«Περιμέναμε να μας έρθει ο Μπεντουκίτζε (σ.σ. Γεωργιανός επιχειρηματίας που δεν βρίσκεται πια στη ζωή, επικεφαλής του Linnaeus Capital fund, ο οποίος είχε εξαγοράσει τη “Δίας Ιχθυοκαλλιέργειες” και είχε συμμετοχή στη “Σελόντα” και τη “Νηρεύς”) για να μας κάνει τη συγχώνευση, περιμέναμε μετά να έρθουν οι Αραβες και οι Αμερικανοί. Ολοι μιλούσαν για τη συγχώνευση, αλλά από μόνοι μας δεν κάναμε τίποτα. Και αυτοί που ήρθαν, απέτυχαν διότι δεν ήξεραν το αντικείμενο. Από τότε που έφυγα εγώ από το γραφείο μου, εδώ και περίπου 10 χρόνια, είναι θολό ακόμη το ποιος τρέχει την εταιρεία, ποιο είναι ακριβώς το ιδιοκτησιακό καθεστώς της εταιρείας, ποιος κάνει το μάνατζμεντ». Είναι τα λόγια του Γιάννη Στεφανή, ιδρυτή της «Σελόντα», της πρώτης ελληνικής εταιρείας ιχθυοκαλλιέργειας, η οποία ως κομμάτι εδώ και πέντε χρόνια της Avramar βρίσκεται εκ νέου σε περιδίνηση και είτε θα αλλάξει ιδιοκτήτη για τρίτη φορά μες στην τελευταία δεκαετία είτε θα οδηγηθεί στην οριστική κατάρρευση. Η συνάντηση με έναν εκ των πρωτοπόρων της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας έγινε με αφορμή τη βράβευση του Γιάννη Στεφανή στις 24 Μαΐου στη Στοκχόλμη από την Ομοσπονδία Ευρωπαίων Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (FEAP – Federation of European Aquaculture Producers).
Πώς όμως ξεκίνησαν όλα; «Η δημιουργία της “Σελόντα” είναι το καταστάλαγμα των συζητήσεων με ένα φίλο μου που εργαζόταν σε ένα ερευνητικό ινστιτούτο της Σκωτίας, όπου προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα αναπαραγωγής στην τσιπούρα και το λαβράκι. Τι πρόβλημα είχαν; Η ραχοκοκαλιά τους ήταν κυρτή, είχε… σκολίωση. Τα ψάρια ανέβαιναν στην επιφάνεια να πάρουν αέρα, όμως έβρισκαν ένα εμπόδιο, σαν φιλμ που δημιουργείται από το λάδι των τροφών που έριχναν τότε, και έτσι η ραχοκοκαλιά τους ήταν κυρτή. Ημουν επίσης φίλος με τον Μαρίνο Γερουλάνο (σ.σ. πατέρα του Παύλου Γερουλάνου), ο οποίος μετά τις εκλογές του 1981 έφυγε από γενικός διευθυντής που ήταν στο υπουργείο Συντονισμού και αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στις ιχθυοκαλλιέργειες, με τον Μαρίνο να ξεκινάει πολύ δυναμικά με τα Ιχθυοτροφεία Κεφαλονιάς. Το ξεκίνημα έγινε χωρίς να έχω καμία σχέση με το αντικείμενο. Η μόνη σχέση που είχα ήταν ότι η μάνα μου είχε καταγωγή από το Μεσολόγγι», αφηγείται ο κ. Στεφανής.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν όταν μπήκαν στην αγορά κάποιοι που πουλούσαν κάτω του κόστους. Εριχναν τις τιμές, ακολουθούσαμε οι υπόλοιποι αναγκαστικά και στο τέλος δεν είχαμε κέρδη και πλέον ούτε κεφάλαια κίνησης.
Και πράγματι η σταδιοδρομία του το προηγούμενο διάστημα ήταν στον χώρο της διαφήμισης και του μάνατζμεντ. Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι ήταν συνιδρυτής μαζί με τους Πέτρο Κωνσταντινίδη, Χρήστο Κερασιώτη και Δημήτρη Μαύρο της διαφημιστικής εταιρείας Spot, η οποία στη συνέχεια εξαγοράστηκε από τον αμερικανικό κολοσσό Thompson και μετονομάστηκε σε Spot Thompson.
Αλλά ας επιστρέψουμε στα ψάρια. «Είχαμε αγοράσει γόνο από τη Γαλλία και βγάζουμε την πρώτη σοδειά. Από τα 100.000 ψάρια που είχαμε βάλει, βγήκαν 37.000 στην πρώτη σοδειά. Πλήρης απογοήτευση. Ούτε τα μισά και είχαν και… σκολίωση», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Στεφανής. «Είπα στον αδερφό μου τότε ότι πρέπει να την κλείσω την επιχείρηση. Ο Βασίλης, όμως, με παρακίνησε να δοκιμάσω δεύτερη και τρίτη φορά. Τα νούμερα άρχισαν να βελτιώνονται και μετά ξεκίνησε το “πανηγύρι” των πωλήσεων», θυμάται ο γνωστός επιχειρηματίας. Από τους πέντε τόνους της πρώτης της παραγωγής, φτάνουν τους 127 το 1990, ενώ συνολικά ο κλάδος αναπτύσσεται, και από τις τρεις μονάδες που υπήρχαν στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ξεπερνούν τις 250 το 1991. Οσο για τη «Σελόντα»;
Ηδη έχει ξεκινήσει τις εξαγορές από τη Σαουδική Αραβία μέχρι την Ισπανία και τη Βρετανία, ενώ το 1994 η «Σελόντα» εισάγεται στην παράλληλη αγορά του Χρηματιστηρίου και το 1999 μεταπηδά στην κύρια αγορά με την κεφαλαιοποίησή της να φτάνει τα 380 εκατ. ευρώ.
Τα σενάρια για την Avramar
Σε δυσεπίλυτο γρίφο εξελίσσεται η υπόθεση της Avramar, κάτι που στην ουσία κρατάει σε ομηρία τους εργαζομένους και τους προμηθευτές της εταιρείας και απειλεί με κατάρρευση συνολικά τον κλάδο των ελληνικών ιχθυοκαλλιεργειών. Αν και οι πιστώτριες τράπεζες δεν προχώρησαν στη ρευστοποίηση των μετοχών που έχουν ενεχυριάσει, εργαλείο το οποίο μπορούσαν να αξιοποιήσουν μέχρι τις 31 Ιουλίου, καθώς τον Αύγουστο απαγορεύονται οι αναγκαστικές εκτελέσεις, λύση ακόμη δεν έχει δοθεί. Ενδεικτικό της κατάστασης που επικρατεί είναι ότι οι τρεις εμπλεκόμενες πλευρές, ήτοι ο σημερινός ιδιοκτήτης της Avramar που είναι η αμερικανική Amerra Capital, ο εν δυνάμει αγοραστής της Avramar που είναι η αραβική Aqua Bridge και οι πιστώτριες τράπεζες, δεν έχουν καθίσει μέχρι τώρα στο ίδιο τραπέζι.
Οπως επισημαίνουν στην «Καθημερινή» πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων, δύο είναι τα βασικά σενάρια στην υπόθεση Avramar: πρώτον, να ικανοποιήσουν οι τράπεζες τις απαιτήσεις της Amerra έτσι ώστε να γίνει η μεταβίβαση –χωρίς αντιδράσεις– της Avramar στην Aqua Bridge. Η Amerra ζητεί διασφάλιση για τη διαχειριστική αμοιβή της για το διάστημα που θα εξακολουθεί να ασκεί τη διοίκηση στην εταιρεία δεδομένου ότι ακόμη και εάν υπογραφεί αύριο συμφωνία, η ολοκλήρωσή της θα απαιτήσει αρκετούς μήνες, καθώς θα πρέπει πρώτα να επικυρωθεί από το δικαστήριο. Ακόμη, βεβαίως, και σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να ξεκαθαριστεί ποιος θα ασκεί διοίκηση στην κρίσιμη μεταβατική περίοδο, εάν δηλαδή αυτή θα ασκείται από την Αmerra, εάν η διοίκηση θα λογοδοτεί στους πιστωτές και εάν ο νέος ιδιοκτήτης θα βάλει και δικά του πρόσωπα. Υπενθυμίζεται ότι έως τώρα έχουν υπογράψει τη συμφωνία αγοραπωλησίας της Avramar οι πιστώτριες τράπεζες και η Aqua Bridge, όχι όμως και η Amerra.
Το δεύτερο σενάριο είναι αυτό της επιθετικής εξυγίανσης. Σε αυτή την περίπτωση οι τράπεζες ρευστοποιούν τις μετοχές και προχωρούν στην αίτηση άμεσης επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης εν λειτουργία της Avramar. Πρόκειται για πρακτική που μέχρι τώρα έχει ακολουθηθεί μόνο σε μία περίπτωση στην Ελλάδα και μάλιστα στη συνέχεια ο παλιός ιδιοκτήτης και οι πιστωτές ήλθαν τελικά σε συμβιβασμό. Εάν αυτό δεν συμβεί, τότε είναι πολύ πιθανό να υπάρξει μια μακρά δικαστική διαμάχη, καθώς η πλευρά της Amerra θα επιχειρήσει πιθανόν –με βάση τουλάχιστον την πρακτική που έχει ακολουθήσει έως τώρα– να μπλοκάρει τη διαδικασία. Ο κίνδυνος, σύμφωνα με ορισμένες πλευρές, είναι σε αυτή την περίπτωση να αποχωρήσει ο προτιμητέος επενδυτής, εν προκειμένω η Aqua Bridge.
Υπάρχει κι ένα ακόμη ενδεχόμενο, που δεν συγκεντρώνει όμως πολλές πιθανότητες: να υπάρξει τελικά άλλος επενδυτής στη θέση της Aqua Bridge. Πριν από περίπου 10 ημέρες ήρθε στην Αθήνα εκπρόσωπος του καναδικού κολοσσού Cooke με πρόταση για εξαγορά των δανείων (0,20 ευρώ ανά ευρώ δανείου) με εξόφληση του ποσού (περίπου δηλαδή 80 εκατ. ευρώ από τα συνολικά 400 εκατ. ευρώ δανείων) μέχρι το τέλος του 2025 και εν συνεχεία κατάρτιση σχεδίου εξυγίανσης.
Τι μέλλει γενέσθαι; Καθώς ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος ούτε για την εταιρεία ούτε για τον κλάδο, οι περισσότεροι προσδοκούν να δοθεί λύση μετά τις… ήσυχες μέρες του Αυγούστου.
Η «βελούδινη μετάπτωση» δεν έγινε
Πώς μία τόσο επιτυχημένη εταιρεία με μεγάλη εξωστρέφεια, αλλά και ένας ολόκληρος κλάδος, αυτός της ιχθυοκαλλιέργειας, «έπεσε στα βράχια»; «Μία αιτία είναι η σχέση μου με τον Αριστείδη Μπελλέ (σ.σ. του «Νηρέα»). Δεν μπορέσαμε να συνεννοηθούμε ποτέ σε τίποτα. Προσπάθησα να τον πείσω ότι ο κατακερματισμός του κλάδου δεν θα κάνει καλό, αλλά δεν υπήρχε ομοψυχία. Το δεύτερο είναι ότι σπαταλήσαμε πολλά χρόνια και δεν ξέρω αν πετύχαμε στο τέλος να φτιαχτεί θεσμικό πλαίσιο για τις ιχθυοκαλλιέργειες. Προέκυπταν συνεχώς προβλήματα που αντιμετωπίζαμε στην πράξη, κάτι που έτρωγε χρόνο και ενέργεια. Αλλά ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα ήταν όταν μπήκαν στην αγορά κάποιοι που πουλούσαν κάτω του κόστους. Εριχναν κάποιοι τις τιμές, ακολουθούσαμε οι υπόλοιποι αναγκαστικά και στο τέλος δεν είχαμε κέρδη και πλέον ούτε κεφάλαια κίνησης. Εάν είχε συμφωνήσει ο Μπελλές να συγχωνευτούμε τότε που τον κάλεσα, θα ήταν η λύση στις πωλήσεις κάτω του κόστους», υποστηρίζει ο κ. Στεφανής. Οσο για την αποτυχία του «εθνικού πρωταθλητή» που προέκυψε από τη συγχώνευση «Σελόντα», «Νηρέα» και «Ανδρομέδας» το 2019, ο Γιάννης Στεφανής επιρρίπτει ευθύνες στις τράπεζες: «Οταν οι τραπεζίτες πήραν τις μετοχές, είχαμε συμφωνήσει να γίνει μια “βελούδινη μετάπτωση” και να παραμείνουμε όχι εγώ και ο Μπελλές στις εταιρείες, αλλά άνθρωποι που γνώριζαν το αντικείμενο. Αυτό δεν τηρήθηκε».
