Οταν η Starbucks ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι απολύει περισσότερους από 1.000 υπαλλήλους, φώτισε μια ανησυχητική τάση για τους εργαζομένους του «λευκού κολάρου»: τα τελευταία χρόνια έχουν βιώσει πιο απότομη αύξηση της ανεργίας και βραδύτερη αύξηση των μισθών από άλλες ομάδες.
Πυροδότησε επίσης μια συζήτηση που απασχολεί τους οικονομολόγους εδώ και καιρό: Είναι οι πρόσφατες απώλειες θέσεων εργασίας απλώς μια προσωρινή εξέλιξη; Ή μήπως σηματοδοτούν κάτι πιο δυσοίωνο και μη αναστρέψιμο; Αφού παρέμεινε κάτω από το 4% για περισσότερα από δύο χρόνια, το συνολικό ποσοστό ανεργίας έχει ξεπεράσει αυτό το όριο από τον Μάιο.
Οι οικονομολόγοι λένε ότι η αγορά εργασίας παραμένει ισχυρή και ότι μεγάλο μέρος της πρόσφατης αποδυνάμωσης συνδέεται με τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Οι εταιρείες έκαναν επιθετικές προσλήψεις εν μέσω της αυξανόμενης ζήτησης και στη συνέχεια στράφηκαν σε απολύσεις μόλις η Fed άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια.
Ωστόσο, με φόντο τη ραγδαία πρόοδο στην τεχνητή νοημοσύνη και τη στοχοποίηση των ομοσπονδιακών οργανισμών από τον Τραμπ, ορισμένοι αναρωτιούνται εάν έχει αρχίσει μια μόνιμη παρακμή για τις λεγόμενες «white collar jobs». Μέχρι σήμερα, λίγες βιομηχανίες ενσαρκώνουν την αλλαγή των τελευταίων ετών καλύτερα από την παραγωγή βιντεοπαιχνιδιών, η οποία γνώρισε άνθηση το 2020, καθώς οι Αμερικανοί αναζητούσαν νέες μορφές οικιακής ψυχαγωγίας. Ο κλάδος προσέλαβε επιθετικά προτού αντιστρέψει την πορεία του και ξεκινήσει μια περίοδο απολύσεων. Χιλιάδες εργαζόμενοι στα βιντεοπαιχνίδια έχασαν δουλειές πέρυσι και πρόπερσι.
Η ανεργία στον χρηματοοικονομικό κλάδο και στους συναφείς τομείς, αν και εξακολουθεί να είναι χαμηλή, αυξήθηκε κατά περίπου ένα τέταρτο από το 2022 έως το 2024. Το περασμένο καλοκαίρι ο διευθύνων σύμβουλος της Wells Fargo σημείωσε ότι οι «πρωτοβουλίες αποδοτικότητας» της εταιρείας περιόρισαν το εργατικό δυναμικό της για 16 συνεχόμενα τρίμηνα, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 50% των εργαζομένων στο τμήμα στεγαστικών δανείων από το 2023.
Το περασμένο φθινόπωρο η Wells Fargo απέλυσε περίπου το ένα τέταρτο των εργαζομένων στην ομάδα διαχείρισης συμπεριφοράς. Τον περασμένο μήνα ο διευθύνων σύμβουλος των Starbucks, Μπράιαν Νίκολ, ανέφερε ένα στόχο «να αφαιρεθούν τα επίπεδα και οι επικαλύψεις και να δημιουργηθούν μικρότερες, πιο ευκίνητες ομάδες». Η Nissan ανέφερε παρόμοιο σκεπτικό στις περικοπές που ανακοίνωσε.
Συνολικά, τα τελευταία στοιχεία από τη Fed της Νέας Υόρκης δείχνουν ότι το ποσοστό ανεργίας για τους αποφοίτους έχει αυξηθεί κατά 30% από τότε που έφτασε στο κατώτατο επίπεδο τον Σεπτέμβριο του 2022 (στο 2,6% από 2%) έναντι περίπου 18% για όλους τους εργαζομένους (σε 4% από 3,4%). Τα ποσοστά προσλήψεων έχουν επιβραδυνθεί περισσότερο για θέσεις εργασίας που απαιτούν πτυχίο πανεπιστημίου.
Η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορούσε να μειώσει περαιτέρω την ανάγκη για πρόσληψη πτυχιούχων. Συνολικά, το ποσοστό ανεργίας στην τεχνολογία και στις συναφείς βιομηχανίες εκτινάχθηκε περισσότερο από το μισό από το 2022 έως το 2024, στο 4,4% από 2,9%.
Επειτα υπάρχουν οι προσπάθειες του Τραμπ να «ψαλιδίσει» την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, οι οποίες είχαν ως αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας και το «πάγωμα» των προσλήψεων για ομοσπονδιακούς υπαλλήλους και υπαλλήλους σε πανεπιστήμια και άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που βασίζονται στην κρατική χρηματοδότηση. Το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς ανακοίνωσε αυτόν τον μήνα ότι απολύει 2.000 εργαζομένους σε όλο τον κόσμο.
Ο Λόρενς Κατζ, οικονομολόγος στο Χάρβαρντ, σημείωσε ότι ένα μεγαλύτερο μέρος εργαζομένων με πανεπιστημιακή εκπαίδευση εξαρτιόταν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση σε σχέση με άλλες ομάδες, είτε άμεσα είτε μέσω της χρηματοδότησης μη κερδοσκοπικών οργανισμών. «Η διαφαινόμενη σημαντική συρρίκνωση των δαπανών για την επιστήμη και την έρευνα έχει δυνητικά πολύ μεγάλο αντίκτυπο», είπε.
