Δεν είναι λίγες οι φορές που το όνειρο της απόκτησης ενός σπιτιού σκοντάφτει στα γρανάζια της γραφειοκρατίας, ιδίως για νέους αλλά και υφιστάμενους δανειολήπτες. Παρά το πράσινο φως από τις τράπεζες, δανειακές συμβάσεις που έχουν εγκριθεί εδώ και μήνες παραμένουν στον «πάγο», καθώς οι καθυστερήσεις στη μεταγραφή των ακινήτων στο κτηματολόγιο μπλοκάρουν την εκταμίευση των δανείων. Και αυτή είναι μόνο μία πτυχή ενός πολύπλευρου ζητήματος.
Η έντονη κινητικότητα στην εγχώρια αγορά ακινήτων τα τελευταία χρόνια, σε συνδυασμό με την κατάργηση των 392 υποθηκοφυλακείων –το τελευταίο που έκλεισε ήταν εκείνο της Ρόδου– και τη μετάβαση σε ένα δίκτυο κτηματολογικών γραφείων, έχουν εκτοξεύσει τον φόρτο εργασίας, δημιουργώντας ασφυκτικές πιέσεις στην ολοκλήρωση του συνόλου των γραπτών πράξεων, όπως συμβόλαια, γονικές παροχές και μεταβιβάσεις. Το παλαιό σύστημα των υποθηκοφυλακείων άφησε πίσω του μια βαριά «κληρονομιά»: περίπου 350.000 εκκρεμείς υποθέσεις, τις οποίες καλείται πλέον να επωμιστεί και να διαχειριστεί ο νέος φορέας, παράλληλα με τα συνεχή αιτήματα της τρέχουσας περιόδου. Σύμμαχο σε αυτή την προσπάθεια αποτελούν τα διαθέσιμα τεχνολογικά εργαλεία, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και η ψηφιοποίηση των νομικών πράξεων. Είναι ενδεικτικό ότι από 12.000 πράξεις που γίνονταν τον μήνα, πλέον ο αντίστοιχος αριθμός έχει φθάσει σήμερα σε 50.000, ενώ σύμφωνα με τον φιλόδοξο σχεδιασμό του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ο πήχυς έχει τεθεί σε 3.000 με 4.000 αποφάσεις την ημέρα μέχρι τον προσεχή Ιούνιο.
Εκμηδενίζονται οι εκκρεμείς υποθέσεις στην Αθήνα, η μεγαλύτερη συσσώρευση εντοπίζεται σε Θεσσαλονίκη, Ρόδο, Κατερίνη.
Σήμερα, η μεγαλύτερη συσσώρευση εκκρεμών υποθέσεων εντοπίζεται στο κτηματολογικό γραφείο Θεσσαλονίκης, με περίπου 59.000 ανοιχτές υποθέσεις, και ακολουθούν το γραφείο της Ρόδου με 45.000 και εκείνο της Κατερίνης με 19.000. Από την άλλη, στα θετικά συγκαταλέγεται η σημαντική πρόοδος που έχει σημειωθεί στο κτηματολογικό γραφείο της Αθήνας, το μεγαλύτερο της χώρας, καθώς σταδιακά κλείνει το δύσκολο μέτωπο των εκκρεμοτήτων, που άγγιζαν τις 90.000 και πλέον έχουν περιοριστεί σε περίπου 6.500. «Στο παλαιό καθεστώς, το ισοζύγιο παρέμενε αρνητικό, με περίπου 15.000 πράξεις να λιμνάζουν κάθε μήνα, διογκώνοντας το απόθεμα των εκκρεμοτήτων», τονίζουν στην «Κ» αρμόδιες πηγές του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
«Πλέον το ισοζύγιο έχει γυρίσει σε θετικό πρόσημο», επισημαίνουν. Και αυτό καθώς καθημερινά, τα κτηματολογικά γραφεία σε όλη τη χώρα διεκπεραιώνουν περίπου 2.600 πράξεις την ημέρα, ενώ τα νέα αιτήματα που κατατίθενται από πολίτες ανέρχονται σε περίπου 2.300. Επομένως, καλύπτεται ο όγκος των τρεχουσών συναλλαγών και, ταυτόχρονα, μειώνεται σταδιακά το απόθεμα των εκκρεμοτήτων. Ωστόσο, με αυτούς τους ρυθμούς, η πλήρης εκκαθάριση εκτιμάται ότι θα απαιτήσει περίπου τρία χρόνια. Για να μειωθεί αυτός ο χρόνος, στόχος είναι με την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης για τον νομικό έλεγχο των υποθέσεων αλλά και την ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, ο αριθμός των αποφάσεων που εκδίδονται να φτάσει τις 70.000 μηνιαίως.
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκεται και το έργο της ψηφιοποίησης των 600 εκατ. σελίδων αρχείων των υποθηκοφυλακείων. Μέχρι σήμερα, έχουν ήδη ψηφιοποιηθεί περισσότερες από 320 εκατ. σελίδες – ποσοστό που αντιστοιχεί στο 60% του συνόλου. Το έργο, το οποίο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης, αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους. Τέλος, το έργο της κτηματογράφησης έχει πλέον προχωρήσει σε σημαντικό βαθμό, με το 60% των μελετών να έχει ολοκληρωθεί, ενώ το 90% των ιδιοκτησιών πανελλαδικά διαθέτει ήδη κωδικό αριθμό εθνικού κτηματολογίου (ΚΑΕΚ).
