Πλησιάζουν δύο χρόνια από την τελευταία φορά που η Αργεντινή παρήγαγε μια ηχηρή είδηση και ήταν η εκλογή του Χαβιέρ Μιλέι, του «αναρχοκαπιταλιστή», όπως ο ίδιος αρέσκεται να αυτοαποκαλείται, στην προεδρία της χώρας, που τόσες φορές αναφέρθηκε και παραδόξως ακόμη τόσες παρομοιάστηκε με την Ελλάδα, όταν η χώρα μας τελούσε υπό πτώχευση και όδευε προς το ΔΝΤ. Ηταν ο ακραία φιλελεύθερος, που είχε εκλεγεί υποσχόμενος να βγάλει την Αργεντινή από το τέλμα και να της προσφέρει και πάλι πρόσβαση στις διεθνείς αγορές με μια θεραπεία – σοκ. Εκτοτε οι ειδήσεις από την Αργεντινή ήταν λίγο έως πολύ δευτερευούσης σημασίας ή τουλάχιστον αναμενόμενες, όπως η εκτόξευση της φτώχειας, που δεν εξέπληττε κανέναν ως προϊόν της θεραπείας – σοκ. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, όταν η Αργεντινή του Μιλέι βρέθηκε και πάλι κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και ο υπουργός Οικονομικών της υπερδύναμης Σκοτ Μπέσεντ υποσχέθηκαν αιφνιδιαστικά να τη στηρίξουν. Μίλησαν για ένα πρόγραμμα ανταλλαγής (swap) νομισμάτων ύψους 20 δισ. δολ. και άφησαν ανοικτό το ενδεχόμενο να αγοράσει η Ουάσιγκτον μέρος του χρέους της Αργεντινής, ώστε να τη διευκολύνει να το αποπληρώσει.
Οι υποσχέσεις της Ουάσιγκτον για πρόγραμμα ανταλλαγής νομισμάτων ύψους 20 δισ. δολ. έδωσαν αμέσως ώθηση στο αργεντίνικο πέσο.
Πολιτικοί αναλυτές έσπευσαν να εξηγήσουν ότι η προθυμία της Ουάσιγκτον, που δεν συνήθιζε να στέκεται στο πλευρό του Μπουένος Αϊρες σε παρελθούσες εξαιρετικά δύσκολες συγκυρίες, οφείλεται κυρίως στο ακραίο πολιτικό προφίλ του Μιλέι. καθώς το θεωρεί ιδεολογικά συγγενές με εκείνο του προέδρου Τραμπ. Εκείνο, όμως, που κατέστη σαφές ήταν πως παρά τη θεραπεία – σοκ και τα φαινομενικά επιτεύγματά της, ο πρόεδρος της Αργεντινής έχει περιέλθει σε δεινή θέση και δυσκολεύεται να αποπληρώσει το χρέος της. Και παρά τις δυσβάστακτες συνέπειες που είχε η πολιτική του σε μεγάλη μερίδα των Αργεντινών, η χώρα παραμένει αποκλεισμένη από τις αγορές, που μετά την εκλογή του είχαν αρχίσει να αντιδρούν θετικά και μείωναν σταδιακά τα spreads των αργεντίνικων ομολόγων. Οταν εξελέγη, μεγάλο μέρος των Αργεντινών άκουσε με τρόμο τις εξαγγελίες του για δραστικές περικοπές στις δημόσιες δαπάνες, κατάργηση των επιδοτήσεων στην ενέργεια και τις μεταφορές, ακύρωση προγραμματισμένων δημοσίων έργων και συρρίκνωση του δημοσίου τομέα με μείωση των υπουργείων.
Σύντομα άρχισε να γίνεται γνωστό ότι μέσα στους πρώτους έξι μήνες της θητείας του Μιλέι η φτώχεια στην Αργεντινή αυξήθηκε κατά 11 εκατοστιαίες μονάδες, φτάνοντας στο 53%, που σημαίνει πως τουλάχιστον 45 εκατ. Αργεντινοί ζουν σε συνθήκες πλήρους ένδειας. Με δεδομένο ότι επρόκειτο για μια υπερχρεωμένη χώρα, που είχε επανειλημμένως κηρύξει πτώχευση, ο Μιλέι πιστωνόταν ορισμένες θετικές εξελίξεις, όπως ότι με την άκρως επώδυνη θεραπεία – σοκ έχει κατορθώσει εδώ και μήνες να μειώσει τον μηνιαίο πληθωρισμό της Αργεντινής στο 2%, από το 25,5% στο οποίο βρισκόταν όταν εξελέγη. Υπολογίζεται μάλιστα πως τον Αύγουστο μειώθηκε περαιτέρω στο 1,9%. Σε ετήσια βάση, όμως, ο πληθωρισμός δύο σχεδόν χρόνια μετά την εκλογή του Μιλέι βρίσκεται στο 30% και έως ένα βαθμό εξηγεί την ένδεια μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Εχει επίσης κατορθώσει να μειώσει τα έξοδα της κυβέρνησης κατά 30% απολύοντας σταδιακά περισσότερους από 30.000 δημοσίους υπαλλήλους και «παγώνοντας» τις συντάξεις του δημοσίου τομέα. Και μέσα στους τελευταίους 12 μήνες μέχρι τον Ιούνιο το ΑΕΠ της Αργεντινής αυξήθηκε κατά περισσότερο από 6%.
Σε ετήσια βάση ο πληθωρισμός,σχεδόν δύο χρόνια μετά την εκλογή Μιλέι, βρίσκεται στο 30% και το ΑΕΠ αυξήθηκε 6% σε 12 μήνες.
Σύμφωνα με κάποιους οικονομολόγους, που τουλάχιστον δεν διαφωνούν απόλυτα με την οικονομική πολιτική του και θεωρούν ότι είχε προοπτικές επιτυχίας, ένα λάθος του Μιλέι ήταν πως καθυστέρησε υπερβολικά να ακυρώσει τη σύνδεση του πέσο με το δολάριο και προκειμένου να στηρίξει το νόμισμα δαπάνησε τουλάχιστον ένα δισεκατομμύριο δολάρια από τα διαθέσιμα της χώρας – και κατά ορισμένους υπολογισμένους ίσως πολύ περισσότερα. Αλλά τα διαθέσιμα της χώρας σε δολάρια είναι αναγκαία για την αποπληρωμή του χρέους που πιέζει. Η Αργεντινή έχει και πάλι ένα δυσβάστακτο χρέος ύψους τουλάχιστον 95 δισ. δολ., ενώ τα διαθέσιμά της ανέρχονται στην καλύτερη περίπτωση σε 6 δισ. δολ., σύμφωνα με την Barclays. Το Μπουένος Αϊρες πρέπει να αναχρηματοδοτήσει χρέος ύψους 44 δισ. δολ. μέχρι τη λήξη της θητείας του Μιλέι το 2027. Η υπόσχεση για στήριξη της Ουάσιγκτον έδωσε αμέσως ώθηση στο αργεντίνικο πέσο, που ενισχύθηκε άμεσα κατά 3%. Προπαντός προσφέρει στον Μιλέι κάποια πίστωση χρόνου, τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές του μεσοδιαστήματος που έχουν προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο. Επιστρέφοντας στο Μπουένος Αϊρες, πάντως, ο Μιλέι θα έρθει και πάλι αντιμέτωπος με ένα εντελώς εχθρικό Κογκρέσο, με την πτώση της δημοτικότητάς του κατά περισσότερο από 10% και την αγανάκτηση μεγάλου μέρους των ψηφοφόρων που βρίσκονται αντιμέτωποι με την αυξανόμενη ανεργία, την απαξίωση των συντάξεων και τους δυσβάστακτους λογαριασμούς ρεύματος.
Εχθρικό Κογκρέσο
O δισεκατομμυριούχος Εντουάρντο Κονσταντίνι, που υποστηρίζει τις μεταρρυθμίσεις υπέρ των επιχειρήσεων, επισήμανε ότι ο Μιλέι «αφού πρώτα τα έσπασε με όλους τους τοπικούς διοικητές, τώρα η κυβέρνησή του έxει απέναντί της ένα Κογκρέσο εντελώς εχθρικό, ενώ θα έπρεπε να γίνει κάπως πιο πρόθυμος για διάλογο».
1 δισ.
δολ., τουλάχιστον, υπολογίζεται πως δαπάνησε η κυβέρνηση Μιλέι από τα διαθέσιμα της χώρας για να στηρίξει το πέσο.
Επιφυλάξεις
Επιχειρώντας να προσγειώσει όσους ανέπτυξαν υπερβολικές προσδοκίες από την υπόσχεση της Ουάσιγκτον για στήριξη της χώρας, ο Ντανιέλ Λάνσμπεργκ Ροντρίγκεζ, αναλυτής της Aurora Macro Strategies, επισήμανε πως η σχετική υπόσχεση του Σκοτ Μπέσεντ, ήταν υπόδειγμα επιφυλακτικής διατύπωσης.
30%
παραμένει σε ετήσια βάση ο πληθωρισμός της Αργεντινής, αν και σε μηνιαία βάση έχει μειωθεί στο 2% από το 25%.
Τα κίνητρα Τραμπ
Ανεξάρτητος αναλυτής διεθνών σχέσεων, ο Νέιτ Σένκαν εντοπίζει στην ιδεολογία και στο στυλ τα πραγματικά κίνητρα της κυβέρνησης Τραμπ να προσφέρει χείρα βοηθείας στον πρόεδρο της Αργεντινής τονίζοντας πως «δεν έχει καμία λογική από πλευράς στρατηγικής, αλλά είναι ο ίδιος λόγος που υποστηρίζουν τον Βίκτορ Ορμπαν στην Ουγγαρία».
