Ενα διάσημο έργο του ζωγράφου Γουσταύου Κουρμπέ (1819-1877), η αυτοπροσωπογραφία του, γνωστή και ως «Ο απελπισμένος (άνθρωπος)», συμπυκνώνει στις μέρες μας τις μεγάλες μετακινήσεις που συμβαίνουν στη γεωπολιτική της τέχνης και της πολιτιστικής διπλωματίας.
Το έργο, φιλοτεχνημένο στη δεκαετία του 1840, ανήκει επισήμως (εδώ και μια πενταετία όπως γνωστοποιήθηκε πρόσφατα) στα Μουσεία του Κατάρ, έναν κρατικό οργανισμό που σχεδιάζει μια εντυπωσιακή συγκέντρωση έργων τέχνης ούτως ώστε το 2030 να εγκαινιάσει στην Ντόχα το Art Mill Museum. Εκεί, θα γίνει η αποκάλυψη όλων όσα σχεδιάζει το Κατάρ ώστε να μετατοπίσει τον άξονα προς τη Μέση Ανατολή και να συμπεριλάβει τον αραβικό κόσμο στον διεθνή χάρτη των μουσείων με έργα μεγάλων δασκάλων.
Η αυτοπροσωπογραφία του Κουρμπέ, που συνδέεται με την εθνική ιστορία τέχνης στη Γαλλία, παρουσιάζεται ήδη στο Μουσείο Ορσέ ως δάνειο από τα Μουσεία του Κατάρ. Θα παραμείνει στο Παρίσι για πέντε χρόνια έως ότου ετοιμαστεί το νέο μουσείο στην Ντόχα. Είναι ένα θέμα της νέας ρεάλ πολιτίκ στον χώρο της τέχνης και το οποίο, αναπόφευκτα, γεννάει σκέψεις και προβληματισμό.
Στη Γαλλία εξεπλάγησαν πολύ, καθώς δεν ήταν γνωστό έως πρόσφατα ότι το έργο του Κουρμπέ είχε πωληθεί στο Κατάρ. Το Ορσέ εκθέτει τώρα τον «Απελπισμένο» του Κουρμπέ ως δάνειο, πλέον, από το Κατάρ, εξέλιξη που δείχνει παράλληλα και την οικονομική ανάγκη των μεγάλων μουσείων της Ευρώπης.
Η έκθεση του έργου τώρα στο Παρίσι γίνεται ως αποτέλεσμα διακρατικής συμφωνίας. Ηταν μια συμφωνία που επικυρώθηκε τον περασμένο Απρίλιο στην Ντόχα, με πρώτο βήμα τον δανεισμό του έργου του Κουρμπέ από τη Γαλλία (Μουσείο Ορσέ) στο Κατάρ.
Κανείς δεν γνώριζε τότε ότι θα υπήρχε πώληση και εκ των υστέρων θα ήταν η Γαλλία που θα δανειζόταν το έργο. Η συμφωνία προβλέπει την εκ περιτροπής μελλοντική έκθεση ανάμεσα στις δύο χώρες.
Η αυτοπροσωπογραφία του Κουρμπέ παρουσιάζεται για πρώτη φορά έπειτα από τη μεγάλη αναδρομική έκθεση στο Γκραν Παλέ (2007), η οποία παρουσιάστηκε επίσης στο Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης και στο Μουσείο Φαμπρ του Μονπελιέ.
Ο «Απελπισμένος» θα βρίσκεται έως το 2030 σε μια κόγχη της Αίθουσας 4, που είναι αφιερωμένη στη γέννηση του ρεαλισμού και στη σύνδεσή του με την Επανάσταση του 1848, με την οποία είχε συνδεθεί και ο ίδιος ο Κουρμπέ. Βρίσκεται σε διάλογο με άλλα σημαντικά έργα του γαλλικού ρεαλισμού.
ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Κάρντιφ
Γκουέν Τζον
Από τις σημαντικότερες ζωγράφους της Ουαλλίας, η Γκουέν Τζον (1876-1939) έκανε καριέρα στη Γαλλία και άφησε σημαντικά έργα παραστατικής ζωγραφικής στο κατώφλι του μοντερνισμού. Στην Εθνική Πινακοθήκη της Ουαλλίας, στο Κάρντιφ, θα εγκαινιαστεί στις 7 Φεβρουαρίου έκθεση-αφιέρωμα στο έργο της, η οποία θα είναι η μεγαλύτερη αναδρομική των τελευταίων 40 ετών. Η έκθεση, που θα συγκεντρώσει πάνω από 200 έργα, θα ταξιδέψει αργότερα διεθνώς.
Λονδίνο
High Society
Στο θέατρο του Μπάρμπικαν θα ανεβεί από τις 19 Μαΐου 2026 ένα από τα θρυλικά μιούζικαλ, το «High Society» με τη μουσική του Κόουλ Πόρτερ. Η ανακοίνωση από το Μπάρμπικαν μιλάει για μια φιλόδοξη παραγωγή (πρωταγωνιστεί η εικονιζόμενη Ελεν Τζoρτζ), που μας φέρνει το αίσθημα ευφορίας της χρυσής εποχής των μιούζικαλ. Αναπόφευκτος και ο συνειρμός της κινηματογραφικής ταινίας του 1956 με τους Φρανκ Σινάτρα, Μπινγκ Κρόσμπι, Γκρέις Κέλι.
Φωτογραφία
Μάρτιν Παρ
Υπήρξε ένας ανατόμος της καθημερινότητας με τρόπο αβίαστο και εντελώς προσωπικό. Ο Βρετανός φωτογράφος Μάρτιν Παρ (1952-2025), ο οποίος πέθανε σε ηλικία 73 ετών, ήταν μέλος του Μάγκνουμ και είχε αποτυπώσει τη σύγχρονη ανθρωπογεωγραφία, ιδίως στο Ηνωμένο Βασίλειο, με στοιχεία σάτιρας, παρατήρησης, χιούμορ και στοχασμού. Ο Μάρτιν Παρ είχε εκδώσει πολλά βιβλία και το 2015 είχε δημιουργήσει ίδρυμα στο όνομά του, ως γενικό φωτογραφικό αρχείο.
Ντίσελντορφ
Ιστορία της οσμής
Πρωτότυπη και ελκυστική, η έκθεση για την ιστορία των οσμών και των αρωμάτων από το Μουσείο Τέχνης (Kunstpalast) του Ντίσελντορφ. Η διαδρομή καλύπτει όλο το φάσμα από την αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα και από τις τελετουργίες έως την αρωματοποιία και από τις παραδόσεις έως την επιστήμη. Σε έναν αχανή χώρο, η έκθεση παρουσιάζει «σταθμούς οσμής», όπου ο επισκέπτης μπορεί να μυρίσει και να πληροφορηθεί για το ιστορικό περιβάλλον.
Νέα Υόρκη
Αγαπημένη του Βορρά
Η Φινλανδή ζωγράφος Ελεν Σχγιέρφμπεκ (1862-1946) δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστή μακριά από τον ευρωπαϊκό Βορρά. Η έκθεση-αφιέρωμα στο έργο της, από το Μετροπόλιταν της Νέας Υόρκης (σε συνεργασία με το «Ατενέουμ» του Ελσίνκι), είναι η πρώτη του είδους που στην ουσία συστήνει το έργο της σε ένα σύγχρονο και διεθνές κοινό. Η Ελεν Σχγιέρφμπεκ ανήκε στη γενιά των Φινλανδών που έζησαν τον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία.
