Υστέρηση στις μεταρρυθμίσεις και στους θεσμούς κατέγραψε η ετήσια έκθεση παραγωγικότητας του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), που παρουσιάστηκε χθες και ο πρόεδρός του, καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας, εστίασε στο σημείο αυτό, υποστηρίζοντας ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην οικονομική επίδοση της χώρας.
Αλλωστε, όπως τόνισε ο ίδιος, μην ξεχνάμε ότι το Νομπέλ Οικονομίας απονεμήθηκε φέτος σε τρεις οικονομολόγους που εξέτασαν αυτό ακριβώς το θέμα, το πώς οι θεσμοί επηρεάζουν την ευημερία.
Οι σχετικές επιδόσεις της Ελλάδας που καταγράφει η έκθεση, την οποία παρουσίασε ο Θόδωρος Τσέκερης, επικεφαλής συντονιστής του Εθνικού Συμβουλίου Παραγωγικότητας, είναι ανησυχητικές:
• Η Ελλάδα κατατάσσεται κάτω από την 20ή θέση, μεταξύ των «27» της Ε.Ε. σε όλους, πλην ενός, τους δείκτες που συνυπολογίζει η IMD στη βαθμολόγηση της ανταγωνιστικότητας: 23η στην οικονομική αποτελεσματικότητα, 22η στην κυβερνητική αποτελεσματικότητα, 20ή στην υποδομή και 25η στην ψηφιακή ανταγωνιστικότητα, και μόνο στην επιχειρηματική αποτελεσματικότητα είναι 17η.
• Οι άμεσες ξένες επενδύσεις, μετά το άλμα του 2022 (8,44 δισ. ευρώ), υποχώρησαν στα 5,43 δισ. ευρώ το 2023 και αναμένεται να υποχωρήσουν περαιτέρω φέτος, σύμφωνα με τον κ. Τσέκερη. Το απόθεμα ΑΞΕ είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην Ε.Ε., μετά την Ιταλία, μόλις 25,8% του ΑΕΠ το 2023, έναντι 65,1% κατά μέσον όρο στην Ε.Ε. Εξάλλου, όπως είπε ο κ. Τσέκερης, μεγάλο μέρος των επενδύσεων αυτών κατευθύνεται στα ακίνητα, που δεν είναι παραγωγικός τομέας.
• Στη Δικαιοσύνη, σύμφωνα με την κατάταξη του World Justice Project, που αξιολογεί τα συστήματα 142 χωρών, οι ελληνικές επιδόσεις επιδεινώθηκαν το 2023 περισσότερο από κάθε άλλη χώρα της Ε.Ε. και έτσι κατέλαβε την 47η θέση (25η στην Ε.Ε.). Η Ελλάδα φαίνεται να πάσχει ιδιαιτέρως, λόγω χρονοβόρων διαδικασιών. Ακόμη και στις εθνικές αρχές ανταγωνισμού χρειάζονται 2.100 ημέρες για την ολοκλήρωση των διαδικασιών μιας υπόθεσης κατά μέσον όρο, έναντι 1.500 ημερών στην Ε.Ε.-«27» κατά μέσον όρο. Την ίδια ώρα, ο αριθμός δικαστών και δικηγόρων είναι αναλογικά μεγάλος, κάτι που σημαίνει ότι η αποτελεσματικότητα του συστήματος δικαιοσύνης στην Ελλάδα είναι χαμηλή. Επιπλέον, στην Ελλάδα υπάρχει η χαμηλότερη χρήση ψηφιακής τεχνολογίας στα δικαστήρια.
• Σε σχέση με την εκπαίδευση, η Ελλάδα μαζί με τη Γερμανία εμφανίζουν τη μεγαλύτερη έλλειψη ταλέντων στην Ε.Ε.-«27» (82%), σύμφωνα με έρευνα μεταξύ των εργοδοτών (ManpowerGroup, 2024). H χαμηλότερη είναι στη Φινλανδία (59%). Η έλλειψη ταλέντων συνδέεται με το εκπαιδευτικό σύστημα. Οι ελληνικές επιδόσεις στο πρόγραμμα PISA σημειώνουν συνεχή επιδείνωση τα τελευταία χρόνια.
Ο Νίκος Χριστοδουλάκης, ομότιμος καθηγητής και πρώην υπουργός, σε παρέμβασή του επισήμανε ότι η χαμηλή παραγωγικότητα «ίσως οφείλεται και σε μια ιδιάζουσα θεσμική ανεπάρκεια».
