Σημαντική υστέρηση έναντι ευρωπαϊκών καθώς και άλλων ανεπτυγμένων χωρών καταγράφει ακόμη η Ελλάδα στον κρίσιμο τομέα της καινοτομίας. Η χαμηλή κατάταξη υπαγορεύει πως το επόμενο διάστημα η Ελλάδα πρέπει να πατήσει γκάζι για να καλύψει τη διαφορά της σε σύγκριση με άλλα κράτη. Σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Φιλελεύθερων Μελετών, την οποία δημοσιεύει σε συνεργασία με το δίκτυο δεξαμενής σκέψης EPICENTER, το 2024 η χώρα μας κατέλαβε την 45η θέση στον παγκόσμιο δείκτη καινοτομίας ανάμεσα σε 133 οικονομίες, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο η χώρα μας κατέλαβε την 25η θέση μεταξύ των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. στον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας (DESI) το 2022, τον οποίο δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Οπως αναφέρουν τα ευρήματα της μελέτης, παρά την καλή επίδοση της χώρας στον τομέα του ανθρώπινου κεφαλαίου των μεταρρυθμίσεων που υλοποιεί στον κλάδο της ψηφιοποίησης αλλά και της παροχής φορολογικών κινήτρων για την ενίσχυση της καινοτομίας, εντούτοις η Ελλάδα κατατάσσεται χαμηλά στην ανάπτυξη της αγοράς, των επιχειρήσεων καθώς και των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών. Ποια όμως είναι τα δυνατά της σημεία και πού υστερεί;
Στον παγκόσμιο δείκτη καινοτομίας, η Ελλάδα στην υποκατηγορία «ανθρώπινο κεφάλαιο και έρευνα» καταγράφει υψηλότερη επίδοση από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (+1,82 μονάδες), ωστόσο στις υπόλοιπες κατηγορίες διακρίνονται και οι διαρθρωτικές αδυναμίες της, αφού η επίδοσή της είναι χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ετσι, η επιχειρηματική ανάπτυξη σε εταιρείες αλλά και οι επενδύσεις σημειώνουν τις μεγαλύτερες αποκλίσεις (-10,03 και -15,95 μονάδες, αντιστοίχως). Σύμφωνα με το προφίλ της Ελλάδας στον δείκτη, στα ατού της είναι η υψηλή συμμετοχή στο ανώτατο επίπεδο εκπαίδευσης με την υψηλή αναλογία πτυχίων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και τη μεγάλη διάρκεια της προσδοκώμενης σχολικής ζωής. Από την άλλη πλευρά, σύμφωνα και με τη μελέτη, η Ελλάδα αντιμετωπίζει προκλήσεις στον τομέα της ανάπτυξης και της συνεργασίας πανεπιστημίων – βιομηχανίας, με περιορισμένη χρηματοδότηση για startups και scaleups και λιγότερο ανεπτυγμένες βιομηχανικές και τεχνολογικές υποδομές. Οσον αφορά τον δείκτη ψηφιακής οικονομίας και κοινωνίας, η μεγαλύτερη υστέρηση για την Ελλάδα εντοπίζεται στην υποκατηγορία «ψηφιακές δημόσιες υπηρεσίες», όπου κατέλαβε την προτελευταία θέση, αποκλίνοντας σημαντικά από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (-27,9 μονάδες στις 100). Στις υπόλοιπες τρεις υποκατηγορίες του δείκτη (ανθρώπινο κεφάλαιο, συνδεσιμότητα και ενσωμάτωση ψηφιακής τεχνολογίας) η Ελλάδα κατέχει την 22η θέση, ωστόσο στη συνδεσιμότητα εντοπίζεται η μεγαλύτερη απόκλισή της από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (-10,3 μονάδες στις 100).
