Η υπογραφή νέων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θεωρείται το «κλειδί» για την πραγματική αύξηση των εισοδημάτων το 2025, καθώς μπορεί η αύξηση του κατώτατου μισθού να αναμένεται την 1η Απριλίου, όμως τα στοιχεία δείχνουν πως η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν περνάει όλη στα μεσαία κλιμάκια, λόγω της έλλειψης συλλογικών συμβάσεων και γενικότερα του προβλήματος των χαμηλών μισθών της οικονομίας.
Εν αναμονή μάλιστα της 1ης Απριλίου, που θα ανακοινωθεί από το υπουργείο Εργασίας ο νέος κατώτατος μισθός –με μια αύξηση της τάξης των 40 με 50 ευρώ να θεωρείται πολύ πιθανή– το αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται σημαντική κινητικότητα σε μεγάλους κλάδους της οικονομίας, καθώς έληξαν πρόσφατα ή θα λήξουν σημαντικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας που καλύπτουν μεγάλο αριθμό εργαζομένων, οι οποίοι λαμβάνουν μισθούς υψηλότερους από τον κατώτατο.
Μόλις χθες, για παράδειγμα, υπεγράφη νέα ΣΣΕ στον τουρισμό, ενώ σε διαπραγματεύσεις βρίσκονται ήδη οι εκπρόσωποι των τραπεζών και της ΟΤΟΕ, με τη σύμβαση για τους τραπεζοϋπαλλήλους να έχει λήξει από τις 31.12.2024. Αντίστοιχα, από το τέλος του 2024 έχει λήξει η σύμβαση των εργαζομένων στην καπνοβιομηχανία (31.12.2024), στο τέλος Φεβρουαρίου λήγει η σύμβαση για το προσωπικό των πάσης φύσεως τουριστικών και επισιτιστικών καταστημάτων, ενώ 5 Μαρτίου λήγει και η σύμβαση για τους εργαζομένους στα αρτοποιεία. Oπως επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ) στο υπόμνημά της προς τον ΟΜΕΔ, στο πλαίσιο των διαβουλεύσεων που προβλέπει η διαδικασία καθορισμού του νέου κατώτατου μισθού, το 2025 θα είναι το δεύτερο έτος κατά το οποίο θα εφαρμοστεί το «ξεπάγωμα» των τριετιών, με αποτέλεσμα ένας σημαντικός αριθμός μισθωτών να δει τους μισθούς του να αυξάνονται, ενώ σημαντική εκτιμά η κεντρική τράπεζα τη διάχυση της αύξησης του κατώτατου μισθού σε υψηλότερα μισθολογικά κλιμάκια. Αυτό συμβαίνει, βέβαια, κυρίως σε μισθολογικά κλιμάκια που βρίσκονται κοντά στον κατώτατο μισθό. Εκτιμάται μάλιστα, όπως και με τις προηγούμενες αυξήσεις του κατώτατου μισθού, ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του κατώτατου μισθού, ο μέσος μισθός ανά εργαζόμενο στον ιδιωτικό τομέα αυξάνεται κατά περίπου 0,5%.
Ο γενικός διευθυντής του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ Χρήστος Γούλας, αναλύοντας τα αποτελέσματα της ηλεκτρονικής καταγραφής του συνόλου των εργαζομένων/μισθωτών μέσω του συστήματος «Εργάνη», για το 2024 παραθέτει στην «Κ» τα εξής στοιχεία:
• Το 72% των εργαζομένων αμείβεται κάτω από τον μέσο ακαθάριστο μισθό των 1.342 ευρώ, με την πραγματική αγοραστική τους δύναμη να είναι ακόμη πιο χαμηλή. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2023 ήταν 71,8%.
• Το 46,3% των εργαζομένων αμείβεται κάτω από τα 1.000 ευρώ ακαθάριστα. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2023 ήταν 53,7%.
• Το 65,7% των εργαζομένων αμείβεται κάτω από τα 1.200 ευρώ ακαθάριστα. Το αντίστοιχο ποσοστό το 2023 ήταν 69,9%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΝΕ ΓΣΕΕ, στα εισοδηματικά κλιμάκια κάτω των 900 ευρώ παρατηρούμε μια βελτίωση, δηλαδή μια προς τα πάνω κινητικότητα η οποία οφείλεται στην αύξηση του κατώτατου μισθού. Πάνω από τα 900 ευρώ σημειώνεται μεν βελτίωση, πιο περιορισμένη δε, που μας δείχνει ότι δεν περνάει στα μεσαία εισοδήματα όλη η αύξηση του κατώτατου μισθού λόγω της έλλειψης ΣΣΕ, του τρόπου που «ξεπάγωσαν» οι τριετίες και γενικότερα του προβλήματος των χαμηλών μισθών της οικονομίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ ο μέσος ακαθάριστος μισθός το 2024 ήταν 1.342 ευρώ, αυξημένος κατά 91 ευρώ σε σχέση με το 2023, ο μέσος καθαρός μισθός (δηλαδή χωρίς εισφορές και φόρους) περιορίζεται στα 1.044 ευρώ το 2024, από 984 ευρώ το 2023, δηλαδή υψηλότερος κατά 60 ευρώ. Βέβαια, σύμφωνα με τον κ. Γούλα, ούτε ο καθαρός ονομαστικός μισθός δεν αποτυπώνει την πραγματική αγοραστική δύναμη των εργαζομένων, καθώς αυτή επηρεάζεται από την ακρίβεια και την αύξηση των τιμών. Ετσι, αποπληθωρίζοντας με τον Γενικό Δείκτη Τιμών Καταναλωτή, με έτος βάσης το 2020, ο πραγματικός καθαρός μέσος μισθός το 2024 ήταν 885 ευρώ, όταν το 2020 ήταν 839 ευρώ. Δηλαδή την περίοδο 2020-2024 η πραγματική αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού αυξήθηκε κατά 46 ευρώ.
