αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας «Μαθαίνω τη Φιλοξενία», η οποία αποδεικνύει πως η Ελλάδα είναι ηγέτιδα δύναμη στον τουρισμό, όχι μόνο λόγω των αφίξεων, αλλά και γιατί μπορεί να υλοποιήσει πρωτοποριακές δράσεις που βρίσκουν διεθνή αναγνώριση.
Οι επιτυχίες της φιλοξενίας είναι επιτυχίες της Ελλάδας. Ας αφήσουμε επιτέλους πίσω μας τα συμπλέγματα που «δαιμονοποιούν» την επιτυχία. Ας συζητήσουμε θεσμικά, με στοιχεία και μετρήσιμους στόχους για το μέλλον. Η φιλοξενία μπορεί και πρέπει να παραμείνει δύναμη προόδου για την οικονομία, τις τοπικές κοινωνίες, το περιβάλλον και την εικόνα της Ελλάδας στον κόσμο. Η φιλοξενία με αξία για όλους δεν είναι σύνθημα. Είναι «οδικός χάρτης».
*Ο κ. Αλέξανδρος Βασιλικός είναι πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος και πρόεδρος HOTREC (Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Ξενοδοχίας και Εστίασης).
