«Μη βιαστείτε να πουλήσετε». Αυτή η συμβουλή αντηχούσε στο μυαλό Eλληνα startupper όσο «έχτιζε» μέσα στο εργαστήριό του την ιδέα του από το μηδέν. Χρόνια μετά, η υπομονή και επιμονή του απέδωσαν καρπούς, καθώς έφτασε τελικά στο σημείο να αναγνωρίσει την κατάλληλη στιγμή που θα του επέτρεπε να πουλήσει το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών σε μεγάλη εταιρεία τεχνολογίας, εισπράττοντας φυσικά ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσό. Το ίδιο και οι επενδυτές του. Τη συμβουλή αυτή δεν ακολούθησε μόνον αυτός. Οι περισσότεροι από όσους κατάφεραν να κλείσουν μερικά από τα μεγαλύτερα deals εξαγορών στη βραχύβια ιστορία του εγχώριου κλάδου των startup, κάπως έτσι κινήθηκαν. Σ’ αυτό καταλήγει και η έρευνα του Found.ation, «Startups in Greece 2024-2025». Λίγο πριν υπογράψουν, οι 10 εταιρείες ελληνικού DNA που πέτυχαν τα μεγαλύτερα deals εξαγορών στην ιστορία του κλάδου είχαν πίσω τους τουλάχιστον 13 χρόνια δραστηριότητας στην αγορά, σύμφωνα με στοιχεία της έκθεσης. Μολονότι κάποιες από αυτές, στη μετέπειτα πορεία τους, δεν είχαν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, τα εντυπωσιακά ποσά που διατέθηκαν γι’ αυτές κατά τα εμβρυϊκά στάδια ανάπτυξης του κλάδου στην Ελλάδα, παραμένουν ακόμη νωπά στη μνήμη.
«Μια πρόταση εξαγοράς με την οποία οι επενδυτές βγάζουν υπερκέρδη, δηλαδή πάνω από 10 φορές τα λεφτά τους, και οι ιδρυτές πλουτίζουν βλέποντας το δημιούργημά τους να μεγαλώνει στην αγορά για δεκαετίες, είναι μια πρόταση στην οποία αξίζει να πεις “ναι”», αναφέρει στην «Κ» ο Γιώργος Κουτσογιαννόπουλος. Ο ίδιος σήμερα είναι αντιπρόεδρος επιχειρηματικής ανάπτυξης στην αμερικανική Ansys, ενώ υπήρξε συνιδρυτής της ελληνικής Helic, την οποία απορρόφησε ο αμερικανικός κολοσσός.
Ψηλά στην κατάταξη βρίσκεται η εταιρεία Softomotive, η οποία ιδρύθηκε από τον Μάριο Σταυρόπουλο το 2005 και εξαγοράστηκε από τη Microsoft το 2020, μεσούσης της πανδημικής κρίσης. «Την ξεκίνησα τότε με σκοπό να φτιάξω ένα πρόγραμμα που θα αυτοματοποιεί διεργασίες», δήλωνε χαρακτηριστικά σε συνέντευξή του στην «Κ» το 2021 ο κ. Σταυρόπουλος. «Eργαζόμαστε πάνω σε ένα προϊόν το οποίο δυνητικά βρίσκεται σε 1 δισ. υπολογιστές στον κόσμο», έλεγε, αναφερόμενος στο πρόγραμμα τεχνολογίας RPA (Robotic Process Automation) της εταιρείας το οποίο ήταν εγκατεστημένο στα Windows 11.
Λίγα χρόνια νωρίτερα, το 2000, γεννιόταν η ελληνική εταιρεία Helic, η οποία περιήλθε στον έλεγχο του αμερικανικού κολοσσού Ansys σχεδόν δύο δεκαετίες μετά, με το ποσό της εξαγοράς να υπολογίζεται κοντά στα 90 εκατ. δολ. To ελληνικό παράρτημα βρίσκεται στο επίκεντρο σε μια περίοδο που οι εταιρείες ημιαγωγών αλλάζουν χέρια. Πρόσφατα ανακοινώθηκε η εξαγορά της Ansys από την εταιρεία σχεδίασης λογισμικού για ημιαγωγούς Synopsys έναντι 35 δισ. δολ. Από την πλευρά της, η Ansys Ηellas σήμερα απασχολεί γύρω στα 130 άτομα, ενώ λόγω της ανάπτυξής της αναμένεται μέσα στο 2025 να μετακομίσει σε νέα γραφεία – μάλλον στον Χολαργό.
Η τεχνολογία της Helic έδινε τη δυνατότητα πρόβλεψης της λειτουργίας και της επίδοσης ενός τσιπ πριν καν κατασκευαστεί το πρωτότυπο. Αυτή η καινοτομία ήρθε να «κουμπώσει» με το λογισμικό προσομοίωσης της Ansys, που με τη σειρά του προβλέπει με ακρίβεια τη λειτουργία π.χ. ενός ηλεκτρικού κινητήρα σε ηλεκτρικό αυτοκίνητο, πριν αυτός μπει στη βιομηχανική παραγωγή. Αντίστοιχη πορεία σημείωσαν και η Marine Traffic, η οποία εξαγοράστηκε το 2023, δηλαδή 16 χρόνια μετά την ίδρυσή της, καθώς και η BETA CAE, το deal των 1,2 δισ., η οποία δημιουργήθηκε από ολιγομελή ομάδα μηχανικών το 1999.
Βέβαια υπάρχουν και άλλα στοιχεία – «κλειδιά» πίσω από τα 10 κορυφαία deals των startups. Ανάμεσα σ’ αυτά είναι και η εξωστρέφεια. Σύμφωνα με την έρευνα, 7 στις 10 διέθεταν μέχρι τη στιγμή του exit υποκατάστημα στις ΗΠΑ και γραφεία σε περισσότερες από 4 χώρες. Παράλληλα, είχαν στο μετοχικό τους κεφάλαιο τουλάχιστον 3 επενδυτές, ενώ λίγο πριν από την εξαγορά τους οι περισσότερες θεωρούνταν υπολογίσιμοι παίκτες στον κλάδο τους. Κατά μέσον όρο μετρούσαν 101-250 εργαζομένους. Στην κατάταξη με τα κορυφαία deals διακρίνεται και η συμφωνία εξαγοράς της InstaShop, το «χρυσό deal» της πανδημίας, όπως το αποκάλεσαν το 2020 κύκλοι της αγοράς στο άκουσμα της είδησης. Η εταιρεία γρήγορου delivery ειδών σούπερ μάρκετ, με δραστηριότητα στη Μέση Ανατολή και αργότερα στην Ελλάδα, γνώρισε τεράστια ανάπτυξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν όλοι κατέφευγαν στον υπολογιστή τους για να πραγματοποιήσουν αγορές. Ωστόσο, στα τέλη του 2023 η εν Ελλάδι δραστηριότητά της διακόπηκε. Σύμφωνα με τις οικονομικές της καταστάσεις, το 2023 η εταιρεία έκλεισε με ζημίες 3,9 εκατ. ευρώ από 3,5 εκατ. το 2022. Στη λίστα διακρίνονται, μεταξύ άλλων, η εξαγορά της εταιρείας αγροτεχνολογίας Augmenta από την CNH Industrial έναντι 110 εκατ. δολ., καθώς και εταιρείες όπως η πατρινή Accusonus που απορροφήθηκε από τη Meta, σε ένα deal που αποτιμάται κοντά στα 100 εκατ. ευρώ.
