Οι όψεις της Αγίου Κωνσταντίνου –στις παλιές φωτογραφίες– από την Ομόνοια προς το Μεταξουργείο δείχνουν έναν ήσυχο δρόμο με ως επί το πλείστον διώροφα νεοκλασικά σπίτια, το Εθνικό Θέατρο, τον ναό του Αγίου Κωνσταντίνου και ολόγυρα στην ευρύτερη περιοχή μια πυκνή ακτίνα με μικρομάγαζα και μείξη κατοικίας, εμπορίου, δημόσιας ζωής, πορνείας, μικρών ξενοδοχείων, κινηματογράφων και θεάτρων. Ενα συνεχές της πόλης, είτε προς τον Σταθμό Λαρίσης είτε προς τα ανθοπωλεία, άλλοτε, της πλατείας Ομονοίας με τον δικό της ξεχωριστό κόσμο.
Αυτόν τον κόσμο τον φέρω μέσα μου από διηγήσεις, φωτογραφίες, παλαιές μνήμες, λάμψεις άλλης ζωής, λογοτεχνικές περιγραφές, από τον Μιχαήλ Μητσάκη ώς τον Γιώργο Ιωάννου, αποκόμματα εφημερίδων, διαφημίσεις, λαϊκά περιοδικά, ευχετήριες κάρτες με ασημόσκονη, χαρτιά περιτυλίγματος με καλλιγραφικές επωνυμίες, ταχυδρομικά δελτάρια, γραμματόσημα με τον λιμένα του Πειραιώς ή τον βασιλιά Παύλο…
Και μαζί έρχονται οι ήχοι από κόρνες και φρεναρίσματα, από τρόλεϊ και εξατμίσεις, από το πέταγμα του νερού στο σιντριβάνι, από φωνές κοντράλτο λαχειοπωλών, από ικεσίες επαιτών, από παπατζήδες και από περιπτεράδες. Αναδίδονται και οι μυρωδιές από εκείνο το μείγμα της Ομόνοιας, με καυσαέριο και οβελιστήριο, σουβλάκια στα κάρβουνα και βρεγμένες πλάκες πεζοδρομίου, μελάνια των φρεσκοτυπωμένων εφημερίδων, ζεστό γάλα και ελληνικό καφέ, χαρμάνια από τα καφεκοπτεία και μυρωδιές πατσουλί από λαϊκά αρωματοπωλεία, κλεισούρα από καταγώγια και κλειστά μαγαζιά· πυκνός αέρας από τον υπόγειο σιδηρόδρομο.
Θυμάμαι την εμαγιέ πράσινη επιγραφή με έμβλημα τον Φίλιππο, βασιλέα των Μακεδόνων, να ταιριάζει με την επωνυμία του μικρού ξενοδοχείου: «Μακεδονία». Η αντίθεση ανάμεσα στις βασιλικές περγαμηνές και στην απλότητα του οικίσκου γεννάει συμπάθεια.
Αυτήν την Ομόνοια, που επιζεί με άλλη μορφή, την ένιωσα αντικρίζοντας και πάλι την ξεχασμένη γωνία Αγίου Κωνσταντίνου και Γερανίου, κατεβαίνοντας αριστερά. Στο βάθος υψώνονται ο επιβλητικός τρούλος του Αγίου Κωνσταντίνου και τα κωδωνοστάσια, ο πυργίσκος του ξενοδοχείου «Δελφοί» και απέναντι η συγκρατημένη μεγαλοπρέπεια του Εθνικού Θεάτρου. Αλλά στη γωνία με τη Γερανίου, γεμίζει το βλέμμα από την απλή και αβίαστη λαϊκότητα των ταπεινών κτισμάτων. Είναι αυτά που έμειναν από μια σειρά αντίστοιχων, άλλων καλύτερων και άλλων ακόμη ταπεινότερων, σπιτιών, με κάμαρες επάνω, μαζί με αποθήκες, βιοτεχνίες, δωμάτια ύπνου και εργαστήρια, και κάτω, μαγαζιά, καφενεία, πρακτορεία, ψιλικατζίδικα. Αυτήν την Ομόνοια της λαϊκής ζωής τη νιώθεις σε κάθε βήμα, τη βλέπεις στη σημερινή εκδοχή της, την ακόμη πιο εκχυδαϊσμένη, αγοραία και βέβηλη, δίπλα σε νέα ξενοδοχεία και καφέ, σε φούρνους, σε πρακτορεία ταξιδίων και παλιές δόξες παντοτινά σκεπασμένες από τη λήθη.
Το γωνιακό σπίτι, απλούστατο και συμπαθές, ανεπιτήδευτο και αρμολογημένο με τα βασικά (στέγη, εξώστης, παράθυρα, είσοδος), μοιάζει να είναι πολύ παλιό, ίσως και από τον 19ο αιώνα. Εντοπίζεται σε παλιές φωτογραφίες, έχει την ελάχιστη πλαστικότητα, απλή σιδεριά, δωρικές παραστάδες, θυμίζει ένα από τα πάμπολλα του είδους που υπήρχαν στην Αθήνα το 1890. Τα πιο πολλά γκρεμίστηκαν από τον Μεσοπόλεμο και μετά.
Αυτό έμεινε να στέκει όρθιο, ποιος ξέρει γιατί… Στέκει, έστω και παραμορφωμένο, φορτωμένο με εμπορεύματα, εκχυδαϊσμένο και λερό. Θυμάμαι την εμαγιέ πράσινη επιγραφή με έμβλημα τον Φίλιππο, βασιλέα των Μακεδόνων, να ταιριάζει με την επωνυμία του μικρού ξενοδοχείου: «Μακεδονία». Η αντίθεση ανάμεσα στις βασιλικές περγαμηνές και στην απλότητα του οικίσκου γεννάει συμπάθεια.
Ισως εκεί στον λιτό εξώστη του να έβγαινε κόσμος να παρακολουθήσει την κίνηση στον δρόμο ή την πομπή από τη μεταφορά της σορού του Γεωργίου Α΄ από τον Σταθμό Λαρίσης προς το Α΄ Νεκροταφείο. Στρώσεις Ιστορίας.
